رویداد۲۴ شب گذشته در نشست شورای پول و اعتبار که با حضور وزیر راه و شهرسازی به عنوان یکی از اعضای حقوقی این نهاد برگزار شده بود، پس از توضیحات محمد اسلامی، اعضای این شورا به ریاست عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی، با افزایش سقف تسهیلات فردی مسکن مهر برای ۲۰۰ هزار واحد موافقت کرد.
در این مصوبه هیچ جزئیاتی از میزان افزایش سقف این تسهیلات و نیز واحدهای مشمول این مصوبه سخنی به میان نیامده بوده ولی بانک عامل مسکن امروز جزییات این وام را علام کرد.
ساخت ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار واحد در ۱۰ سال
مسکن مهر که پرونده آن از سال ۸۸ گشوده شد، اکنون در آستانه یک دهگی عمر خود، همچنان مفتوح است و از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار واحدی که قرار بود احداث شود، کمی بیش از ۴۰۰ هزار واحد باقی مانده است.
این تعداد، غیر از واحدهایی است که به دلایل قضائی یا داشتن معارض و شکایت مالکان اراضی محل ساخت پروژه‌های مسکن مهر یا درگیری‌های داخلی تعاونی‌های مسکن مهر و شکایت اعضای تعاونی‌ها با دستور قضائی متوقف مانده است.
همچنین بنا به اعلام مدیرعامل شرکت عمران شهر جدید پردیس، ۷ هزار و ۵۰۰ متقاضی مسکن مهر پردیس در زمان باز بودن سامانه ثبت نام کرده بودند ولی در هنگام انتخاب واحد، واحد مسکونی به آنها تعلق نگرفته است. از این تعداد برای ۴ هزار متقاضی امکان جانمایی واحد در یکی از سایت‌های ساخت و ساز در فاز ۸ پردیس فراهم شده است اما به ۳۵۰۰ متقاضی دیگر که فاقد واحد هستند، پیشنهاد شده تا در پرند یا هشتگرد به آنها واحد معادل آورده هایشان داده شود که هیچیک نپذیرفته‌اند. اما وضعیت این افراد هنوز مشخص نیست.
سه + یک مرتبه افزایش سقف وام مسکن مهر در یک دهه
تسهیلات طرح مسکن مهر در ابتدا ۲۵ میلیون تومان برای کل کشور بود که به تدریج با افزایش قیمت تمام شده ساخت و ساز با مصوبه هیئت دولت‌های دهم و یازدهم در دو مرحله برای متقاضیان مسکن مهر در شهرهای جدید پردیس و پرند به ۳۰ و سپس به ۴۰ میلیون تومان افزایش یافت. این افزایش سقف تسهیلات، غیر از مصوبه شب گذشته شورای پول و اعتبار است.
طی ده سال گذشته نرخ سودهای مسکن مهر بسته به شهر یا روستایی بودن محل ساخت آنها و همچنین تعاونی ساز یا شخصی ساز بودن آنها در سه حالت ۴، ۷ و ۹ درصد از سوی بانک عامل بخش مسکن از محل خط اعتباری ۵۰ هزار میلیارد تومانی بانک مرکزی به متقاضیان واگذار شده است.
بانک عامل بخش مسکن برای تعداد زیادی از متقاضیانی که هنوز واحد خود را دریافت نکرده‌اند، دفترچه اقساط صادر کرده و علی رغم عدم تکمیل واحد مسکونی، متقاضی بازپرداخت تسهیلات را آغاز کرده است.
جزئیات وام جدید شورای پول و اعتبار
بانک عامل مسکن امروز جزئیات مصوبه افزایش سقف تسهیلات مسکن مهر را اعلام و عنوان کرده که سقف تسهیلات مسکن مهر برای حدود ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در حال ساخت که پیشرفت فیزیکی حداقل ۷۰ درصدی داشته ولی هنوز کار ساخت و تکمیل آنها به پایان نرسیده است، از ۴۰ میلیون تومان فعلی به حداکثر ۵۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرده است.
این بانک می‌افزاید: بر این اساس و مطابق پیشنهاد ارائه شده به بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار، سقف تسهیلات مسکن مهر برای پروژه‌های شهر جدید پردیس از ۴۰ میلیون تومان به ۵۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرده است.
در پیشنهادی که مطابق آن، اعضای شورای پول و اعتبار با افزایش سقف تسهیلات این بخش موافقت کرده اند، «افزایش سقف تسهیلات مسکن مهر در سایر شهرها به ۴۵ میلیون تومان» مطرح بوده است.
مطابق اعلام بانک عامل بخش مسکن، آخرین آمارهای در اختیار شبکه بانکی از کارنامه ساخت و تحویل مسکن مهر حکایت از آن است که از حدود ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار واحد مسکونی مهر که تا کنون تسهیلات ساخت به آنها داده شده، کار ساخت حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار واحد به پایان رسیده و این تعداد واحد، تحویل متقاضیان شده است.
