بعد از اعلام نتایج انتخابات در مرحله اول و دوم مجلس، مهمترین بحث در محافل سیاسی و حتی بین مردم عادی، تعیین رییس مجلس دهم بود. ریاستی که برای به دست آوردن آن جلسات بسیاری برگزار شد و هر دو جناح با یارکشی و در نهایت جلب آرای مستقل‌ها سعی در سنگین کردن کفه ترازو به نفع خود را داشتند.
جدی‌ترین جلسه نیز روز گذشته در دو فراکسیون ولایت و امید برگزار شد و این دو فراکسیون اصولگرا و اصلاح‌طلب با تعیین لیست خود برای هیات رییسه موقت به طور رسمی رقابت در جلسه علنی را کلید زدند و آب پاکی را بر روی دستانی ریختند که فکر می‌کرد احتمال تعامل و کنار کشیدن یکی از رقبا به نفع دیگری باشد.
در نهایت تعیین ترکیب هیات رییسه موقت و چرخیدن کفه ترازو به نفع فراکسیون اصولگرایان و حضور اصلاح‌طلبان در ترکیب هیات رییسه آن هم بعد از گذشت سه دوره از مجلس تحلیل‌های بسیاری را مطرح کرده است که در زیر مروری بر این تحلیل‌ها که در گفت‌وگو با خبرنگاران ایسنا مطرح شده است را می‌خوانید؛
سید حسین نقوی حسینی منتخب ورامین در مجلس دهم، اصولگرا و با داشتن سابقه دو دوره نمایندگی مجلس هشتم و نهم ترکیب هیات رئیسه موقت را نشانگر تعامل بین دو فراکسیون دانست و گفت که چون اکثریت مجلس را فراکسیون ولایت تشکیل می‌دهد این مجلس، مجلسی اصولگرا است. البته در این دوره از مجلس مدل فراکسیون‌ها متفاوت است و تعامل مثبت میان فراکسیون‌ها کارآمدی مجلس را ارتقاء می‌دهد.
وی با جناحی دانستن انتخابات هیات رییسه موقت، ترکیب هیات رئیسه را نشان‌دهنده قالب بودن فراکسیون اکثریت عنوان کرد.
در مقابل مسعود پزشکیان نائب رییس موقت مجلس، اصلاح طلب با داشتن سابقه دو دوره نمایندگی مجلس هشتم و نهم با تاکید بر اینکه نتیجه انتخابات هیات رئیسه صرفا سیاسی نیست، در عین حال به نقش جریان‌های سیاسی در مجلس اشاره و اظهار کرد: تا حدود زیادی نتیجه آرای هیأت رئیسه بار سیاسی داشت اما نمی‌شود کاملا قضاوت کرد که فقط سیاست در این انتخابات نقش داشته است و در‌آینده نیز همین مسیر تداوم خواهد داشت. شاید در آینده با تعامل‌ها و گفت‌وگوهای بین نمایندگان جدیدالورود و همگرایی بین نمایندگان تغییراتی ایجاد شود اما امیدواریم این تغییرات در جهت همگرایی باشد نه واگرایی.
به گفته وی، حضور لاریجانی در راس مجلس به عنوان یکی از کاندیداهای لیست امید که در عین حال به نوعی از جریان مقابل لیست امید پشتیبانی‌هایی هم کرد معادلات را غیر قابل پیش‌بینی کرد اما نهایتا آنچه که به دست آمد حضور سلایق مختلف در هیأت رئیسه بود.
رسول خضری منتخب پیرانشهر، مستقل و با داشتن سابقه نمایندگی در مجلس نهم انتخابات هیات رئیسه موقت مجلس دهم را حکایت از رویکرد مجلس به سمت اعتدال و آرامش دانست و در عین حال گفت که اگر اصلاح‌طلبان تعامل بیشتری از خود با حامیان لاریجانی نشان می‌دادند شاید می‌توانستند تعداد کرسی‌های بیشتری در هیات رئیسه کسب کنند.
محمد قسیم عثمانی عضو هیات رئیسه موقت مجلس، اصلاح طلب و با داشتن سابقه نمایندگی در دوره‌های هشتم و نهم مجلس ترکیب هیأت رئیسه طلیعه‌ای برای تعاملات در مجلس دهم و به صلاح کشور دانست و گفت که این ترکیبی است از اصولگرایان و منتخبان لیست امید که شاید طلیعه ای برای تعامل مجلس دهم باشد.
