رویداد۲۴ بیستوچهارم تیرماه بود که برنامه جهانآرای شبکه افق که بهلطف حضور کارشناسان نزدیک به جبهه پایداری در این برنامه، عملا به عنوان تریبون این جریان سیاسی در صداوسیما شناخته میشود، با حضور سید سعید لواسانی، امام جمعه لواسان و میلاد گودرزی که از او به عنوان فعال رسانهای نام برده شده، به بررسی موضوع بازداشت اکبر طبری، معاون سابق اجرایی آیتالله صادق آملی لاریجانی، رییس پیشین قوهقضاییه جمهوری اسلامی پرداخت.
آغاز ماجرا
نام اکبر طبری همزمان با انتشار اظهارات علیرضا زاکانی، نماینده نزدیک به جبهه پایداری در مجلس نهم در فارس، در افکار عمومی مطرح شد. اما زاکانی در جریان آن مصاحبه، هرگز نامی از معاون رییس سابق قوه قضاییه نبرد، بلکه صرفا به حجتالاسلام رییسی، به عنوان رییس جدید قوهقضاییه توصیه کرد که آن مقام قضایی را برکنار و با فسادهای موجود در قوهقضاییه مبارزه کند.
نام طبری، اما زمانی مطرح شد که سیدمصطفی تاجزاده در جریان مناظره خود با زاکانی به این گفتگو اشاره و به نوعی زاکانی را تشویق به بیان نام این فرد کرد. نامی که به سوژه گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) تبدیل و درنهایت با جوابیه تند دفتر رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام همراه شد.
در این بیانیه که دو روز بعد از انتشار گزارش ایرنا، توسط دفتر قاضیالقضات سابق منتشر شد، بستگان حسن روحانی، رییسجمهوری فعلی ایران به تخلفاتی با اسنادی «بسیار متنوع و رنگارنگ» متهم شد و در واکنش به مطالب مطرحشده درباره طبری، ضمن تکذیب، تاکید شد: «برخی اتهامات مطرح در مورد معاون اجرایی حوزه ریاست قبلا در دادسرا بررسی شده و کذب بودن آن محرز شده بود. رییس قوه قضاییه پیشین هم خود مستقلا آنها را بررسی و خلاف بودن آنها برای او محرز شده بود. مدعیان اگر مدعی وجود اتهاماتی دیگر هستند چرا در طول ۱۰ سال آنها را با رییس قوه قضاییه در میان نگذاشتهاند؟» همچنین در بند دیگری از این جوابیه که روز هفتم تیرماه امسال رسانهای شده، آمده است: «اتهاماتی به معاون اجرایی سابق حوزه ریاست قوه قضاییه زده شده که کذب بودن آن بر همگان آشکار است مثل «فساد آشکار» او یا اینکه «همگان بر فساد او آگاهند»، اینگونه اتهامزنی یکطرفه و محاکمات رسانهای بدون اینکه متهم بتواند از خود دفاع کند کاری خلاف شرع، خلاف قانون و خلاف اخلاق است.»
تا اینجای کار سوال اساسی آن بود که اتهامات طبری چگونه در دوران ریاست آملی لاریجانی بر دستگاه قضایی جمهوری اسلامی بررسی شد و چطور کذب بودن این موارد اتهامی، برای رییس قوه قضاییه محرز شده که تنها ۱۹ روز بعد از انتشار بیانیهای که بخشی از آن را پیشتر خواندیم، حسن نوروزی، سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس خبر بازداشت این مقام عالیرتبه سابق قضایی را رسانهای کرد؟! خبری که یک روز بعد، توسط سخنگوی قوهقضاییه تحت ریاست رییسی، تایید شد و سوالی که به نظر میرسد نویسندگان جوابیه، بهترین گزینهها برای پاسخگویی به آن باشند. البته اگر عزمی برای روشنگری باشد!
رویکرد جامجام
تا اینجای کار موضوع مشخص است. اتهام «اعمال نفوذ» معاون آملی لاریجانی در قوهقضاییه و بازداشت او در قوهقضاییه تحتنظر رییسی، اما در این بین، آنچه توجهات را به خود جلب میکند، رویکرد صداوسیما یا به بیان دقیقتر، شبکه افق به این موضوع است. گفتیم که برنامه «جهانآرا» با حضور نامبردگان به بررسی تفصیلی این موضوع و مسائلی نظیر ویلاسازیها در لواسانات پرداخته است، ولی نکته جالب این است که در این برنامه صحبتهای صریحی علیه رییس سابق دستگاه قضا مطرح شده است. شبکه افق در این برنامه صراحتا هرگونه خط و مرزی بین آملی لاریجانی و طبری را رد کرد و همانطور که فعال رسانهای میهمان این برنامه گفت و مجری تایید کرد، معتقد است که «فردی که نمیتواند با فساد دفتر خود مقابله کند، نمیتواند با فساد در کشور مقابله کند».
