رویداد۲۴- رئیس سازمان مرکز اسناد ملی به تشریح برنامه‌های سال 95 سازمان اسناد و کتابخانه ملی پرداخت و گفت: با ترکیه توافق کرده‌ایم که مثنوی مولوی را به صورت مشترک ثبت کنیم، مولانا یکی از نقاط مشترک فرهنگی ایران و ترکیه است.
سیدرضا صالحی امیری، مشاور رئیس جمهور و رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی درباره آرشیو ملی اسناد ایران گفت: ایران یکی از گسترده‌ترین آرشیوهای دنیا را دارد. در این سازمان 200 میلیون برگ سند که مربوط به 700 سال گذشته است را نگهداری می‌کنیم. همچنین اسکن این اسناد را برای استفاده اصحاب فضیلت آماده می‌کنیم.
مشاور رئیس جمهور درباره همکاری نهادهای اسنادی بیان کرد: 15 نهاد اسنادی در ایران وجود دارد. وزارت خارجه، مجلس، دفتر مقام معظم رهبری و... جزو این نهادها هستند. طی چند سال اخیر برای همگرایی بیشتر، مجمع نهادهای اسنادی مهتاب تأسیس شده که امسال تمام این نهادها حضور فعال دارند.
ریاست سازمان اسناد و کتابخانه ملی درباره مجمع هماهنگی کتابخانه‌های کشور اظهار کرد: مکتب مجمعی است که نهاد کتابخانه‌ها را با هم هماهنگ می‌کند. در این مجمع، نهاد کتابخانه‌های عمومی، کتابخانه آموزش و پرورش، کتابخانه آموزش عالی، کتابخانه مساجد، کتابخانه دانشگاه هاروارد، کتابخانه ارتش و نیروهای مسلح، کتابخانه مجلس و کتابخانه مرکز دایرة‌المعارف اسلامی حضور دارند.
او درباره حضور در عرصه اسناد بین‌الملل گفت: در حال حاضر چند حوزه اسنادی در یونسکو در حال ثبت است. یک سند مربوط به دوره صفوی در آستان قدس رضوی است که به زودی در یونسکو ثبت می‌شود. همچنین نقشه خلیج فارس مربوط به مرکز اسناد و اسناد مربوط به کربلا نیز ثبت خواهد شد.
صالحی امیری درباره همکاری با سایر کشورها نیز بیان کرد: تاکنون با 53 کشور سند همکاری امضا شده است. امسال با ترکیه و چین سند امضا کرده‌ایم و کشور عراق نیز در دستور کار است. بناست تا پایان امسال 10 آرشیو ملی پیگیری شود.
او در ادامه اظهار کرد: همچنین همکاری با ایکا (شورای آرشیو جهانی) جزو برنامه‌های امسال است. البته ایران حضور فعال در این حوزه دارد. ایران یکی از بزرگترین و غنی‌ترین کشورها از نظر آرشیو و اسناد در منطقه و دنیاست. تاکنون ما 9 اثر خطی ثبت کرده‌ایم.
مشاور رئیس جمهور درباره ثبت مثنوی مولوی شرح داد: امسال با ترکیه توافق کرده‌ایم که مثنوی مولوی را به صورت مشترک ثبت کنیم. مولانا یکی از نقاط مشترک فرهنگی ایران و ترکیه است.
صالحی امیری درباره اسناد ملی ایران گفت: طبق برآوردها در دنیا، از 2 میلیون سند متعلق به ایران، 1 میلیون از این اسناد در شبه قاره، نیم میلیون در آسیای میانه و نیم میلیون در ایران است. در حال حاضر 320 هزار سند در قالب 45 جلد فهرست‌نویسی شده است.
او ادامه داد: باید در نظر داشت 200 هزار سند در منازل مردم نگهداری می‌شود، برهمین اساس با کشورهای منطقه از جمله عراق، عمان، ترکیه و هند تفاهم‌نامه تبادل اسناد آرشیوی امضا کرده‌ایم و هر سندی که به زبان فارسی و عربی به ایران مربوط باشد، تبادل خواهد شد.
رئیس مرکز اسناد ملی درباره ثبت جهانی مثنوی مولانا شرح داد: در حال حاضر در مرحله ثبت هستیم، ما به دلیل اشتراکات فرهنگی این کار را انجام دادیم. ایران و ترکیه اشتراکات فرهنگی زیادی دارند. باتوجه به اینکه مولوی در قونیه دفن شده، اما به زبان فارسی شعر گفته، هم ما و هم تُرک‌ها شرایط ثبت داشتیم اما ما این حوزه مناقشه را به حوزه وحدت تبدیل کردیم.
او در ادامه تصریح کرد: ایران با کشورهای همسایه حوزه مشترک فرهنگی و در ادامه اسنادی و خطی دارد به عنوان مثال کتابی به زبان فارسی درمورد قفقاز در ایران نوشته شده، اما ما به جای مناقشه این اثر را به صورت مشترک ثبت می‌کنیم. ممکن است اثری متعلق به ایران در مالکیت کشور اروپایی باشد. این اثر در اختیار ما نیست اما می‌توانیم به صورت مشترک ثبت کرده یا از آن صرف نظر کنیم.
