رویداد۲۴سامانه نیما از سال گذشته توسط بانک مرکزی برای تامین ارز مورد نیاز واردکنندگان در شرایط سخت ارزی ایجاد شد که با گذشت زمان، صادرکنندگان بیشتری به استفاده از این سیستم روی آوردند.
البته در این مدت، بانک مرکزی بارها قوانین مربوط به بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور را تغییر داد تا بتواند صادرکنندگان را مجاب به استفاده از این سیستم کند.
بر این اساس قرار بود که صادرکنندگان ارز حاصل از صادرات خود را در این سامانه بفروشند تا واردکنندگان نیز بتوانند از این طریق ارز موردنیاز واردات خود را تامین کنند که طبیعتا نرخ این ارز در ابتدا پایینتر از بازار آزاد بود تا برای واردکنندگان جذابیت داشته باشد.
در همان زمان، شرایط حساسی در بازار ارز نیز ایجاد شد و قیمت ارز رو به افزایش گذاشت تا فاصله نرخ دلار آزاد و نیمایی زیاد شود.
اما رفتهرفته با کاهش قیمت ارز در بازار آزاد و افزایش قیمت در سامانه نیما، اکنون نرخ ارز در این دو بازار بسیار به هم نزدیک شده است.
در حال حاضر بر اساس اعلام صرافیهای مجاز بانک مرکزی، قیمت هر دلار آمریکا ۱۲ هزار و ۲۰۰ تومان است و این در حالی است که دلار در سامانه نیما با نرخی حدود ۱۱ هزار و ۷۰۰ تومان معامله میشود.
این در حالی است که دولت در هفتههای گذشته، موضوع بررسی دلار دولتی از واردات کالاهای اساسی را مورد بررسی قرار داد که در نهایت به دلیل جلوگیری از شوک قیمتی به بازار این موضوع منتفی شد، اما به نظر میرسد که پرونده حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی از واردات کالاهای اساسی به طور کامل بسته نشده است.
از سوی دیگر با نزدیکشدن نرخ ارز نیمایی و آزاد، برخی کارشناسان بر این باورند که احتمال این وجود دارد که دولت بخواهد دلار را تکنرخی کند که در این صورت سامانه نیما نیز کاربردی نخواهد داشت.
در واقع با نزدیک شدن نرخ آزاد ارز به نرخ نیمایی، عملا این سامانه جذابیت خود را برای واردکنندگان از دست خواهد داد و این افراد برای تامین ارز موردنیاز خود به جای ورود به این سامانه، تامین ارز را از بازار آزاد انجام خواهند داد که این موضوع ممکن است سبب افزایش تقاضا در بازار و افزایش دوباره قیمت ارز شود.
از سوی دیگر، با واردات کالاها با ارز آزاد، این احتمال میرود که قیمت کالاها بار دیگر افزایش یافته و تورم دیگری به اقتصاد ایران وارد شود.
این در حالی است که قیمت ارز در بازار آزاد که این روزها با کاهش همراه بوده، بار دیگر روند صعودی به خود گرفته و در حال افزایش است.
با این وجود باید دید که با نزدیک شدن نرخ ارز در بازار آزاد و سامانه نیما آیا تغییراتی در سامانه نیما رخ میدهد یا به همین شکل به کار خود ادامه خواهد داد؟