امام جمعه لواسان نیز در این برنامه تلویزیونی درباره دوران طبری در قوهقضاییه گفته است: «در دوره قبلی قوهقضاییه، یک نفر آمد یکسری اطلاعات از وضعیت اسفناک کلاک و زمینخواریهای آنجا به من داد. ۲ روز بعد همین آقای طبری که خودش اخیرا دستگیر شده، گفت: این آقا را دستگیر کنید.»
دنبالکنندگان برنامههای صداوسیما به خوبی میتوانند گواهی دهند که این رویکرد صداوسیما در اکثر موارد به جز در حوزههایی که پای اصلاحطلبان و اعتدالگرایان در میان است، اگر امری بیسابقه نباشد حداقل کمسابقه است؛ بنابراین سوال اساسی آن است که پخش این اظهارات در شبکهای نزدیک به جریان اصولگرا و مشخصا پایداریها، با چه هدف و انگیزهای به بررسی اتفاقات رخداده در لواسانات صورت گرفته است. اگر انگیزه شبکه افق و صداوسیما شفافسازی مسائل و مفاسد نزدیک به برخی مقامات جمهوری اسلامی، فارغ از جایگاه و مرتبه آنان است، البته امری است مبارک، ولی آیا بهراستی شبکه افق با چنین رویکردی، صریحترین انتقادات ممکن در چارچوب برنامههای ساختِ ساختمانِ جامجم را از رییس فعلی مجمع تشخیص مصلحت نظام مطرح کرده یا موضوع چیز دیگریاست؟!
یک اختلاف قدیمی
پاسخ به این سوال از جانب رسانهها، فارغ از خط قرمزها، امری است غیرممکن. ولی با این حال تاریخ و روزهای گذشته بر روابط طیفها میتواند تا حدودی به روشنگری اتفاقات امروز و فردا بپردازد. در میان اختلافات احزاب و اشخاص در جمهوری اسلامی، اختلاف بین پایداریها به عنوان اصلیترین حامیان محمود احمدینژاد، رییسجمهوری سابق ایران با خانواده لاریجانیها از آن باب نمونهای منحصر به فرد است که اختلاف رخداده مابین رییس قوه مجریه و روسای قوای مقننه و قضاییه و در عالیترین سطح جمهوری اسلامی بود. به هر حال غائله «یکشنبه سیاه» و کلیپ پخششده در مجلس به این سادگیها از ذهن تاریخ پاک نخواهد شد.
مرور دوباره این اختلاف قدیمی از آن جهت به موضوع طبری و شبکه افق مرتبط است که بدانیم پیش از آنکه زاکانی، از او نامی برده باشد، جنبش عدالتخواه دانشجویی که بنمایه آن را اصولگرایان و از قضا همان احمدینژادیها تشکیل میدهند، نسبت به لزوم برخورد با «عناصر فاسد درون قوه قضاییه» در دوران آملیلاریجانی هشدار داده بودند؛ هرچند این طیف خاص از دانشجویان احمدینژادی، رفتهرفته برای مقابله با فساد از این خط و مرزهای جناحی عبور کردند.
این جنبش که در دوران ریاست آیتالله لاریجانی بر دستگاه قضا، چند نوبت با او دیدار کرده بود و هرگز محتوای دیدارهایشان رسانهای نشده بود، بعد از روی کار آمدن رییسی صراحتا از او خواست که با این عناصر فاسد که در دوران آملی لاریجانی، «امیدی به برخورد با آنان نبود»، برخورد کند و دامن دستگاه عدلیه را از فساد، بری سازد. خط و ربط میان این جنبش و احمدینژاد، نزدیکی رییسجمهوری سابق و جبهه پایداری، اختلاف پایداریها و لاریجانیها و البته احتمالا همسوییهای شبکه افق و پایداریها این سوال را در ذهن ایجاد میکند که آیا این بیان صریح فساد در یکی از شبکههای صداوسیما، میتواند تکمیلکننده پازلی برای تسویهحساب سیاسی باشد یا خیر؟