او درباره آثار در دست ثبت ایران در یونسکو اظهار کرد: در حال حاضر 43 اثر در نوبت ثبت داریم. ایران رتبه هفتم این فهرست است. البته به علت محدودیت یونسکو برای ثبت آثار که یک اثر در سال است امکان ثبت همزمان چند اثر وجود ندارد. همین امر باعث می‌شود ما به سمت ثبت مشترک آثار برویم.
صالحی امیری ادامه داد: هم اکنون سه پرونده نیز در حال ارسال به یونسکو است. نقشه‌های فرش ایرانی، کتاب جامع‌التواریخ و ثبت مشترک مثنوی بخش‌های اصلی این سه پرونده هستند.
رئیس مرکز اسناد ملی درباره همکاری با سوریه و عراق در حوزه اسناد بیان کرد: مذاکراتی با این دو کشور برای حفظ آثار خطی صورت گرفته است. ما می‌خواهیم اسناد مهم که در این دو کشور به علت حضور جریان تکفیری داعش در حال تخریب است را نگهداری کنیم. تاکنون مذاکراتی برای اعزام هیأت کارشناسی صورت گرفته است.
او درباره جابجایی اسناد ریاست جمهوری و نخست‌وزیری گفت: در حال حاضر 20 هزار کارتن از اسناد نهاد ریاست جمهوری به مرکز اسناد ملی منتقل شده است و سایر اسناد نیز در حال انتقال است که پس از فهرست‌نویسی و اسکن، در دسترس عموم قرار می‌گیرد. همچنین اسناد مربوط به وزارت خارجه تا سال 55 نیز که جزو اسناد محرمانه نباشند به مرکز اسناد تحویل داده می‌شود.
صالحی امیری درباره فعالیت دیجیتال‌سازی اسناد نیز اظهار کرد: یک برنامه پنج‌ساله برای دیجیتال‌سازی 20 درصدی اسناد تهیه شده است. نُرم جهانی بین 15 تا 23 درصد است. در حال حاضر بودجه این کار تصویب و تجهیزات نصب شده است.
رئیس مرکز اسناد ملی درباره اسنادی که مردم در منازل نگهداری می‌کنند نیز گفت: ما امکان خرید این اسناد را داریم. کارشناسان ما معتقدند اسنادی که در منازل نگهداری می‌شوند بیش از 50 سال سالم نمی‌مانند، به همین دلیل از مردم می‌خواهیم یا اسناد خود را به ما اهدا کنند یا به صورت امانی به مرکز اسناد بدهند تا ما در شرایط استاندارد به نام خودشان از آن‌ها نگهداری کنیم. اسنادی که به ما امانت داده می‌شوند امکان عودت دارند.
او ادامه داد: همچنین اسنادی که در دستگاه‌های اداری وجود دارند بخشی از حافظه تاریخی ملت هستند. دستگاه‌های اداری باید در نظر داشته باشند. نرم‌افزارهای مختلفی که در گذشته به ثبت اسناد می‌پرداختند، قابل بازخوانی نیستند و برخی سیستم‌های اتوماسیون حافظه ملی را مخدوش می‌کنند.
غلامحسین امیرخانی - معاون رئیس سازمان اسناد ملی - نیز درباره نسخه‌های خطی و اسنادی که در خارج از کشور است، گفت: اسنادی که خارج از کشور در تملک سایر باشد مربوط به همان کشور است، اما امکان تبادل و دریافت تصویر اسناد و نسخ وجود دارد. چنانچه ما با چین و هند چنین تبادلی را انجام دادیم. تصاویر 180 نسخه تهیه و نگهداری می‌شوند.
او همچنین درباره خریداری نسخه‌های قرآن اظهار کرد: هرکس یک نسخه خطی از قرآن کریم داشته باشد قابل قیمت‌گذاری و خرید است. همچنین پارسال قرآن قزوینی خریداری شد. سال گذشته 93 جلد اهدا و 835 جلد خرید داشتیم.
رئیس مرکز اسناد ملی درباره فهرست‌نویسی مرقعات بیان کرد: در حال حاضر در حال جمع‌آوری نخستین جلد از مرقعات نسخ خطی هستیم که قبل از نیمه دوم سال راهی بازار می‌شود. تعداد مرقعات در مجموع 40 هزار قطعه شده است.
یوسفی‌فر، معاونت سازمان اسناد ملی درباره امحای اسناد مربوط به دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی گفت: بررسی‌های امحای اسناد از دو بخش حقوقی و حقیقی تشکیل می‌شود. جناب دکتر حجت و دکتر داوری اردکانی اعضای حقیقی و وزیر آموزش عالی، دیوان محاسبات، وزارت امور خارجه، دادستانی و مرکز اسناد جزو این لیست هستند که به تعیین و تکلیف وضعیت اسناد مربوط به دستگاه‌ها می‌پردازند. اسناد ملی پس از 40 سال جزو اوراق راکد سازمان به حساب می‌آیند.
او گفت: اسنادی که واجد شرایط میراث معنوی و تاریخی باشند، امحا نمی‌شوند اما بخشی از اسناد ارزش نگهداری ندارند. تشخیص کارشناس و نهایتا تصمیم آن اعمال خواهد شد اما تاکنون چیزی مبنی بر انهدام اسناد ریاست جمهوری نداشتیم.