رویداد ۲۴ «محمد جواد ظریف»، وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه با «رادیو ملی آمریکا» (NPR) تصریح کرد که بعد از خروج آمریکا از توافق هستهای و عمل نکردن کشورهای اروپایی به وعدههایشان برای جبران تبعات خروج آمریکا، تفکر تعامل با غرب اعتبارش را در ایران از دست داده است.
ظریف در پاسخ به سوال خبرنگار NPR که پرسید آیا شخص او در اثر خروج آمریکا از توافق هستهای اعتبارش را در داخل ایران از دست داده گفت: «تعامل [با غرب]اعتبارش را در داخل کشور [ایران]از دست داده است. مردم دیگر نگاهشان به تعامل با جامعه بینالمللی نیست: [نگاهشان]به آمریکا [نیست]به دلیل اینکه به قولش عمل نکرد و به اروپاییها [هم نیست]به خاطر اینکه آنها نتوانستند در برابر آمریکا ایستادگی کنند. بنابراین، بله، تعامل [با غرب]اعتبارش را از دست داده و بر همین اساس، من هم اعتبارم را از دست دادهام.»
دولت ترامپ ۱۸ اردیبهشتماه سال گذشته به طور یکجانبه آمریکا را از برجام خارج و تحریمهای معلقشده به موجب این توافق را علیه ایران احیا کرد. این تحریمها از مردادماه و آبانماه سال گذشته اجرایی شدهاند.
در بیش از یک سالی که از خروج آمریکا از برجام میگذرد کشورهای اروپایی نتوانستهاند به تعهدات و وعدههای خود خود برای برخوردار کردن ایران از عواید اقتصادی مدنظر در برجام عمل کنند.
در چنین شرایطی شورای عالی امنیت ملی ایران در بیانیهای روز ۱۸ اردیبهشتماه سال جاری به طرفهای توافق هشدار داد در صورتی که ظرف ۶۰ روز به تعهدات خود در زمینههای نفتی و بانکی عمل نکنند ایران طبق مفاد برجام، از تعهدات خود ذیل این توافق خواهد کاست. تهران تا کنون در دو گام از تعهدات هستهای خود کاسته و به طرفهای برجام هشدار داده در صورتی که برای تغییر وضعیت اقدام نکنند باز هم از تعهدات خود در توافق هستهای خواهد کاست.
مقامهای برخی از کشورهای اروپایی تصمیم ایران برای کاستن از تعهدات خودش را «شتابزده» توصیف کرده و گفتهاند ایران بهتر بود برای برخوردار شدن از عواید توافق هستهای تا دور بعدی انتخاب ریاستجمهوری آمریکا صبر میکرد، زیرا برخی از نامزدهای حزب دموکرات وعده دادهاند در صورت پیروزی در دور بعدی انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۰ کشورشان را به توافق هستهای با ایران بازخواهند گرداند.
ظریف در مصاحبه با NPR تصریح کرد که ایران روی رأی نیاوردن ترامپ حساب باز نکرده است. او گفت: «ایران نباید روی خروج ترامپ از قدرت حساب باز کند.» ظریف گفت: شخصا برای پیروزی ترامپ در دور بعدی انتخابات ریاستجمهوری آمریکا بیش از ۵۰ درصد شانس قائل است.
محمد جواد ظریف پیش از این هم در مصاحبه با بلومبرگ گفته بود که ایران منتظر خروج ترامپ از قدرت نیست، زیرا هیچ کشوری با عقل سلیم برنامههایش را روی چیزی که کنترلی بر آن ندارد قرار نمیدهد.
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در پاسخ به سوال خبرنگار NPR مبنی بر اینکه تهران چه برنامهای برای اعمال فشار بر آمریکا جهت کاستن از تحریمها دارد گفت: «کاری که ما میتوانیم انجام دهیم مقاومت در برابر تحریمهای آمریکا است. در حال حاضر اقتصاد ما کمتر از سال گذشته تحت فشار است، چون آمریکا روالش را ادامه داده و ما به آن عادت کردهایم. ارزمان در حال با ثبات شدن است، نرخ رشدمان دارد بهتر میشود، و نرخ بیکاری دارد بهبود پیدا میکند.»
ظریف در پاسخ به این سوال که ایران نمیتواند تا ابد بدون پول نفت باقی بماند گفت که هدف ایران بینیاز شدن از وابستگی به درآمدهای نفتی است و آمریکا فقط دارد این هدف را تسریع میکند.
وزیر خارجه ایران همچنین ادعای خبرنگار NPR درباره اینکه ایران به دنبال تحت فشار قرار دادن آمریکا در منطقه خلیج فارس است را رد کرد و گفت: «ما به دنبال تحت فشار قرار دادن هیچ کس نیستیم، چون ما داریم صرفاً کار خودمان را انجام میدهیم. روشن است کشوری که ۱۵۰۰ کیلومتر خط ساحلی در خلیج فارس دارد برای تأمین امنیت در آن منطقه از اهمیت محوری برخوردار است. ما قویترین کشور در آن منطقه هستیم و بدون ما، شما در منطقه امنیت نخواهید داشت.»
ظریف همچنین هشدار داد در صورتی که آمریکا جنگی با ایران را آغاز کند، خودش طرفی نخواهد بود که آن را به پایان خواهد رساند. او گفت: «آمریکا میتواند آغازگر جنگ با ایران باشد، اما تمامکننده آن نخواهد بود. این واقعیت تاریخ است.»
وزیر امور خارجه ایران در پایان تأکید کرد ایران به دنبال جنگ نیست، اما این به معنی آن هم نیست که ایران از جنگ فرار میکند.