رویداد۲۴ یوناح جرمی در جروزالم پست نوشت: حسن روحانی، رئیس جمهور ایران روز چهارشنبه اعلام کرد که کشورش غنی سازی اورانیوم در سطوح بالاتر را در روز‌های آینده از سر می‌گیرد. ترامپ در واکنش به تهدید روحانی در صفحه توییترش نوشت: «ایران! مراقب تهدیداتت باش. ممکن است این تهدیدات برگردند و تو را طوری بگزند که تا الان کسی این طور گزیده نشده است!»
در ادامه این مطلب آمده است: دولت روحانی در اوایل ماه مه به طرف‌های دیگر برجام هشدار داد که چنانچه تا تاریخ ۷ ژوئیه به وعده‌های خود برای محافظت از ایران در مقابل تحریم‌های آمریکا عمل نکنند، تهران برخی از تعهدات خود در چارچوب توافق برجام را به حالت تعلیق در خواهد آورد.
تهدیدات ترامپ تاکنون بسیاری از قدرت‌های جهانی را در مورد تشدید تنش‌ها در منطقه و احتمال بروز جنگ نگران کرده بود.
اما آیا تهران نشان داده است که تهدیدات ترامپ توخالی هستند و دولت او بیشتر از آنکه گاز بگیرد، پارس می‌کند؟
البته کمپین فشار حداکثری ترامپ تاکنون ضربه بزرگی به اقتصاد ایران وارد کرده است. اما هدف از تشدید فشار‌ها بازگرداندن تهران به میز مذاکره و دستیابی به یک توافق هسته‌ای بهتر بود.
ایران در اواسط ماه ژوئن یک پهپاد جاسوسی آمریکا را در نزدیکی تنگه هرمز سرنگون کرد. ترامپ در ابتدا دستور حمله به سه موضع در داخل ایران را صادر کرد. اما در نهایت از تصمیم خود منصرف شد و در عوض تحریم‌های جدیدی را علیه تهران وضع کرد.
علاوه براین، چند روز قبل آقای مارکو روبیو، سناتور جمهوری خواه و تعدادی از رسانه‌های کشور گزارش کردند که چین تقریبا دو هفته قبل یک میلیون بشکه نفت از ایران وارد کرده است.
وب سایت «تانکر ترکرز» نیز گزارش‌هایی در مورد تاکتیک‌های ایران و چین برای ترانزیت مخفیانه محموله‌های نفتی منتشر کرده است.
فو کونگ، رئیس دپارتمان کنترل سلاح وزارت خارجه چین در تاریخ ۲۸ ژوئن بیانیه زیر را در اختیار خبرگزاری رویترز و رسانه‌های دیگر قرار داد: «ما با تحریم‌های یک جانبه آمریکا مخالف هستیم و امنیت انرژی اهمیت زیادی برای چین دارد».
بنا بر این، به نظر می‌رسد که چین واردات نفت از ایران را به طور پنهانی ادامه داده است تا اینکه از شرمسار کردن دولت ترامپ پرهیز کند. اما مقامات چینی به طور صریح بیان کرده اند که تحریم‌های یک جانبه واشنگتن را قبول ندارند.
نکته جالب توجه این است که چین در ماه مه واردات نفت خود از ایران را به صفر رساند.
ظاهرا جنگ تجاری بین پکن-واشنگتن و همچنین تهدیدات تهران برای متوقف کردن تعهدات خود در چارچوب برجام باعث شد که چین در مورد تصمیم خود تجدید نظر کند و دوباره واردات نفت ایران را از سر بگیرد.
اما این احتمال نیز وجود دارد که دو کشور از استراتژی دیگری برای ادامه تجارت نفت استفاده کرده باشند. در ماه آوریل گزارش‌هایی در مورد افزایش محموله‌های نفتی صادر شده از ایران به چین منتشر شده بود. سپس دولت ترامپ در اوایل ماه مه معافیت کشور‌های خریدار نفت ایران را لغو کرد.
بنا براین، ممکن است چین در ماه آوریل مقادیر بیشتری از نفت ایران را وارد کرده باشد تا نیاز خود در طول شش هفته بعد را جبران کند. چین با اتخاذ چنین استراتژی‌ای میتوانست هم زمان به دو هدف دست پیدا کند. اول، به دولت ترامپ اجازه دهد که چهره سرسخت خود را نسبت به تهران حفظ کند و بدین ترتیب میزان کارایی تحریم‌های واشنگتن زیر سوال نرود. دوم، پکن میتوانست رابطه بلند مدت خود را با جمهوری اسلامی بعد از آرام شدن تنش‌ها در منطقه ادامه دهد.
خبرگزاری پولتیکو روز چهارشنبه گزارش کرد که وزارت خارجه آمریکا در حال بررسی اعطای یک نوع معافیت تحریمی خاص به پکن است. معافیت جدید اینگونه توجیه شده است که تهران صرفا می‌تواند بدهی‌های خود را به پکن از طریق صادرات نفت بازپرداخت کند.
اما واقعیت این است که چین حتی پیش از منتشر شدن گزارش خبرگزاری پولتیکو نیز در حال وارد کردن نفت از ایران بود. دولت آمریکا از این موضوع کاملا آگاهی داشت و تقریبا برای دو هفته اقدامی انجام نداد.
در صورتی که چین می‌تواند راه فراری برای ادامه واردات نفت از ایران پیدا کند، چرا قدرت‌های دیگر همچون هند، کره جنوبی و ترکیه نتوانند؟
چین و آمریکا هم اکنون درگیر یک جنگ تجاری گسترده هستند. به همین خاطر دولت ترامپ ابزاری برای فشار آوردن به پکن ندارد. البته نباید انتظار داشته باشیم که تحریم‌های ترامپ علیه تهران لغو شوند.
اما در شرایط کنونی دولت روحانی فقط نیاز دارد که اقتصاد کشور را زنده نگه دارد و منتظر انتخاب یک رئیس جمهور جدید در آمریکا بماند. تهران حتی با صادرات مقدار محدودی نفت نیز می‌تواند به هدف خود دست پیدا کند.
توجه داشته باشید که همه کاندیدا‌های حزب دموکرات در انتخابات سال ۲۰۲۰ وعده داده اند که دوباره آمریکا را به توافق هسته‌ای باز می گردانند. شاید تحقق این وعده واقع گرایانه نباشد، اما آشکار است که همه آن‌ها موضع ملایم تری را نسبت به تهران اتخاذ خواهند کرد.
رفتار ترامپ هیچ وقت قابل پیش بینی نیست. شاید او فردا گفت و گو‌های تجاری خود را با پکن متوقف کند یا اینکه دستور انجام اقدام نظامی علیه تهران را صادر کند. اما در شرایط کنونی به نظر می‌رسد که کسی تهدیدات رئیس جمهور آمریکا را جدی نخواهد گرفت. به همین خاطر باید تا پایان انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ منتظر بمانیم.