رویداد۲۴ درحال حاضر ۱۰ هزار و ۲۰۰ کودک قابل واگذاری و فرزند خواندگی تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند که بر اساس قانون جدید فرزندخواندگی، امکان واگذاری تمامی کودکان بد سرپرست و بی سرپرست وجود دارد.
به طور متوسط در کشور به ازای هر کودک، ۱۰ تا ۱۱ خانواده دارای صلاحیت متقاضی فرزند خواندگی وجود دارد، اما با توجه به اینکه بیشتر خانواده‌ها متقاضی دختران زیر دو سال هستند بنابراین مدتی که باید خانواده‌ها در لیست انتظار باقی بمانند زیاد شده است.
در همین راستا با معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی در مورد خدمات رسانی به کودکان تحت پوشش، فرزند خواندگی، ترخیص و حمایت‌های بعد از ترخیص، کمک‌های ماهیانه، مراکز رشد و... به گفتگو نشسته ایم که در ذیل می‌آید.
حبیب الله مسعودی فرید با اشاره به اینکه در مراکز تحت پوشش بهزیستی بیش از ۱۰ هزار کودک تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند که بر اساس آمار‌های موجود ۴۷ درصد این کودکان دخترند.
وی گفت: برای تمامی فرزندانمان در مراکز شبه خانواده علاوه بر توجه به رشد جسمانی و تغذیه آنها، در مورد مهارت‌های زندگی، توانمندسازی و آشنایی آنها با اموری که در آینده به دردشان می‌خورد، اطلاعات و آموزش‌های لازم به آنها ارائه می‌شود.
مسعودی فرید تصریح کرد: علاوه بر پسران، دختران نیز بعد از رسیدن به سن ۱۸ سالگی، می‌توانند در صورت مستقل بودن از بهزیستی جدا شوند که البته کارشناسان و مشاوران سازمان چندین سال بعد از ترخیص نیز نظارت کافی به آنها خواهند داشت.
وی از پرداخت شهریه فرزندان دانشجو خبر داد و گفت: دختران و پسرانی که در دانشگاه دولتی پذیرفته می‌شوند، کمک هزینه تحصیلی به آنها داده می‌شود و شهریه دانشگاه آزاد و غیردولتی سایر کودکان نیز پرداخت می‌شود.
معاون اجتماعی سازمان بهزیستی در مورد مشوق‌هایی که هر ماه به کودکان ارائه می‌شود، گفت: هزینه‌ای تحت عنوان امدادیارانه ماهیانه ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار تومان برای هر کودک تحت پوشش در نظر گرفته شده و به مراکز پرداخت می‌شود. هزینه‌ای تحت عنوان امدادیارانه ماهیانه ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار تومان برای هر کودک تحت پوشش در نظر گرفته شده و به مراکز پرداخت می‌شود
به گفته مسعودی فرید، البته برای برخی از کودکان که در خانواده‌های امین موقت هستند، امدادیارانه به سرپرست خانواده داده می‌شود.
وی در مورد روند طولانی فرزندخواندگی گفت: با توجه به اینکه درخواست خانواده‌ها بیشتر برای پذیرش دختران زیر دو سال است، به همین دلیل در برخی موارد روند واگذاری طولانی می‌شود، اما هنگامی که خانواده‌ها فرزندان بالای ۵ یا ۶ سال بخواهند، روند واگذاری شاید به کمتر از یک ماه نیز برسد.
شرایط واگذاری فرزند به خانواده‌ها
مسعودی فرید تصریح کرد: پس از اینکه قاضی حکم واگذاری فرزند را صادر کرد، کودک به مدت ۶ ماه آزمایشی نزد والدین می‌رود و در صورتی که پذیرش و ارتباط از هر دو طرف صورت گیرد و مشکلی ایجاد نشود، حکم دائمی از سوی قاضی صادر می‌شود. در برخی موارد نیز به دلایل مختلف کودک مجددا به بهزیستی برگردانده می‌شود که در این صورت بعضی از کودکان دچار افسردگی یا بی قراری می‌شوند به همین دلیل است که روند واگذاری کمی طولانی است تا این گونه مشکلات رخ ندهد.
معاون اجتماعی سازمان بهزیستی افزود: در این مدت نیز مشاوران همراه با خانواده حضور دارند تا از مشکلاتی که شاید برای کودک ایجاد شود، جلوگیری کنند.
وی گفت: بر اساس قانون جدید فرزندخواندگی، اموال و دارایی‌های خانواده متقاضی بررسی می‌شود و با توجه به شرایط خانواده، قاضی حکم می‌دهد که چه اموالی به فرزندخوانده برسد، اما در قانون قدیم درصدی از اموال به اسم کودک می‌شد که این در قانون جدید حذف شده و به قاضی سپرده شده است.
به گفته فرید، بر اساس قانون، فرزندخوانده ارث نمی‌برد که البته ما با این موضوع مخالف هستیم، چرا که کودکی که سال‌ها همانند فرزند اصلی والدین در خانواده بزرگ می‌شود، بعد از فوت والدین، فرزندان اصلی ارث می‌برند، اما فرزندخوانده خیر، در این صورت کودک هیچ سهمی ندارد و مجددا به نقطه صفر می‌رسد و به بهزیستی مراجعه می‌کند، بنابراین ما می‌خواهیم این قانون اصلاح شود.
