رویداد۲۴-نائب رئیس اتحادیه صادر کنندگان فرآورده های نفتی، گاز، پتروشیمی گفت: به‌شرط آنکه ایران بتواند ارتباطات و فضای بین‌الملل مناسب خود را بهبود و البته حفظ کند. شیطنت آمریکایی‌ها هم مانع سفت‌وسخت برای روابط تجاری و قدرت داشتن ایران در بازارهای اروپا نیست. ایران در سال ٢٠١٢ به‌عنوان یکی از کشورهای دارنده ذخایر گازی در جهان شناخته شده است. با وجود دارا بودن چنین ظرفیتی، سهم ایران از تجارت در بازار جهانی گاز بسیار ناچیز است. این درحالی است که ایران با تدوین برنامه‌هایی تصمیم دارد تا از این فرصتی که در اختیار دارد در جهت تامین منافع اقتصادی کشور بهره ببرد.
با توجه به اینکه ایران به تنهایی 16 درصد از کل ذخائر گاز جهان را به خود اختصاص داده است. اما سهم تجارت جهانی گاز ایران بین یک تا دو درصد است. در حال حاضر مسیرهایی مثل خط لوله مستقل ایران- ترکیه- اروپا و حتی ناباکو برای انتقال گاز ایران مد نظر است. عوامل سیاسی و اقتصادی باعث شده است تا ایران نتواند آنگونه که باید جایگاهی در بازار گاز جهانی داشته باشد.
صادرات گاز ایران به ترکیه از سال ١٣٨١ در کشور آغاز شد. در حال حاضر ایران به دنبال صادرات گاز به کشورهایی نظیر عمان، عراق، اروپا و در نهایت دستیابی به بازارهای اصلی جهان است. برای تحقق این امر نیاز است به پویایی های مربوط به این سوخت، توجه شود.
در همین رابطه سید حمید حسینی، نائب رئیس اتحادیه صادر کنندگان فرآورده های نفتی، گاز، پتروشیمی در گفت‌وگو با رویداد۲۴ با بیان اینکه انتقال خط لوله گاز به اروپا باید با مطالعات جدی انجام شود گفت: با توجه به کاهش شدید قیمت نفت و گاز در جهان باید به سود اقتصادی این انتقال توجه شود. استفاده از گاز طبیعی مایع از اهمیت بالاتری نسبت به خط لوله برخوردار است.
وی گفت: امنیت انرژی، در طول سال‌های گذشته برای کشورها از اهمیت بالایی برخوردار بود. استراتژی و برنامه‌ریزی‌ها به سمت چگونگی برقرار کردن این امنیت در حوزه انرژی بوده است. در همین رابطه همه کشورها به دنبال منابع انرژی بودند که از وابستگی خود به بازارهای خارجی بکاهند؛ و ارتباط خود را با بازارهای متفاوت جهانی ایجاد کنند. تا در مواقع ضروری با داشتن جایگزین، نیازهای سوختی کشورشان را از بازارهای مختلف تأمین کنند.
حسینی با اشاره به کشور چین که منابع گاز مورد نیاز خود را از چندین کشور مختلف تامین می کند ادامه داد: اهمیت تنوع بازار منابع انرژی زمانی است، که مشکلات ارتباطی و دیپلماسی مانع تامین نیازهای سوختی کشورها نشود. با نگاهی به اتفاقات اخیر در دنیا، متوجه می‌شویم بحث انرژی بسیار پررنگ و برجسته شده است؛ و با کشف منابع و فرآورده‌های جدید انرژی از اهمیت سوخت‌های فسیلی مثل نفت و گاز کاسته شد.
نائب رئیس اتحادیه صادر کنندگان فرآورده های نفتی و گاز افزود: پیمان‌نامه‌ای در فرانسه به امضا کشورها رسید که آن‌ها را موظف به کاهش استفاده از مصرف گازهای کربن می‌کند. این در حالی است که خیلی از کشورها خود، از تولیدکنندگان کربن هستند؛ مثل هند، چین و روسیه که نیازمند جدی سوخت جایگزین هستند.
وی گفت: اهمیت و اولویت در حال حاضر سوخت گاز در دنیا، به این دلیل است که بهترین و مناسب‌ترین سوخت برای حفظ محیط زیست محسوب می‌شود و درواقع معروف به سوخت سبز است. تلاش اروپا برای کم کردن وابستگی خود به گاز روسیه و به دلیل تنوع منابع انرژی، درصدد دستیابی به سایر بازارهای جایگزین مثل آسیای میانه و ایران است. قطعاً در حال حاضر که روابط اروپا و روسیه هم دچار تنش شده، این علاقه‌مندی از طرف اروپا بیشتر است.
