اشتهای سیرناپذیری چین برای کالاها که با رونق کمسابقه سرمایه گذاری در اقتصاد این کشور تقویت شده بود، اکنون که این کشور رشد اقتصادی را بر مبنای مصرف داخلی گذاشته، ضعیف شده است.
از سوی دیگر تولیدکنندگان بزرگ به افزایش تولید ادامه میدهند تا بازار را از تولید کم هزینه اشباع کرده و رقیبان کوچکترشان را حذف کنند و به گفته منتقدان، این امر روند کاهش قیمتها را تسریع کرده است.
قیمت سنگ آهن در اوایل دسامبر به پایین 40 دلار در هر تن سقوط کرد که کمترین قیمت از ماه مه سال 2009 به این سو بود. قیمت زغال سنگ حرارتی از رکورد قیمت بالایی که در سال 2008 داشت، 80 درصد نزول کرده و قیمت جهانی نفت به پایینترین سطح در هشت سال گذشته رسیده است.
سقوط چشمگیر قیمتها به صورت وضعیت مالی معدنکاران در سراسر جهان ضربه زده و شرکتهای کوچکتر را به ورطه ورشکستگی رسانده و همزمان بودجه دولتهای اقتصادهای متکی به منابع طبیعی مانند استرالیا را از میلیاردها دلار درآمد محروم ساخته است.
حتی غول معدنی مانند آنگلوامریکن در بحبوحه ریزش قیمتها، ناچار شد نیروی کار خود را تقریبا دو سوم کاهش دهد و معادن ضررده را تعطیل کند در حالیکه غول سوییسی گلنکور قصد دارد با کاهش میزان سرمایه گذاری و فروش داراییهایش، میزان بدهی خود را کاهش دهد.
اندرو دریسکول، مدیر تحقیقات گروه سرمایه گذاری CLSA در این باره به خبرگزاری فرانسه گفت: با نگاه به قیمت سهام شرکتها درخواهید یافت که 2015 سال کاملا تکان دهنده ای برای بازارهای کالا و شرکتهای معدنی بوده است.
شرکت انگلیسی - استرالیایی بی اچ پی بیلیتون که یکی از بزرگترین معدنکاران جهان است، شاهد سقوط بیش از 40 درصدی ارزش سهام خود در سال جاری بوده در حالیکه ارزش سهام ریوتینتو – رقیب این شرکت – به میزان 26 درصد نزول کرده است.
سام والش - مدیرعامل ریوتینتو - ماه جاری به تلویزیون بلومبرگ گفت: رقیبان ما گرفتار چنان شرایط بغرنجی شده اند که در آستانه ورشکستگی قرار گرفته اند.
رکود بازارهای کالا پس از یک دوره درخشان در یک دهه گذشته که طی آن اقتصاد کشورهای در حال توسعه و در راس آنها چین با روند سریعی رشد کرد و قیمت کالاها را به رکورد بالایی رساند، اتفاق افتاد.
به گفته تحلیلگران، معدنکاران رشد تقاضا را بیش از حد برآورد کرده و با استقراض سنگین، به افزایش تولید پرداختند و با پیش بینی دورنمای تقاضای بالاتر، به ظرفیت تولیدشان افزودند بنابراین در بازار هر کالایی، عرضه بالاتر از میزان تقاضا مشاهده شد.
به گفته دانیل مورگان، تحلیلگر کالاها در موسسه مالی یو بی اس، 2015 قطعا یکی از دشوارترین سالهایی بوده که صنعت معدنکاری شاهد بوده و مشکلات آن قابل مقایسه با رکودهای قبلی است که با بحران مالی جهانی 2008-2007، بحران مالی آسیا در سال 1997 و حتی فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 به وجود آمدند.
گروه مالی گولدمن ساکس هفته گذشته اعلام کرد صنعت سنگ آهن ممکن است لازم باشد برای یک مدت طولانی به خواب زمستانی رود و پیش بینی کرد قیمت این کالا به مدت سه سال پایین 40 دلار در هر تن باقی خواهد ماند.
سازمان بین المللی انرژی هم در اواسط دسامبر پیش بینی کرد که دوران طلایی زغال سنگ در چین با روی آوردن این کشور آسیای شرقی به منابع انرژی پاک، به نظر میرسد پایان یافته باشد.
در این بین سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) با وجود سقوط چشمگیر قیمتهای انرژی، اخیرا سقف تولید خود را بدون تغییر نگه داشت که احتمالا بازار را با افت بیشتر قیمت روبرو خواهد کرد.
به گفته تحلیلگران، در شرایطی که پیش بینی میشود میزان تقاضا با کندی رشد اقتصادی چین ضعیف شود، تغییر و تنظیمات در بخش عرضه روی خواهد داد با اینهمه تحلیلگران هشدار دادند که معدنکاران با وجود کاهش درآمد و نقدینگی، در تعطیل کردن معادنشان کند بوده اند و این تعلل تا اندازه ای به دلیل پایین رفتن قیمتهای انرژی بوده که به آنها کمک کرده هزینههایشان را پایین نگه دارند و به معنای آن است که تعطیلی معادن در سال آینده تسریع میشود، زیرا ضرر مالی به اندازه ای چشمگیر میشود که قابل اجتناب نخواهد بود.