این مسئول تاکید کرد: بررسی شرایط اقتصادی خانواده، نداشتن سوءسابقه، دارا بودن سلامت روان، وضعیت اجتماعی مناسب از جمله مواردی است که برای پذیرش فرزند لازم استبررسی شرایط اقتصادی خانواده، نداشتن سوءسابقه، دارا بودن سلامت روان، وضعیت اجتماعی مناسب از جمله مواردی است که برای پذیرش فرزند لازم است. ما نمی‌گذاریم حق کودکان بهزیستی پایمال شود و باید سهمی از دارایی والدین برای آنها در نظر گرفته شود.
وی در مورد واگذاری فرزند به ایرانیان خارج از کشور گفت: در قانون جدید علاوه بر دختران مجرد، ایرانیان خارج از کشور نیز می‌توانند در صورت داشتن شرایط لازم با مراجعه به بهزیستی کودکی را تحت سرپرستی خود بگیرند و بر اساس آمار‌های موجود تاکنون ۱۳۰ فرزند به دختران مجرد بالای ۳۵ سال واگذار شده است. ایرانیان خارج از کشور با مراجعه به کنسولگری ها، فرم‌های مربوطه را پر می‌کنند و مددکاران آنجا شرایط خانواده‌ها را بررسی و در نهایت گزارش مددکاری به بهزیستی ایران اعلام می‌شود و تاکنون این قانون با استقبال خوبی مواجه بوده است.
وی در مورد درج نام پدر و مادر اصلی فرزند در شناسنامه گفت: بر اساس قانون، در اسناد سجلی باید فرزندخواندگی کودک ثبت شود و بحث ما این بود که اطلاعات کودک در شناسنامه درج نشود تا در روحیه او تأثیر بدی نگذارد، به همین دلیل پس از مذاکرات لازم با ثبت احوال، قرار بر این شده که در خود ثبت احوال، فرزندخواندگی ثبت شود، اما در شناسنامه فقط به ثبت یک کد اکتفا شده است. در گذشته افرادی که بچه دار نمی‌شدند فقط می‌توانستند کودکی را به فرزندخواندگی بپذیرند، اما هم اکنون سه گروه می‌توانند کودکی را به سرپرستی بگیرند، اول: آن‌هایی که بچه دار نمی‌شوند، دسته دوم: دختران مجرد و سومین گروه نیز شامل افرادی است که بچه دارند، اما دلشان می‌خواهد کودکی را به سرپرستی بگیرند.
شرایط ترخیص از مراکز بهزیستی
وی در مورد ترخیص فرزندان از بهزیستی گفت: پسران پس از رسیدن به سن ۱۸ سالگی و رفتن به سربازی و یافتن شغل از بهزیستی ترخیص می‌شوند و ما وام بلاعوض و کمک هزینه‌ای به آنها پرداخت می‌کنیم که این کمک هزینه شامل همان مبلغی است که ماهانه به حساب فرزندان ریخته شده و یکجا بعد از ترخیص پرداخت می‌کنیم تا کمک حالشان شود. همچنین برای اشتغال کودکان در جهت توانمندسازی و ایجاد شغلی مناسب برای کودکان اقدام می‌کنیم و در همین راستا مراکز رشد در استان‌های مختلف ایجاد شده، البته ترخیص کودکان بر اساس اجبار انجام نمی‌شود، اما در مجموع بیشتر پسران بعد از رسیدن به سن ۱۸ سالگی ترخیص می‌شوند، اما برای دختران این گونه نیست و می‌توانند پس از این سن نیز مجددا در مراکز باقی بمانند.
معاون امور اجتماعی بهزیستی تاکید کرد: طرحی ارائه کرده ایم تا چند نفر از پسران و یا دخترانی که به سن ترخیص رسیده اند با هم یکجا زندگی کنند و ما هزینه اقامت آنها را تأمین کنیم. این مراکز به مراکز آماده سازی معروف است و در این مراکز قبل از اینکه وارد جامعه شوند، برای زندگی کردن آماده می‌شوند.
معاون امور اجتماعی بهزیستی به راه اندازی پانسیونی برای کودکان اشاره کرد و گفت: اگر بتوانیم برای فرزندان بعد از رسیدن به سن ترخیص خانه‌هایی مانند پانسیون ایجاد کنیم تا این کودکان روز‌ها مشغول کار و شب‌ها در این خانه‌ها زندگی کنند، در این صورت هم به مستقل شدن آنها کمک می‌کنیم، هم زیر نظر خودمان هستند و مشکلی برایشان ایجاد نخواهد شد.
مسعودی فرید بیان کرد: بعد از ترخیص، علاوه بر حمایت‌های روحی و روانی، حمایت مالی نیز از این افراد انجام می‌شود و در استان‌های مختلف طرح پانسیون را با کمک خیرین ایجاد کرده ایم که امیدواریم بتوانیم خیرین بیشتری را به این سمت سوق دهیم و در این راستا هم نیاز به منابع دولتی و هم کمک نهادها، خیرین و تشکل‌های غیردولتی داریم.