حسینی در پاسخ به اینکه آیا انتقال خط لوله گاز به اروپا صرفه اقتصادی دارد یا خیر گفت: با توجه به کاهش شدید قیمت جهانی نفت و گاز و پیش‌بینی اینکه قیمت گاز افزایش پیدا نخواهد کرد، باید دقت شود که آیا پروژه انتقال گاز ایران به اروپا از طریق خط لوله درنهایت سود و منفعت اقتصادی دارد یا خیر. و تصمیم‌گیری در این باره نیاز به کار مطالعاتی جدی و هوشمندانه دارد.
وی ادامه داد: درواقع مسئله پیش روی مسئولین حوزه نفت و انرژی، استراتژی پیگیری سود اقتصادی خط لوله گاز و یا برنامه‌ریزی در سطح کلان به سمت دستیابی به گاز طبیعی مایع (NLG) است. قطری‌ها در دنیا جزو اولین کشورهایی هستند که به دنبال صادر کردن گاز طبیعی مایع بودند و اکنون نیز در حدود 75 میلیون تن تولید دارند. به عبارتی روزانه 120 میلیون مترمکعب گاز و تقریباً 6 برابر میدان پارس جنوبی کشورها تولید و صادر می‌کنند. کشوری مثل ژاپن از زمانی که نیروگاه‌های هسته‌ای خود را حذف و کنار گذاشت، نیروگاه‌های گاز طبیعی مایع را جایگزین کرد و در حدود 85 میلیون واردات گاز مایع دارد.
حسینی ضمن یادآوری اینکه امریکا به‌عنوان یک کشور جدید و تازه‌وارد به بازار سوخت جهان، موفق با صادرات گاز طبیعی مایع‌شده است و سعی بر وارد شدن و در دست گرفتن بازار سوخت و انرژی اروپا را دارد خاطر نشان کرد: اینکه اعلام شود از طریق خط لوله، قصد ورود به بازار اروپا داریم، احتمالی است که شواهد و مدارک مورد تائید به همراه ندارد. علاقه‌مندی، نگاه، اراده و خواست طرف مقابل هم برای چنین مبادله‌ای باید مدنظر قرار بگیرد. عمده صادرات گاز ایران در حال حاضر به کشور ترکیه است. ممکن است درآیند افغانستان، پاکستان و عراق هم به ترکیه اضافه شود اما قطعاً برای کشوری که بزرگ‌ترین ذخایر گازی دنیا را دارد، راضی کننده نیست.
حسینی ادامه داد: ایران رقیب قدرتمندی مثل آذربایجان دارد. که به‌اندازه‌ی ایران صادرکننده گاز به ترکیه است. کردستان عراق، الجزایر و قطر به‌عنوان رقیب مهم و پرقدرت ما درزمینهٔ سوخت گاز هستند؛ و می‌تواند جزو بازارهای موردعلاقه اروپا باشد. درنتیجه بهترین برنامه‌ریزی که باید در اولویت وزرت نفت و انرژی باشد، دستیابی به صادرات گاز طبیعی مایع است و تنوع منابع انرژی نباید فقط وابسته به خط لوله باشد.
وی عنوان کرد: باید در نظر داشت قیمت‌های نهایی گاز از طریق خط لوله، اقتصادی به نظرمی‌رسد و هیچ کشوری حاضر نیست گاز را با قیمت صادراتی از ایران تهیه و تبدیل به فرآورده‌هایی مثل گاز طبیعی مایع کند؛ بنابراین بهتر است مطالعات و استراتژی به این سمت پیش رود که با توجه به فناوری‌های جدید سوخت و در جهت کاهش هزینه، راه برای ورود به بازار گاز طبیعی باز شود.
حسینی در پایان گفت: بااینکه کشوهایی مثل روسیه به‌عنوان اصلی‌ترین و مهم‌ترین رقیب صادرات گازی برای کشور ما محسوب می‌شود نباید نگرانی خاطر از حضور آن‌ها وجود داشته باشد. به‌شرط آنکه ایران بتواند ارتباطات و فضای بین‌الملل مناسب خود را بهبود و البته حفظ کند. شیطنت آمریکایی‌ها هم مانع سفت‌وسخت برای روابط تجاری و قدرت داشتن ایران در بازارهای اروپا نیست.