گرفتن مالیات از سکه باعث افزایش قیمت آن می‌شود/ دولت با این کار به اعتبار خود ضربه زد

رویداد۲۴ دولت ابتدا طرحی را برای پیش فروش سکه اجرایی کرد و بعد از آنکه مشتریان خرید خود را انجام دادند، بحث مالیات را به میان کشید. همین هم شد که صدای بسیاری درآمد چرا که نه در قرارداد منعقد شده بحث مالیات مطرح شده بود و نه اساسا می‌توان قرارداد‌ها را عطف‌به‌ماسبق کرد و بحث مالیات را برای آن پیش کشید.

جدای از آسیبی که این کار به اعتماد مردم وارد می‌کرد و هویت بانک مرکزی و سیاستگذار را زیرسوال می‌برد، برای برخی از خریداران سکه این مساله منطقی به نظر نمی‌آمد. هرچند که بانک مرکزی جزئیاتی درباره معافیت از مالیات سکه‌های پیش‌فروش شده اعلام کرده بود. اما ابهامات طرح مالیات بر سکه همچنان باقی است.

اما سوال اینجاست که آیا اعمال این مالیات می‌تواند قیمت‌ها را تکان دهد؟ برخی کارشناسان می‌گویند که این طرح سبب کنترل بازار سکه می‌شود. در عین حال برخی دیگر این طرح را عاملی برای افزایش قیمت‌ها می‌دانند.

نباید مالیات بر سکه اعمال شود

میثم رادپور کارشناس بازار سکه و ارز این طرح را عاملی برای افزایش قیمت می‌داند و البته انتقاد‌هایی هم به آن دارد. وی می‌گوید: «مالیاتی که اخیرا صحبت از آن شده، سبب می‌شود بازاری که می‌توانست رسمی‌تر باشد، به سمت نگرانی و بازار غیررسمی حرکت کند. اخذ مالیات از سکه به لحاظ منطقی همان مالیات روی کامودیتی است که ارزش افزوده خاصی ندارد، قدری مساله دار است. سکه طلای ساخته شده نیست و تنها ضرب شده است.»

وی تاکید می‌کند: «اخذ مالیات از سکه که شبیه به کالای اساسی است و کار کمی روی آن شده، سبب می‌شود که به قیمت‌ها فشار وارد شده و به سمت افزایش حرکت کند. واضح است که وقتی کالا با کمترین پروسه ایجاد می‌شود و مالیات به آن افزوده می‌شود، به این معناست که در هر مرحله از این پروسه این هزینه مازاد را با خود به یدک می‌کشد. در هر حال معمول نیست روی کالا‌های اساسی مالیات بر ارزش افزوده گرفته شود. این مساله سبب می‌شود بخشی از بازار که می‌توانست شفاف‌تر باشد به سمت بازار‌های غیررسمی سوق پیدا کند.»

به گفته این کارشناس بازار طلا و ارز، گرفتن مالیات از سکه‌های پیش خرید شده سبب می‌شود تا فروشندگان سکه و صرافان اگر تا حالا کمی محافظه کار بودند، از این به بعد بیشتر محافظه کار شوند که همین مساله شفافیت بازار را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد.
زیرساخت اخذ مالیات از سکه نداریم

رادپور در پاسخ به این سوال که گرفتن مالیات از سکه می‌تواند سبب فراری دادن مردم از این بازار شود، می‌گوید: «فراری دادن نیست. با این کار تنها بی اعتمادی ایجاد می‌شود. ما زیرساخت گرفتن مالیات نداریم. چطور می‌توان فهمید که با چه قیمتی خرید و فروش شده است. اینکه بخشی از مردم پول شان را دادند و سکه خریدند دلیل می‌شود که از آن‌ها مالیات بگیرند؟ بانک مرکزی خودش گفته بود که این سکه‌ها معاف از مالیات هستند. دولت با این کار ضربه به اعتبار خود می‌زند. الان مگر در دنیا انس جهانی معامله نمی‌شود؟ همه جای دنیا هم با یک قیمت است. سکه شبیه به آن طلاست.»

وی در خصوص تمایل دولت به دو نرخی کردن در بازار، به مساله دلایل طرح پیش خرید سکه اشاره می‌کند: «پیش خرید سکه برای این بود که کنترلی اعمال و نقدینگی جمع شود. در دلار هم همین بود. بانک مرکزی در تلاش است نرخ‌های بازار را با نرخ‌هایی که مدنظر دارد نزدیک کند، اما زورش نمی‌رسد و نمی‌تواند. مسئله‌ای که روشن است، مالیات گرفتن روی چنین جنسی متعارف نیست، چون شبیه کالا‌های اساسی است. در عین حال مالیات گرفتن در حالی که قبلا گفته نشده، عدم اعتماد ایجاد می‌کند. اگر دولت دنبال تامین کسری بودجه است، این راهش نیست، چون به نهاد ناظر پولی آسیب وارد می‌کند، یعنی این کار پر هزینه‌تر از پولی است که دولت می‌توانست جمع کند.»

برخی کارشناسان معتقدند که با گذشت ۱۲ روز از ابلاغ طرح مالیات بر خرید و فروش سکه، ابهامات قانونی و اجرایی این طرح کلان هنوز برطرف نشده و اظهارنظر‌های پراکنده مسئولان سازمان امور مالیاتی نیز باعث به وجود آمدن ابهامات بیشتر شده است.