همچنین پرونده بانکی حدود ۷۰ تا ۸۰ هزار واحد مسکونی مهر نیز مستقیم از طرف سازنده‌ها با بانک عامل بخش مسکن تعیین تکلیف شده است. با این حال کار ساخت و تکمیل حدود ۳۷۰ هزار واحد مسکونی مهر هنوز به سرانجام نرسیده است که بخشی از این واحدها، کمتر از ۳۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارند و به دلایل مختلف، نیمه‌کاره مانده‌اند و بخشی دیگر نیز اگر چه تکمیل شده‌اند؛ اما به خاطر مسائلی از جمله نبود آب، برق یا گاز، فعلاً قابل سکونت نیستند.
برآورد مسئولان بخش مسکن مشخص می‌کند، حدود ۲۰۰ هزار واحد از ۳۷۰ هزار واحد مسکونی مهر، پیشرفت فیزیکی بالای ۷۰ درصد دارند و جزو پروژه‌های فعال و رو به جلو در ساخت و ساز محسوب می‌شوند؛ اما به خاطر تورم مصالح ساختمانی و افزایش هزینه‌ها، تکمیل آنها با تسهیلات فعلی، امکان ناپذیر است؛ از این رو، شورای پول و اعتبار با افزایش سقف تسهیلات برای این ۲۰۰ هزار واحد موافقت کرده است.
گفته می‌شود آخرین مصوبه شورای پول و اعتبار پیش از مصوبه جدید برای افزایش سقف تسهیلات مسکن مهر به ۴۰ میلیون تومان باعث شده گره مالی و اعتباری حدود ۳۰۰ هزار واحد مسکونی مهر در حال ساخت، طی دو سال اخیر باز شود و صاحبان این واحدها بتوانند خانه دار شده و در آنها اسکان پیدا کنند.
مشکل آورده متقاضیان مرتفع می شود
طی سالهای اخیر با توجه به بالا رفتن هزینه ساخت و ساز در سالهای اخیر و ناتوانی پیمانکاران در تکمیل واحدهای مسکن مهر باقی مانده در شهرهای جدید استان تهران علی رغم کامل بودن آورده‌های سهم متقاضی به همراه تسهیلات بانکی به خصوص در دو اقلام آسانسور و نصبیات (پکیج)، وزارت راه و شهرسازی اخیراً از شورای پول و اعتبار افزایش سقف تسهیلات را در واحدهای باقی مانده و با پیشرفت فیزیکی کمتر درخواست داده بود که به نظر می رسدمصوبه دیروز شورای پول و اعتبار ناظر به این دسته از واحدهای مسکن مهر باشد که عمدتاً در دو شهر جدید پردیس و پرند باشد.
همچنین بخش مهمی از متقاضیان مسکن مهر پردیس به دلیل ناتوانی در تأمین سهم آورده های خود، با توقف فعالیت ساخت و ساز در پروژه های خود از سوی پیمانکار مواجه شده اند، مصوبه شب گذشته شورای پول و اعتبار برای افزایش سقف تسهیلات فردی مسکن مهر، می تواند به تأمین آورده های نقدی این دسته از متقاضیان و از سر گیری فعالیت ساخت و ساز کمک قابل توجهی کند.
منبع نامشخص وام جدید مسکن مهر / اقساط بازگشتی برای ۱۰ سال بعد «پیش خور» شد
از جمله موارد مبهم در مصوبه دیروز شورای پول و اعتبار که در توضیحات امروز بانک عامل مسکن نیز به آن اشاره نشده ، محل تأمین اعتبارات مورد نیاز برای تسهیلات جدید مسکن مهر است.
چراکه بر اساس اعلام ابوالقاسم رحیمی انارکی مدیرعامل بانک عامل بخش مسکن، همه منابع حاصل از اقساط بازگشتی مسکن مهر تا ۱۰ سال آینده به دو حوزه تسهیلات مسکن مهر (افزایش سقف تسهیلات از ۳۰ به ۴۰ میلیون تومان که به واجدان شرایط پرداخت شد) در سه سال نخست و سپس صندوق پس انداز مسکن یکم در ۷ سال پس از آن اختصاص یافته و همه منابع حاصل از این محل، «پیش خور» شده است.
از سوی دیگر نیز بر اساس مصوبه هیئت دولت، بانک مرکزی به هیچ عنوان امکان تخصیص منابع مالی به طرح مسکن مهر را به دلیل آنچه افزایش پایه پولی و تورم و نقدینگی عنوان شده، ندارد.
تغییر مکرر ضرب الاجل اتمام طرح مسکن مهر
گفتنی است رئیس جمهور در نشست نوروزی با وزیر راه و شهرسازی تأکید کرده بود پرونده طرح مسکن مهر در سراسر کشور باید تا پایان سال جاری به اتمام برسد. هرچند که ضرب الاجل های داده شده به وزارت راه و شهرسازی برای تکمیل پروژه‌های مسکن مهر، چند بار تغییر کرده است بطوری که پیشتر، آخرین مهلت زمانی اعلام شده از سوی رئیس جمهور، پایان نیمه نخست سال ۹۷ بود که در حال حاضر به پایان سال ۹۸ تغییر پیدا کرده است.