رویداد۲۴ ندا جعفری: بر اساس آخرین مصوبه شورای پول و اعتبار که به شهریور ماه سال ۹۶ برمیگردد بانکها و موسسات اعتباری موظف شدند نرخ سود سپردههای بلندمدت یک ساله را حداکثر ۱۵ درصد و نرخ سود سپردههای کوتاهمدت را تا حداکثر ۱۰ درصد اعلام کنند اما پیگیری خبرنگار رویداد۲۴ حاکی است که پس از دو سال و با نوسان قیمت دلار برخی از بانکها نظیر بانک آینده، بانک پارسیان، بانک پاسارگاد و موسسه اعتباری کوثر اقدام به جذب سپردههای جدید با سود بیش از ۲۰ درصد کردهاند.
در حال حاضر به طور میانگین این امکان در بانکهای کشور وجود دارد که با میزان سپرده حداقل ۵۰ میلیون تومانی بین ۱۸ تا ۲۰ درصد سود به سپردهگذار تعلق بگیرد.
حال این پرسش مطرح میشود که دلیل افزایش نرخ سود بانکی چه بوده است. وحید شقاقی اقتصاددان به رویداد۲۴ میگوید: بانکهایی که دارای ناترازی منابع هستند و طرف داراییشان با طرف بدهیشان همخوانی ندارد و داراییهای موهوم و غیرواقعی دارند اقدام به افزایش نرخ سود میکنند و معمولا ارائه تسهیلات در این بانکها هم مطابق با اصول و ضوابط قانونی نبوده و نیست و بعضا پرداخت تسهیلات کلان با مشکل همراه شده و بازگشتی نداشته است.
شقاقی میگوید: زمانی که درصد دارایی غیرواقعی و موهوم بالا میرود عملا بانک نمیتواند پاسخگوی بدهی سپردهگذاران قبلی باشد و این بانکها اقدام به جذب سپردههای جدید با اعلام سود بالاتر میکنند.
او میگوید: این بانکها مجبور میشوند سپردههای جدید را جذب کنند، زیرا ناچار به بالا بردن سود و جذب سپردهگذاران جدید هستند بنابراین زمانی که یک مسئله اصولی و ریشهای حل نشود، این ناترازی در بانکها بوجود میآید و آنها مجبور هستند پاسخ سپرده گذاران گذشته را با جذب سپردههای جدید بدهند.
شقاقی ادامه میدهد: در صورتی که بانک مرکزی نظارت را بیشتر نکند و با هیات مدیره بانکها وارد مذاکره جدی نشود این ناترازی و عدم شفافیت در این بانکها ادامه خواهد داشت. متاسفانه طی این سالها به سمت حل ناترازی بانکها نرفتیم و این ناترازی به شکل پنهان وجود داشته و حجم آن نیز در حال افزایش است.
او میگوید: یکی از راه حلها ادغام بانکهای نظامی بود که تعدادی از بانکهای نظامی را در بانک سپه ادغام کردند و شفاف سازی بانکهای خصوصی نیز راه حل بعدی است که طی سالیان گذشته نیز مطرح شده، اما هنوز اجرایی نشده است.
به گزارش رویداد۲۴ تجربه تلخ موسسات مالی اعتباری در ایران باعث شده پرداخت بالای نرخ سود بانکی نگران کننده باشد؛ کما آنکه این موسسات در زمان فعالیت با پرداخت سودهای غیر واقعی و بسیار بالا به سپرده گذاران نظام بانکی را بر هم ریخته بودند و بعد از مقابله بانک مرکزی با آنها نیز بحث سپرده گذاران و کافی نبودن منابع آنها جهت پرداخت سپرده سپرده گذاران باعث شد تنشهای اجتماعی ایجاد شود. با اینکه نرخ سود پرداختی توسط بانکهای خصوصی به میزان موسسات مالی اعتباری نبوده است، با این حال این نگرانی وجود دارد که به خاطر وضعیت موجود نظام بانکی برای بار دیگر دچار تنش شود.