عربستان: در مورد رابطه با ایران، دو بار از یک سوراخ گزیده نمی‌شویم

رویداد۲۴   فارس بن حزام در «الحیات» چاپ لندن، نزدیک به عربستان نوشت: دو سال پیش، یک اتفاق دیپلماتیک گذرا رخ داد؛ طی حضور وزرای دولت‌های جهان اسلام در نشستی به میزبانی استانبول، عادل الجبیر وزیر خارجه سعودی، با همتایان اردنی و فلسطینی خود صحبت می‌کرد، که محمد جواد ظریف به بحث آن‌ها ورود کرد و دوربین‌ها هم به دنبال او به راه افتادند. الجبیر با روی خوش با همتای ایرانی اش دست داد و سعی کرد با گفتن جملاتی کوتاه، به دیپلماسی لبخند ظریف، پاسخ دهد. انگیزه اصلی وزیر خارجه ایران از این اقدام، رساندن دو پیام بود، مبنی بر اینکه ایران خواهان صلح است و عربستان، لجوج و مخالف صلح.

این موضع ظریف بار‌ها در مصاحبه‌های مختلف، مطرح شد، همانطور که در سال جاری، ۴ مرتبه در این باره صحبت شده است. مخاطب اصلی این پیام ایران، جهان عرب و غرب است؛ بویژه نیویورک.

رابطه بین ریاض و تهران از ۴۰ سال پیش تا کنون متشنج بوده است؛ تا اینکه در آغاز سال ۲۰۱۶، با ماجرای کنسولگری و سفارت عربستان، این رابطه قطع شد.

در این شرایط، محمد جواد ظریف یک اصل ثابت را تکرار می‌کند و می‌گوید ما خواستار رابطه خوب با ریاض و آماده مذاکره با آن هستیم، اما عربستان مخالفت می‌کند. باید پرسید این مذاکره بر کدام پایه صورت می‌گیرد؟ این مساله‌ای است که حتی یک بار از سوی ظریف روشن نشده است. اعتراض ریاض، واضح و صریح است و براساس مبادی سیاسی مشخصی بنا نهاده شده که هیچ کس در رابطه با ان اختلاف نظری ندارد.

مشخص است که هر دولتی که عزم جدی برای مذاکره داشته باشد، اشاره‌هایی مبنی بر حسن نیت خود نشان می‌دهد، تا مسیر مذاکره برای دست یافتن به صلح، هموار شود؛ اما در طول ۴۳ ماه گذشته، چنین امری اتفاق نیفتاده است، بلکه ایران از حدود قبلی خود نیز فراتر رفته و هیچ اشاره مثبتی متوجه عربستان نکرده است.

در دو دوره ریاست هاشمی رفسنجانی و محمد خاتمی، تنش در روابط بین ایران و عربستان افزایش یافته و وارد بحران‌های خشنی شد، اما این دو رئیس جمهور، پالس‌های مثبتی برای ریاض فرستادند، که باعث آرام شدن تنش‌ها شد. اما حال، به نظر می‌رسد روحانی قصد الگو برداری از سیاست و خط مشی هاشمی یا خاتمی در رابطه با عربستان را ندارد. به همین دلیل است که سعودی‌ها به صراحت اعلام می‌کنند: «ما دو بار از یک سوراخ گزیده نمی‌شویم.»