رویداد۲۴ کتی گیلسینان در آتلانتیک نوشت: ایران در هفته‌های اخیر در واکنش به تشدید تحریم‌های آمریکا تعدادی از تعهدات خود در چارچوب توافق برجام را به حالت تعلیق درآورده است. آن‌ها اخیرا محدودیت غنی سازی توافق هسته‌ای را نقض کردند و هشدار داده اند که در ماه‌های آینده گام‌های بیشتری را بر خواهند برداشت. اما اقدامات ایران فرصتی در اختیار تندرو‌های داخل آمریکا قرار داده است تا برنامه خود برای نابودی کامل این پیمان بین المللی را با سرعت بیشتری پیش ببرند.
در ادامه این مطلب آمده است: هفته گذشته چندین نفر از سناتور‌های جمهوری خواه شامل تد کروز، تام کوتون و مارکو روبیو نامه‌ای به رئیس جمهور نوشتند و از او درخواست کردند که فشار بر روی ایران را افزایش دهد
ایران هنوز غنی سازی اورانیوم در سطوح مورد نیاز برای تولید بمب اتمی را شروع نکرده است. اما آن‌ها به طرف‌های اروپایی برجام هشدار داده اند که در صورت عمل نکردن به وعده‌های خود در ماه‌های آینده گام‌های بیشتری را برای افزایش سطح غنی سازی برخواهند داشت. آمریکا سال گذشته از این توافق خارج شد و تحریم‌های سختی را علیه تهران اعمال کرده است. تاکنون کشور‌های اروپایی نتوانسته اند کمک زیادی برای دور زدن تحریم‌های آمریکا فراهم کنند.
در ماه‌های اخیر شاهد افزایش تنش بین تهران و واشنگتن در خاورمیانه بوده ایم، اگرچه هر دو طرف اعلام کرده اند که تمایلی به جنگ ندارند. ایران ماه گذشته یک پهپاد آمریکایی را سرنگون کرد و متهم شد که در حملات اخیر علیه نفت کش‌های تجاری در خلیج عمان نقش داشته است. دولت ترامپ در واکنش به تهدیدات ایران نیرو‌های بیشتری را به منطقه اعزام کرد. به این ترتیب، وقایع اخیر فرصت مناسبی برای مخالفان توافق هسته‌ای فراهم کرده است. آن‌ها ادعا می‌کنند که برجام تغییری در رفتار تهران ایجاد نکرد و حتی این کشور را در موقعیت بهتری برای ادامه مداخله جویی‌های منطقه‌ای خود قرار داده است. اما هواداران توافق معتقدند که ایران تا پیش از خروج آمریکا به این پیمان پایبند بود و ترامپ عامل اصلی شروع بحران اخیر است.
در حال حاضر تندرو‌های جمهوری خواه در حال تلاش برای نابود کردن دو رکن مهم باقی مانده از این توافق هستند. این ارکان عبارت اند از ۱. همکاری‌های هسته‌ای صلح آمیز با ایران و لغو معافیت تحریم‌های سازمان ملل در ارتباط با انتقال فناوری‌های هسته‌ای به ایران و ۲. برنامه موشک‌های بالستیک این کشور.
کمپین تحریم‌های دولت ترامپ ضربه بزرگی به اقتصاد ایران وارد کرده است. مقامات آمریکایی اعتراف می‌کنند که کمپین فشار حداکثری ترامپ عامل تشدید تنش‌ها در خاورمیانه بوده است. هدف نهایی ترامپ بازگرداندن رژیم به میز مذاکره است. اما برخی مشاوران ترامپ ظاهرا حتی به تضعیف حکومت ایران نیز قانع هستند. جان بولتون، مشاور امنیت ملی ترامپ در سخنرانی اخیر خود ادعا کرد که کارزار فشار حداکثری ترامپ نتیجه بخش بوده است. وی در این زمینه گفت: «یک سال قبل همه منتقدان پیش بینی کرده بودند که تحریم‌های یکجانبه ما موثر نخواهند بود. لیکن ما سخت‌ترین تحریم‌های ممکن را علیه رژیم جمهوری اسلامی اعمال کردیم و اکنون اقتصاد آن‌ها در معرض فروپاشی قرار دارد».
