رویداد۲۴ یک روز پیش از حضور معاون اول رئیس جمهور در کارخانه واگن سازی تهران، رئیس این کارخانه اعلام کرد که احتمال دارد در نیمه دوم سال این کارخانه تعطیل شود.
محسن هاشمی رئیس شورای شهر هم حضور جهانگیری را نسخه نجات این کارخانه توصیف کرد و گفت بازدید جهانگیری از این کارخانه برای حل مشکلات است.
اما معاون اول رئیس جمهور در این دیدار چه وعده‌هایی به مدیران شهری داد که بتواند ناوگانی که به بحران نزدیک است را نجات دهد؟
اسحاق جهانگیری در این بازید گفته است که توسعه قطار شهری در کلانشهرها و به خصوص تهران به طورخاص مورد توجه دولت بوده است و پس از برجام یکی از موضوعات اولویت دار برای جذب منابع خارجی قلمداد شد.
حقیقت این است که دولت همیشه در کلام توسعه حمل و نقل ریلی را از اولویت‌های اصلی خود عنوان کرده اما مدت‌ها است به این اولویت خاص کمکی نکرده است.
جهانگیری از روند استفاده از دو میلیارد یوروز فاینانس تخصیص داده شده برای مترو هم گلایه کرده و گفته است: بنده نسبت به اینکه روند استفاده از دو میلیارد یورو فاینانس تخصیص داده شده برای متروی تهران طولانی شده است گلایه دارم و این گلایه وقتی جدی تر می‌شود که می‌بینیم امروز فضا برای استفاده از این ظرفیت فاینانس محدودتر هم شده است.
این انتقاد جهانگیری نشان می‌دهد مدیران حمل و نقل تهران نیز پیگیری‌های لازم را برای امکاناتی که در اختیار داشتند را نکرده اند.
جهانگیری با خطاب قرار دادن مدیران کارخانه واگن سازی تهرا ن گفته است: برنامه جامعی تهیه و ارائه کنید که در آن مشخص شده باشد برای استفاده حداکثری از ظرفیت خطوط فعلی مترو تهران چه میزان سرمایه گذاری لازم است و پیشنهاد ات اجرایی را نیز در آن لحاظ کنید. دولت مجوزی صادر کرده که بر اساس آن شهرداری می‌تواند از بدهی سازمان‌های مختلف به دولت برای پیشبرد برنامه‌های خود استفاده کند که می‌توانید این موضوع را نیز در آن برنامه جامع مورد توجه قرار دهید.
در این دیدار محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران بسته پیشنهادی جدی تری برای نقد کردن وعده‌های دولت به شهرداری درخصوص مترو داشت. او به مشکلاتی که برای نقد کردن اعتبارات فایناس وجود دارد اشاره کرد و گفت: از نظر مقررات بانک مرکزی ۱۵ مرحله برای تخصیص اعتبارات فاینانس ارزی به بخش دولتی وعمومی وجود دارد که در هریک از این بخشها از چند روز تا چند ماه زمان می‌برد و برخی مراحل هم که به گلوگاه تبدیل شده است و چند سال است که انجام نشده است.
به گفته او عمده مشکل متروی تهران و سایر کلانشهرها در اختصاص سهیمه ارزی در سه بخش است، بخش اول صدورنامه تخصیص یا مسدود کردن سهیمه ارزی توسط بانک مرکزی، بخش دوم اعلام تائیدیه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور مبنی بر تأمین و پیش بینی اصل و فرع اقساط بازپرداخت تسهیلات در بودجه سنواتی و بخش سوم تأمین ۱۵ درصد پیش پرداخت ریالی اعتبارات ارزی است که متأسفانه بدلیل بروکراسی سیستم بانکی وضعف پیگیری در شهرداری تهران و وزارت کشور تاکنون بر زمین مانده است.
درخواست او از معاون اول رئیس جمهور این بود که به صورت ویژه حل این معضل را پیگیری کند و در مدت باقیمانده از مسئولیت همین دولت مساله تأمین قطار برای متروی تهران به نتیجه برسد چرا که این موضوع از سال ۱۳۹۵ که دو میلیارد یورو توسط دولت روحانی از صندوق ذخیره ارزی تخصیص داده شده است چرا که تنها برنده تجهیز مترو مردم، محیط زیست، بیت المال و نظام است.
متروی تهران چند قطار دارد؟
بر اساس آخرین آمار سرجمع قطارهای فعال در خطوط مترو که به مسافران سرویس دهی می‌کنند ۱۰۶ رام قطار است و ۱۵ رام قطار نیز در خط ۵ مترو (صادقیه-کرج) فعال هستند که در مجموع ۱۲۱ رام قطار در کل خطوط متروی پایتخت خدمات رسانی می‌کنند.
محمد علی کرونی دبیر کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران در گفتگویی عمده مشکل واگن‌های مترو را کمبود قطعه عنوان کرده و گفته است: عمده مشکل این قطارها نبود قطعه است که به دلیل نبود اعتبارات نتوانسته‌اند آنها را به چرخه خدمات رسانی بازگرداند. ۱۵ رام قطار در خطوط داخل شهر تهران و در خط ۵ نیز ۲۵ واگن و ۱۱ لوکوموتیو خارج از سرویس داریم که به دلیل قطعات یدکی یا سانحه از سرویس خارج شده‌اند. همچنین تعدادی قطار نیز به صورت رزرو برای زمان‌های خاص و ویژه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اما چقدر می‌توان به وعده دولتی‌ها درحوزه حمل و نقل امیدوار بود؟ شهردار تهران به دستاوردهای این بازدید امیدوار است او در جمع مدیرانش نمایش ظرفیت‌های کارخانه واگن سازی و مطرح کردن بدهی‌های دولت به مترو را دو دستاورد این بازید عنوان کرده است.