مصطفی کواکبیان منتخب تهران، اصلاح طلب و با داشتن سابقه نمایندگی در دوه هشتم نیز با بیان اینکه ترکیب فعلی هیات رئیسه موقت می‌توانست خیلی بهتر از این باشد گفت: این که گفته شود ما ادعا می‌کردیم که 160 رای داریم اما در عمل انجام نشد واقعیت این است که 40 – 50 نفر از دوستانی که با ما عکس یادگاری می‌گرفتند رفتند و زنبیلشان را جای دیگری می‌گذاشتند و این حالت، حالت خوبی نیست.
به گفته وی فراکسیون باید شفاف عمل کند و در جلسه با صدای بلند هم اعلام کردم که کاندیدای ما عارف است؛ با این که بنده چهار سال با لاریجانی رفاقت داشتم. ما باید آنچه که به عنوان نظر اعلام می‌کنیم نظر فراکسیونی باشد؛ زیرا فراکسیون را تجلی از احزاب می‌بینیم. بنابراین معتقدم که باید مجلس را به سمت حزبی شدن ببریم.این که بگوییم عده‌ای زاگرس نشین هستند یا البرز نشین و ... این‌ها نباید ملاک باشد. ملاک باید این باشد که چنین تفکر سیاسی در حزب وجود دارد.
محمدعلی وکیلی منتخب تهران و اصلاح طلب با اعتقاد به اینکه انتخاب امروز یک انتخاب اصولگرایانه بود گفت که در فراکسیون امید حتما جلسه خواهیم داشت و آسیب‌شناسی و آنالیز لازم را انجام خواهیم داد، البته منهای رئیس برنامه ریزی‌های داریم.
به گفته وی عارف به عنوان رئیس فراکسیون امید نقش مهمی در مجلس دهم خواهند داشت و قطعاً حضور ایشان در مجلس با توجه به مشی و ادب سیاسی که از ایشان سراغ داریم کارآمد خواهد بود.
اسماعیل جلیلی عضو شورای مرکزی فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت در مجلس نهم نیز گفت که انتخاب هیات رئیسه مجلس نشان می‌دهد که رویکرد مجلس دهم، مبتنی بر اعتدال است و مجموعه افرادی که انتخاب شدند هم اصولگرایان و هم اصلاح‌طلبان دارای ویژگی مشترک هستند.
وی با اشاره به اینکه جایگاه هیات رئیسه مجلس مبتنی بر تلاش‌های گروهی، جناحی و حزبی است، تصریح کرد: با توجه به افزایش تعداد کرسی‌های اصلاح‌طلبان طبیعی بود که اصلاح‌طلبان در هیات‌رئیسه نیز جایگاهی احراز کنند.همچنین هیچ‌یک از گروه‌های سیاسی در مجلس دهم، اکثریت مطلق ندارند، بلکه در این مجلس بیشتر لابی‌ها و ائتلاف‌ها می‌تواند وضعیت هر کدام از دو گروه اصلی جریان اصولگرایی و اصلاح‌طلبی را در مجلس نشان دهد.
جلیلی اظهارکرد: در انتخابات مجلس دهم شورای اسلامی مجموعه اصلاح‌طلبان نسبت به دور نهم از کرسی‌های بیشتری برخوردار شدند اما نتوانستند اکثریت مطلق را به دست آورد، بنابراین پیش‌بینی می‌شد، قدرت سیاسی آقای لاریجانی در شرایط شروع مجلس دهم بر گروه مستقلین و مجموعه گروه اصلاح‌طلبان برتری داشته باشد.
عبدالله ناصری فعال سیاسی اصلاح طلب با مثبت ارزیابی کردن انتخاب اعضای هیات رئیسه موقت مجلس دهم گفت: حضور اصلاح طلبان در هیات رئیسه مجلس پیام خوبی دارد چر اکه حضور اصلاح طلبان در هیات رئیسه و نقش آفرینی آنها در تصمیمات مجلس موجب ایجاد دلگرمی برای پایگاه اجتماعی لیست امید است.
وی افزود: «امید» تلاش کرد که ریاست مجلس را هم در اختیار بگیرد اما به هر حال این اتفاق رخ نداد اما اصلاح طلبان اکنون یک اقلیت بسیار قابل توجه را در هیات رئیسه مجلس به خود اختصاص داده‌اند که نقش بسیار مهمی در تصمیمات مجلس خواهند داشت. پیش بینی ما این بود که ائتلاف شکل گرفته در دوره انتخابات، در مجلس ادامه یابد که همین اتفاق هم افتاد و این ائتلاف مخدوش نشده است.
ناصری گفت: من معتقدم همین روند در انتخاب اعضای کمیسیون‌های مجلس یا مرکز پژوهش‌های مجلس هم رخ می‌دهد و بر خلاف دوره‌های 7 و 8 و 9 مجلس، اصلاح طلبان در تصمیم‌گیری‌های کلان مجلس حضور فعال دارند.