دولت ترامپ در ماه مه تصمیم گرفت که معافیت کشور‌های وارد کننده نفت از ایران را لغو کند. آقای رابرت مالی، عضو ارشد شورای امنیت ملی در دوره آقای اوباما طی یک کنفرانس خبری در مورد تنش‌های اخیر صحبت کرد. او گفت که ایرانی‌ها از سقوط سریع صادرات نفتی خود در ماه‌های اخیر غافل گیر شدند و تحریم‌های ترامپ تاثیری فراتر از حد انتظار آن‌ها داشتند و این موضوع باعث تغییر محاسباتشان شد. آن‌ها در ابتدا منتظر پایان دوره آقای ترامپ و بازگشت مجدد رئیس جمهور بعدی به توافق هسته‌ای بودند. اما در حال حاضر به اقداماتی روی آورده اند تا از موضع قدرت وارد مذاکرات احتمالی در آینده شوند.
اما برخی نمایندگان تندروی کنگره آمریکا معتقدند که تحریم‌های اقتصادی کافی نیستند. به نظر آنان، توافق هسته‌ای به کشور‌های دیگر اجازه می‌دهد که به برنامه هسته‌ای غیر نظامی ایران کمک کنند. تندرو‌ها قصد دارند که این بخش از توافق برجام را نیز تحت تحریم قرار دهند. گفتنی است، دولت ترامپ تا کنون معافیت‌های مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای تهران را تمدید کرده است. آقای کریستوفر اشلی فورد، مشاور وزیر امور خارجه در امور منع گسترش تسلیحات هسته‌ای در ماه دسامبر در ارتباط با ادامه معافیت‌های ایران گفته بود: «ما از بازگرداندن تحریم‌های مرتبط با فعالیت‌های غیر نظامی هسته‌ای ایران پرهیز کرده ایم تا اینکه تهران و جامعه بین المللی بتوانند برخی پروژه‌های صلح آمیز مرتبط با نیروگاه‌های هسته‌ای ایران را ادامه دهند. هدف ما حفظ کردن توافق کنونی تا زمان دست یابی به یک توافق بهتر خواهد بود».
اما برخی تندرو‌های نزدیک به ترامپ معتقدند که این معافیت‌ها در عمل به برنامه هسته‌ای ایران مشروعیت می‌بخشند. اقدامات اخیر ایران در نقض برجام نیز باعث جسورتر شدن آن‌ها شده است. آن‌ها اشاره می‌کنند که برنامه هسته‌ای ایران در واقع پوششی برای دست یابی به تسلیحات هسته‌ای است. سناتور‌های آمریکایی در نامه اخیر خود به رئیس جمهور نوشتند: «رهبران ایران با نقض کردن محدودیت‌های برجام در حال حرکت به سمت تسلیحات هسته‌ای هستند. ما از شما درخواست می‌کنیم که معافیت‌ها را لغو کنید».
اما لغو این معافیت‌ها به تنهایی نمی‌تواند به فروپاشی توافق منجر شود. به همین خاطر برخی مقامات آمریکایی خواستار بازگرداندن تحریم‌های بین المللی سازمان ملل علیه تهران هستند. سناتور‌های آمریکایی در نامه خود از رئیس جمهور درخواست کرده اند که دوباره تحریم‌های بین المللی را از طریق شورای امنیت سازمان ملل اعمال کند. آن‌ها معتقدند که آمریکا به عنوان یکی از مشارکت کنندگان ابتدایی در این توافق می‌تواند به طور یکجانبه تحریم‌ها را اعمال کند. اما حامیان توافق هسته‌ای ادعا می‌کنند که آمریکا نمی‌تواند دست به این اقدام بزند، زیرا توافق هسته‌ای را ترک کرده است.
البته در صورتی که ایران به اقدامات خود ادامه دهد و غنی سازی در سطوح بالاتر از ۲۰ درصد را از سر بگیرد، ممکن است کشور‌های اروپایی تصمیم بگیرند که تحریم‌های بین المللی ایران را بازگردانند. در این صورت توافق هسته‌ای عملا پایان خواهد یافت.
اما در صورتی که تندرو‌های دولت آمریکا به هدف خود برسند چه اتفاقی خواهد افتاد؟ هم زمان، بسیاری از کاندیدا‌های حزب دموکرات در انتخابات سال بعد قول داده اند که دوباره به این توافق ملحق خواهند شد.