تحولات بازار‌های اقتصادی پس از کاهش تعهدات برجامی

رویداد۲۴ پخش زیادی از فعالان اقتصادی حالا چشم به بازار‌های اقتصادی پس از کاهش تعهدات برجامی دوخته اند. تجربه مسائل سیاسی و رصد تاثیرات آن بر بازار نشان می‌دهد که هر بار تحریم‌های تازه‌ای علیه ایران تصویب شده، شاخص بورس افت کرده و قیمت ارز و سکه با افزایش قیمت روبرو شده است. در مقابل، هر بار که خبر خوش و یا سیگنال‌های مثبتی از سمت بخش دیپلماسی و مسائل ملی مطرح شده، بازار‌ها روی خوش نشان داده و در جهت بهبود حرکت می‌کنند. امروز ایران گام دوم خود برای کاهش تعهدات برجامی را هم برداشت.

در این میان، اعلام زمان نشست ایران برای اعلام تصمیم برای ماندن یا خروج از برجام، هیچ تاثیری بر بازار‌ها نگذاشت، اما بعد از برگزاری نشست، بازار‌ها با تحولات متفاوتی روبرو شدند.

سکه و طلا در کنار شاخص کل بورس در این میان بیشترین نوسان‌های کاهشی را شاهد بودند. به طوری که قیمت سکه تمام طرح جدید از ۴ میلیون و ۶۴۶ تومان به ۴ میلیون و ۶۰۰ تومان رسید. هرچند که در زمان برگزاری نشست خبری اعلام مواضع ایران در گام دوم، این نوسانات تا اندازه‌ای جبران شد، اما میزان ریزش سکه چشمگیر بود.

دلار مقاومت کرد

طلا هم با همین وضعیت پیش رفت. قیمت طلای ۱۸ عیار از ۴۳۸ هزار تومان به ۴۳۵ تومان رسید و در این بازه زمانی با نوسانات بسیاری روبرو شد. برخی سایت‌ها گزارش داده اند که هر گرم طلای ۱۸ عیار برخلاف رشد قبلی با افت قیمت روبرو بوده و با کاهش ۰.۷۵ درصدی همراه شده است.

عکس بالا مربوط به ساعت ۱۰:۳۴ دقیقه است و عکس زیر نوسانات را در آخرین ساعت‌های منتهی به ظهر امروز یعنی حوالی ۱۱:۳۰ دقیقه نشان می‌دهد.

قیمت دلار، اما کمترین میزان تغییر را در این بازه زمانی شاهد بود. چه قبل و چه بعد از برگزاری نشست امروز، دلار در میان قیمت‌های ۱۲ هزار و ۹۵۰ تا ۱۳ هزار تومان در نوسان بود. برخلاف تصوری که برخی داشتند، قیمت دلار از کانال ۱۳ هزار تومان فراتر نرفت تا تاثیر نشست گام دوم ایران در کاهش تعهدات برجام را در همین فاصله قیمتی خنثی کند.

شاخص کل بورس نیز در فاصله ساعت ۱۰:۲۰ تا ۱۰:۵۷ بین دو عدد ۲۴۶۴۹۲ و ۲۴۶۴۶۴ در نوسان بود، اما در زمان برگزاری این نشست، شاخص کل به عدد‌های ۲۴۶۴۹۲ و ۲۴۶۳۵۹ هم رسید تا نوسانات کاهشی سکه و طلا را ادامه دهد، اما عدد نهایی شاخص طبق اعلام رسمی خود بورس در ساعت ۱۲:۵۲ دقیقه عدد ۲۴۶،۴۴۷ بود.

بازار‌هایی که سیاسی می‌شوند

مساله تاثیر مسائل حوزه دیپلماسی ایران بر بازار‌های اقتصادی پیش از این و در زمان خروج آمریکا از برجام نیز مطرح شده بود. آلبرت بغزیان استاد دانشگاه در آن زمان گفته بود: «از پس خروج آمریکا از برجام، اتفاق بزرگی رخ داده و ایران بار دیگر توانسته موقعیت خود را در بازار جهانی تثبیت کند، اینکه ایران بتواند ۵ کشور بزرگ جهان را مجاب به حفظ برجام کند دستاورد کمی نیست، اما باید توجه کنیم نااطمینانی‌ها به آینده، ترس از عدم تصویب پالرمو و همچنین بلاتکلیف ماندن سایر لوایح مرتبط با اف‌ای‌تی‌اف هنوز بازار را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد و برخی با موج‌سواری بر این مسائل می‌توانند بازار ارز را از واکنش منطقی به این اتفاق بازدارند.»

این تاثیرات پیش از این و در زمان جدی شدن اینستکس هم ادامه داشت. شش روز قبل و در زمان اجرایی شدن اینستکس، بازار‌ها روی خوش نشان دادند. گزارش‌ها نشان می‌داد که بازار‌های مالی پس از اعلام اتحادیه اروپا برای انجام اولین تراکنش‌های اینستکس روی خوش خود را نشان دادند. به نحوی که نرخ دلار به کانال به ۱۲ هزار واحد سقوط کرد و سکه نیز با کاهش قیمت مواجه شد.

این نوسان‌ها در شرایطی بود که اتحادیه اروپا روز جمعه و همزمان با برگزاری دور جدیدی از نشست‌های معاونین وزرای خارجه ایران و گروه ۱+۴ در وین اتریش، اعلام کرد که اولین تراکنش‌های اینستکس بعد از حدود یک سال در حال انجام است. هرچند که هنوز رضایت ایران از اجرایی شدن این مساله به دست نیامده است.