این فعال سیاسی اصلاح طلب با اشاره به این که از این پس فراکسیون امید باید تشکیلاتی‌تر عمل کند، افزود: عارف به عنوان رئیس فراکسیون امید در این ببین باید بار اصلی را بر دوش بکشد و فراکسیون امید خود را برای انتخاب اعضای هیات رئیسه در سال بعد مجلس آماده کند.
جواد هروی نماینده مجلس مجلس نهم نیز با بیان اینکه حضور افراد مختلف از جناح‌های متفاوت در ترکیب هیات رئیسه مجلس دهم نشان‌دهنده جو اعتدال در مجلس دهم است، گفت: اگر بتوانیم با این نگاه اعتدالی پیش رویم، مجلس متعادلی خواهیم داشت که از جبهه‌گیری‌ها در قبال مسائل مختلف سیاسی و اقتصادی و فرهنگی بتواند با نگاهی اعتدال‌گرا عمل کند.
به گفته وی آنچه امروز در مجلس اتفاق افتاد و افرادی به عنوان هیات رئیسه و ترکیب موقت مجلس دهم معرفی شدند، نشان‌دهنده نگاه کارشناسانه و درست نمایندگان در اولین روز کاری‌شان بود. همچنین ترکیب هیات رئیسه موقت مجلس دهم ترکیبی جامع از قوای موجود در میان نمایندگان مجلس بود، این ترکیب برخوردار از گروه‌ها و نگرش‌ها و رویکردهای جناح‌های مختلف بود به طوری که در ترکیب هیات رئیسه مجلس دهم شاهد حضور افرادی از جناح راست و چپ و حتی اهل سنت هستیم که نشان‌دهنده قوت کار است.
ابراهیم نکو نماینده اصولگرای مجلس نهم نیز ترکیب هیات رئیسه مجلس دهم را متعادل و سازنده خواند و گفت: اگر در رای گیری نهایی برای هیات رئیسه دائمی مجلس دهم، ترکیب انتخاب شده حفظ شود، شاهد حرکت نو و جدیدی در مجالس‌مان خواهیم بود و مجلس دهم یکی از مجالس پویا و نو اندیش در کشور خواهد بود که با مشتی اعتدالی فارغ از دعواهای سیاسی عمل خواهد کرد.
به گفته وی انتخاب اعضای هیات رئیسه مجلس دهم، نشان داد، مجلس فارغ از مسائل جناحی و حاشیه‌های سیاسی، افرادی را انتخاب کرده که بتوانند مشتی اعتدالی را رعایت کنند همچنین ترکیب هیات رئیسه مجلس را می‌توان قدم مثبتی برای آینده دانست و برای تعامل بیشتر گروه‌ها وجناح‌های سیاسی در مجلس به فال نیک گرفت.
احمد پورنجاتی فعال سیاسی اصلاح طلب با بیان اینکه ترکیب اعضای هیات رئیسه موقت مجلس آیینه نسبتا نزدیک به واقعیت از شرکت کنندگان در انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی است گفت که به دست آمدن چنین ترکیبی برای هیات رئیسه مجلس در مجموع به سود یک مجلس یاری رسان به روند عمومی اداره کشور است که از سال 92 آغاز شده است، بر این اساس معتقدم وزن و سهمی برای طیف تندرو در مجلس نمی‌توان لحاظ کرد.
وی با بیان اینکه ترکیب مجلس در بسیاری از موضوعات مربوط به رویکردهای اداره‌ی مجلس با هم همگرایی دارند خاطر نشان کرد: صرف نظر از وجود جریان‌های سیاسی مختلف یک پدیده تازه در مجلس دهم رقم خورد و آن مرز بندی مشترک و آشکار میان یک اکثریت و یک اقلیت بسیار شناخته شده و بازماندگان طیف پایداری است.هر چند این اکثریت به لحاظ سیاسی گوناگون است، اما به لحاظ رفتار پارلمانی، همگرا است.این اکثریت از مشترکات کارکردی برخوردار است اما به لحاظ پایگاه اجتماعی و رویکردهای سیاسی، تفاوت‌هایی با هم دارند.
این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی در ادامه گفت: این اکثریت مجلس دهم از نظر نقش آفرینی پارلمانی به هم بسیار نزدیک بوده و اولویت‌های مشترک فراوانی دارند. وزن کشی انتخاب اعضای هیات رئیسه هم نه یک قطب بندی سیاسی، بلکه فراهم کردن فرصت برای انتخاب آگاهانه، شفاف و رها از پیوندهای دینی است. در واقع انتخاب اعضای دائمی هیات رئیسه هم نه نوعی داربی یعنی رقابت دو باشگاه رقیب و قطبی شده خانگی بلکه به عنوان نوعی فراهم سازی فرصت برای انتخاب محاسبه گرانه و عقلانی اکثریت مجلس تلقی می شود.