محمد علیخانی رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران هم درپاسخ به این پرسش که چقدر به وعده دولتی‌ها می‌توان امیدوار بود به مهر می‌گوید: وعده‌های داده شده از سوی معاون اول رئیس‌جمهور حتماً اجرایی می‌شود. وقتی در این سطح، قولی به مردم شهر داده شده، حتماً در خصوص تحقق آن نیز برنامه‌ریزی شده است. ما به عنوان شورای شهر، تنها می‌توانیم این سخنان را پیگیری کنیم یا در خصوص آن تذکر دهیم اما مدیران شهری که جایگاه اجرایی دارند، باید از ظرفیت‌هایی که برای توسعه حمل و نقل عمومی ایجاد شده، مانند فاینانس و کمک‌های دولتی، استفاده کنند.
وی ادامه می‌دهد: در گذشته حق قانونی شهر تهران از کمک‌های دولتی در حوزه حمل و نقل به دلایل مختلف از جمله دعواهای سیاسی، اجرایی نشده است اما در حال حاضر که این هماهنگی وجود دارد، شاید کم‌کاری از سمت شهرداری بوده که نتوانستیم هنوز از ظرفیت‌های موجود استفاده کنیم. حالا که معاون اول رئیس‌جمهور، امکانات موجود را مشخص کرده، باید مدیران شهری تحقق آن را پیگیری کنند. مَثَلی قدیمی است که می‌گوید «تا بچه گریه نکند، مادر شیرش نمی‌دهد»؛ بالاخره شهرداری باید این مطالبات را پیگیری کند که دولت نیز آن را به شهر بدهد. خوشبختانه شهردار تهران در هیئت دولت حضور دارد و این فرصت خوبی است که این موضوعات پیگیری شود.
علیخانی، بازدید جهانگیری از واگن‌سازی را بسیار مهم ارزیابی می‌کند و می‌گوید: این بازدید در این سطح نشان می‌دهد در حوزه واگن‌سازی، حساسیت‌های لازم ایجاد شده و امیدواریم تلاش‌ها برای تأمین واگن‌ها به نتیجه برسد. این شهرداری است که باید این توان را داشته باشد که بتواند از ظرفیت‌های موجود استفاده کند.
در حال حاضر سهم جابجایی‌ها از مترو کاهش پیدا کرده درحالی‌که ما باید سفرهای مترو را به روزانه ۶ تا ۷ میلیون سفر برسانیم.رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران با بیان اینکه یکی از مهمترین مطالبات مردم، تجهیز و به‌روزرسانی اتوبوس و واگن‌های فرسوده قدیمی است، می‌گوید: برای آنکه مردم را راضی کنیم، باید بتوانیم ناوگان حمل و نقل عمومی را تقویت کنیم. در حال حاضر سهم جابجایی‌ها از مترو کاهش پیدا کرده در حالی‌که ما باید سفرهای مترو را به روزانه ۶ تا ۷ میلیون سفر برسانیم، آمارها نشان می‌دهد کاهش مسافر مترو را نیز داشته‌ایم و این موضوع یعنی سهم خودروی شخصی اضافه شده است. در حال حاضر در محدوده طرح ترافیک، خودروهای غیرمجاز، چند برابر خودروهای مجاز تردد می‌کنند و مدیران ترافیکی نیز با آمار و جداولی که خودشان سفارش داده‌اند، می‌گویند اوضاع خوب شده و سهم حمل و نقل عمومی در ترددها افزایش پیدا کرده است.
نامه رئیس شورای شهر تهران به جهانگیری
قرار بود پس از بازدید جهانگیری از کارخانه واگن سازی کمیته‌ای برای پیگیری موضوعات مطرح شده در این جلسه تشکیل شود، به نظر می‌رسد رئیس شورای شهر تهران از مدیران اجرایی برای تحقق وعده‌ها جدی تر است و نامه‌ای به جهانگیری نوشته و سه درخواست مطرح کرده است؛ این خبر را محمدعلی کرونی دبیر کمیسیون حمل و نقل و عمران شورای شهر تهران به مهر می‌دهد و درباره تحقق وعده‌های مطرح شده در این بازدید نیز معتقد است پیش از این نیز مکاتبات اداری برای حل مشکل واگن‌های مترو انجام شده اما در فرصت باقیمانده و با توجه به شرایط موجود، دور از انتظار است که سفارش‌های موجود در خصوص واگن‌های مترو به این دوره از مدیریت شهری برسد.
وی از نامه محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران به جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور خبر می‌دهد و می‌گوید: در آن نامه هاشمی، سه درخواست مهم مطرح کرده است؛ نخست، صدور مسدودی ارزی برای فاینانس، صدور مصوبه سازمان برنامه و بودجه برای بازپرداخت اقساط فاینانس و تخصیص پیش‌پرداخت ریالی فاینانس جهت عملیاتی شدن اعتبارات ارزی. این نامه‌نگاری حدود دو هفته پیش انجام شده و جهانگیری نیز دستوری برای آقایان نوبخت و همتی داده است اما متأسفانه مکاتبات اداری تاکنون مثمر ثمر نبوده است.
این سخنان تکراری در خصوص در اولویت قرار دادن حمل و نقل ریلی از سوی دولتمردان سال‌هاست که تکرار می‌شود اما دردی از متروی تهران دوا نکرده است و در حال حاضر مترو در آستانه بحران واگن است. نامه نگاری‌هایی که واگنی به مترو تهران اضافه نکرده است.