رویداد۲۴ سید محمد علی حسینی سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه، در پاسخ به این سوال که چرا اروپایی‌ها در مدت زمان تعیین شده از سوی ایران، اقدام خاصی در قبال تعهدات برجامی خود انجام ندادند، اظهار داشت: چند علت را در این خصوص دخیل میدانم، علت اول، این است که نگاه اروپا به برجام و ادامه حیات آن نگاهی منفعت طلبانه است؛ یعنی، بهره برداری حداکثری در ازای هزینه حداقلی نزدیک به صفر.
وی گفت: علت دوم، ناتوانی و ضعف مفرطی است که بر مجموعه اتحادیه اروپا در قبال یکجانبه گرایی و زورگویی آمریکا سایه افکنده و آنان را برای اتخاذ هر تصمیم سازنده‌ای زمین گیر و متوقف کرده است. این نقطه ضعف عمده اروپا البته اعتبار و مزیت آنان را زیر سوال برده و جایگاه آنها را تنزل بخشیده است.
روابط ایران و اروپا به طور مرتب تحت تأثیر تحولات ریز و درشت جهانی قرار می‌گیرد و از یک سامان و نظام نسبی بی بهره است.
حسینی افزود: نامشخص بودن نقشه راه و سردرگمی طرف اروپایی در چگونگی تعامل و همکاری با جمهوری اسلامی ایران در مناسبات دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی را می‌توان علت سوم دانست. این مسئله باعث می‌شود تا روابط ایران و اروپا به طور مرتب تحت تأثیر تحولات ریز و درشت جهانی قرار گیرد و از یک سامان و نظام نسبی بی بهره باشد.
سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه تصریح کرد: علت چهارم آنکه بی عملی و انفعال طرف اروپایی، فرصتی را علاوه بر آمریکا، برای برخی از کشورهای مرتجع و افراط‌گرای منطقه و همچنین رژیم صهیونیستی ایجاد کرده تا روابط ایران و اروپا را مختل کنند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا اروپایی‌ها با اجرایی کردن گام دوم اقدامات متقابل ایران در برجام اقدامی خواهند کرد؟ بیان کرد: در وهله اول، ماه‌ها پس از وعده اروپا، هنوز هیچ چشم‌انداز روشنی برای عملیاتی شدن اینستکس وجود ندارد. دوم آنکه اینستکس حتی در صورت اجرایی شدن به دلیل آنکه محدود و منحصر به مواد غذایی، دارو و تجهیزات پزشکی است، عملاً در حوزه‌های دیگر مانند «خرید و فروش نفت» و «مبادلات بانکی» ناکارآمد است. مهم‌تر اینکه اروپاییان شاید به دلیل ملاحظاتی که در رابطه با آمریکا دارند، اعلام کرده‌اند که با ارائه اینستکس و اجرایی شدن آن، قصد دور زدن تحریم‌ها را ندارند.
سفیر اسبق ایران در ایتالیا گفت: اروپا با انجام تعهدات برجامی خود و همچنین جدیت در باز کردن کانال مالی و بانکی مناسب و خرید نفت از ایران، بسیار بهتر از گذشته می‌تواند همکاری‌های خود با جمهوری اسلامی را تداوم و تعمیق دهد.
بازی دوگانه اروپا در قبال برجام و خودداری آنان از انجام تعهدات برجامی در کنار تأثیر پذیری حداکثری از تصمیمات ایالات متحده، نفس برجام را به شماره انداخته است.
حسینی در پاسخ به این سوال که اگر برجام برای اروپا به دلایل امنیتی اهمیت دارد و آن را تنها دستاورد دیپلماتیک خود می‌دانند، چرا برای حفظ آن اقدامی انجام نمی‌دهند، اظهار داشت: بازی دوگانه اروپا در قبال برجام و خودداری آنان از انجام تعهدات برجامی در کنار تأثیر پذیری حداکثری از تصمیمات ایالات متحده، نفس برجام را به شماره انداخته و راهی جز کاهش و یا توقف تعهدات یکجانبه ایران باقی نگذاشته است.
وی ادامه داد: اینکه اقدامات آتی ایران، اروپا را وادار به تغییر رویکرد و اصلاح رفتار خواهد کرد یا نه، صرفاً بستگی به خود اروپا و میزان اهمیت برجام برای آنها دارد.
سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه تصریح کرد: اروپا رویه کنونی خود را اصلاح کند یا نکند، تداوم شرایط جاری برای ایران غیر ممکن و به دور از عقلانیت سیاسی است.
حسینی افزود: خود اروپا نیز برجام را یکی از دستاوردهای دیپلماتیک می‌داند و در مواضع اعلامی خود نیز همواره بر حفظ آن اصرار دارد اما هیچ نکته مثبتی در رفتار و عملکرد آنان در این خصوص مشاهده نمی‌شود.
وی تصریح کرد: مهمترین دلیل این امر، منفعت طلبی یکجانبه و فقدان اراده سیاسی لازم برای تأمین حقوق مشروع و قانونی ایران، در چارچوب برجام است.
اروپا رویه کنونی خود را اصلاح کند یا نکند، تداوم شرایط جاری برای ایران غیر ممکن و به دور از عقلانیت سیاسی است.
سفیر اسبق ایران در ایتالیا در خصوص نقش و اهمیت روسیه و چین و لزوم گسترش روابط تجاری با این دو کشور، گفت: نقش این دو کشور در مجموع خوب و مؤثر بوده و حداقل می‌توان گفت از جانب مقامات ذی‌ربط کشور و همچنین اعضای هیأت نظارت بر برجام، نکته منفی پیرامون عملکرد و تعامل طرف‌های روسی و چینی با کشورمان شنیده نشده است.
حسینی با بیان اینکه چین و روسیه در شورای امنیت سازمان ملل برخی از اقدامات تخریبی آمریکا را ناکام گذاشتند، تصریح کرد: به نظر می‌رسد ظرفیت‌های سه کشور ایران، روسیه و چین در حوزه‌های مختلف، از این قابلیت برخوردار است که در مقابله با رویکردهای تهاجمی و نامعقول آمریکا، که هر سه کشور را به نحوی هدف فشارهای خود قرار داده، جبهه سیاسی مشترکی تعریف و تشکیل دهند.
وی ادامه داد: برای غلبه بر موانع و مشکلاتی که واشنگتن باعث و بانی بی خرد آن بوده است، این یکی از ضرورت‌ها و اولویت‌هایی است که در شرایط کنونی منطقه‌ای و بین‌المللی باید مورد توجه قرار گیرد.
سفیر اسبق ایران در ایتالیا در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به کیفیت مثبت روابط موجود بین جمهوری اسلامی ایران و دو کشور چین و روسیه و تلاش‌هایی که وزارت امور خارجه در این راستا دنبال کرده و همچنین انگیزه و اراده سیاسی بالایی که در نزد مقامات عالی سه کشور وجود دارد، هیچ مانعی بر سر راه توسعه و ارتقا مناسبات فیمابین در حوزه‌های مختلف وجود ندارد.