وی با استقبال از انتخاب اعضای هیات رئیسه در صحن علنی مجلس گفت: پیش از این مطرح شده بود که در یک معامله سیاسی، عارف و لاریجانی با هم رقابت نکنند و یکی از این دو رئیس شود و سایر مناصب داخلی مجلس میان جناح‌ها توزیع شود. این شیوه به لحاظ منطق سیاسی و از منظر پایگاه اجتماعی جریان‌های سیاسی و بخصوص اصلاح طلبان شیوه‌ای پنهان کاری و پشت صحنه بود. رقابت‌هایش میان اکثریت مجلس که در حوزه‌هایی از انتخابات در کنار هم بودند و در لیست یکدیگر حضور داشتند بیشتر مورد پسند بود.
پورنجاتی در پایان گفت: اگر این رقابت به قطب بندی تبدیل می‌شد، نوعی شکست بود، اما رای گیری در صحن علنی مجلس شیوه‌ای وفادارانه به عقل جمعی و بدنه اجتماعی جریان‌های سیاسی بود و بر خلاف تصور تندروها ، نمی‌توان وزن و سهمی برای تاثیر گذاری تندروها لحاظ کرد.
محمد نبی حبیبی دبیرکل حزب موتلفه اسلامی در نشست دبیران حزب موتلفه گفت که انتخاب آقای لاریجانی به گمانه‌زنی‌های شش ماهه اخیر پایان داد و نسبت اکثریت و اقلیت را شفاف کرد.
عبداله رمضان زاده فعال سیاسی اصلاح طلب با بیان اینکه انتخاب لاریجانی به عنوان ریاست مجلس برای ما نگرانی ایجاد نمی‌کند گفت: خوشحالیم اصولگرایان به کسی رای دادند که به او توهین می‌کردند و جلسه او را به هم می‌زدند، این یک نکته مثبت است و نشان می‌دهد کشور در جهت اعتدال گام برمی‌دارد.همچنین بخشی از دوستان ما این بحث را داشتند که اتفاقی که افتاده تعیین تکلیف بین طرفداران و مخالفان برجام است که به هر حال طرفداران برجام رای آوردند، این یک نکته مثبت دیگر است.
وی افزود: در مجموع من این انتخاب را مثبت می‌دانم ، زیرا برای اولین بار در 12 سال گذشته ما در هیات رئیسه حضور داریم ، 103 پای کار داشته و یک فراکسیون قدرتمندی داریم این ها نشان می‌دهد که اتفاق مثبتی افتاده و ما بابت آن خوشحالیم. البته خوشحالیم که اصولگرایان نیز خشنودند و رایشان به ما نزدیک شده است.
وی در ادامه درباره‌ی این که گفته می‌شود با ترکیب هیات رئیسه تکلیف اکثریت و اقلیت مجلس مشخص شد گفت: اصولگرایان ادعا می‌کردند 188 رای دارند ما مشکلی نداریم که اکثریت مجلس از جناح آقای لاریجانی باشد. مهم این است که ما یک فراکسیون قوی با حداقل 103 داریم و مطمئنیم در انتخاب هیات رئیسه دائمی هم تعداد آرای دائمی ما بیشتر می‌شود چون فشارها دیگر کارآمد نخواهد بود و ما نگرانی دیگر درباره‌ی ترکیب مجلس نداریم.همچنین اکثریت و اقلیت در مجلس دهم حول محور اعتدال و حمایت از دولت شکل می‌گیرد.
قدرتعلی حشمتیان رئیس جبهه مستقلین و اعتدالگرایان نیز با بیان اینکه اصولگرایان نباید از انتخاب لاریجانی به خود غره شوند، گفت: فاصله میان آرای آقای لاریجانی و عارف هفتاد رای است که این میزان مربوط به جبهه مستقلین و اعتدالگرایان است.
حسن رسولی عضو شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان نیز گفت: تاکنون از سوی اصلاح طلب ها شاهد رفتاری شفاف، صادقانه، اخلاقی و به دور از زد و بندهای سیاسی بودیم. چرا که عارف و اصلاح‌طلبان در پاسخ به رای یک پارچه‌ی مردم تهران به لیست امید، در رفتار سیاسی‌شان صادقانه و اخلاقی عمل کردند.
وی ادامه داد: عارف به عنوان رئیس شورای سیاستگذاری انتخاباتی اصلاح طلبان و کاندیدای اصلاح طلب تهران و سراسر ایران و همچنین حامیان دولت در انتخابات اخیر عملکرد قابل قبول و مثبتی داشته‌اند.