رویداد۲۴ روزنامه الاخبار لبنان از تلاش عربستان برای ایجاد یک خط میانجی با تهران خبر داده و نوشت: عربستان برای ارتباط مستقل با ایران و ایجاد یک کانال اقدام کرده تا بتواند تنشها را کاهش دهد. این روزنامه نوشته عربستان بعد از اینکه سیاستهایش علیه ایران با شکست مواجه شده یک خط میانجیگری از طریق عراق ایجاد کرده است.
بر اساس این گزارش، عراق به درخواست عربستان میانجیگری با ایران را از سر گرفته است. این در خواست شخصا از سوی السبحان وزیر پیشین و سفیر کنونی عربستان در عراق مطرح شده است.
این رسانه همچنین ادعا کرده اظهارات ظریف درباره پیمان عدم تجاوز با کشورهای خلیج فارس در ۲۶ ماه می بعد از آغاز میانجیگریها مطرح شده است.
بر اساس گزارش الاخبار، اظهارات ظریف در واقع طرح پیش زمینههای مذاکره عربستان و ایران را که بغداد آغاز کرده بود. در این گزارش آمده، ریاض نگران مذاکره احتمالی میان ایران و آمریکا در مکانی است که از رادارهای آنها خارج باشد. ریاض همزمان نگران است که دیالوگی را با تهران از سر بگیرد که واشنگتن از آن خبر نداشته باشد.
از این گذشته در این گزارش گفته شده هیات نظامی امارات که در ۳۰ جولای به تهران سفر کرده بود یک اقدام مستقل بدون هماهنگی واشنگتن و ریاض نبوده است.
امارات متحده عربی اخیرا رویکرد متفاوتی در قبال ایران در پیش گرفته است و شاهد تحولات و نشانههایی در
روابط دو ایران و امارات هستیم که حداقل طی چند سال اخیر بیسابقه بوده است. تحولاتی که با سرنگونی پهپاد آمریکایی در خلیج فارس توسط سپاه پاسداران و احضار کاردار امارات در تهران به اتهام کمک به نیروهای آمریکایی برای
پرواز پهپاد جاسوسی از خاک امارات آغاز شد و با خبر باز شدن فضای تجارت و بازگشت ایرانیها به دبی از سوی نماینده شورای ایرانیان دبی ادامه یافت.
نخستین نشانه به
سفر هیات نظامی امارات به تهران مربوط میشود؛ یک هیات ۷ نفره از مقامات گارد ساحلی امارات روز سهشنبه ۸ مرداد وارد تهران شد و در رابطه با
همکاری مرزی ایران و امارات، تردد اتباع و ترددهای غیرمجاز یا بدون اطلاع و تسهیل و تسریع تبادل اطلاعات طرفین با مقامات ایرانی گفتگو کرد. این ششمین نشست گارد ساحلی ایران و امارات است.
دیداری که روزنامه الاخبار نیز آن را نقطه عطف تغییر فضای سیاسی منطقه خوانده است. فیصل عبدالساتر، نویسنده و تحلیلگر سیاسی در گفتگو با الجزیره پیش بینی کرده بود که در آینده نزدیک،
عربستان موضع خود در قبال تهران را تغییر داده و در این رابطه، از ابوظبی تبعیت کند.
محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران ۲۶ ماه می (۵ خرداد) در جریان سفر خود به بغداد توییتر خود نوشت: «در عراق حضور دارم. دیدارهایی مهم و سازنده با رییس جمهوری، نخستوزیر، رییس مجلس، وزیر امور خارجه و رهبران دو ائتلاف پارلمانی برگزار کردم و پیمان منطقهای عدم تجاوز را پیشنهاد کردم.»
همزمان با
کاهش تنشها میان ایران و امارات، اختلافات میان عربستان و امارات در یمن بالا گرفته است. نیوزویک اخیرا در گزارشی نوشته بود: «عربستان و یمن شاید شرکای نزدیکی با هدفی مشترک یعنی مقابله با یک گروه در یمن باشند، اما علایق گوناگون آنها در حالی در تضاد با یکدیگر است که درگیریهای شدید بین متحدان آنها در این کشور جنگ زده رخ داده است.»
دولت هادی امارات را به حمایت از ادعاهای جنوبی برای جدایی طلبی متهم میکند و اگرچه دو طرف دست کم یکبار سال گذشته با هم تقابل داشتند، این جدیدترین درگیری خشونت بار در بحبوحه یکسری تحولاتی رخ داد که آزمونی برای ارتباط بین ریاض و ابوظبی به شمار میرود.
به گفته روزنامه الاخبار لبنان، درگیری میان شرکای سابق منطقهای یعنی امارات و عربستان و همزمانی آن با کاهش تنش ایران و امارات و ابراز تمایل دائمی آمریکا برای مذاکره بی قید و شرط با ایران، مقامات عربستان را به فکر بازگشایی کانالی برای ارتباط مستقیم با تهران انداخته است.
دونالد ترامپ در ماههای اخیر بارها بر تمایل خود برای مذاکره با ایران تاکید کرده و برای این منظور نیز چندی پیش نخست وزیر ژاپن را به عنوان فرستاده ویژه خود برای مذاکره با مقامات ارشد ایران از
جمله رهبر انقلاب عازم تهران کرد. مذاکرهای که به نظر میرسید نتیجه چندانی نداشته، اما ابراز تمایل شفاهی آمریکاییها برای مذاکره «بدون پیش شرط» با ایران را تقلیل نداد.
روز دو شنبه ترامپ در جمع خبرنگاران مدعی شد ایران دوست دارد مذاکره کند، اما چون مغرور است نمیداند چطور باید این مذاکره را شروع کند. ایران همزمان با ابراز عدم تمایل برای هرگونه مذاکره با آمریکا، همواره بر تمایلش برای مذاکره و حل و فصل اختلافات با عربستان تاکید داشته است.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران روز چهارشنبه ۹ مرداد از آمادگی کشور خود برای مذاکره با عربستان سعودی خبر داد. ظریف که در حاشیه جلسه هیات دولت ایران با خبرنگاران گفتگو میکرد، اظهار داشت: «اگر عربستان آماده گفتگو باشد، ما هم آمادهایم. ما همواره آماده گفتگو با همسایگانمان هستیم. ما هیچگاه باب گفتگو با همسایگان را نبسته و نخواهیم بست.»
ظریف در ادامه اظهارات روز چهارشنبه خود عنوان کرد که ایران میتواند مذاکرات مشابهی نیز با امارات متحده عربی داشته باشد. وی افزود: «اگر آنها سیاست خود را تغییر بدهند فرصت خوبی برای گفتگو خواهد بود.»
ظریف که اخیرا واژه تیم بی را برای توصیف دشمنان ایران متشکل از جان بولتون، محمد بن سلمان، بن زاید و بنیامین نتانیاهو مورد استفاده قرار میدهد، نسبت به کاهش تعداد اسامی این تیم نیز ابراز تمایل کرده بود.
با این وجود طی روزهای گذشته ظریف از پیغامهایی که میان ایران و عربستان رد و بدل شده نیز پرده برداشت و گفت: «حرفهای عجیب و غریبی میزنند. سعودیها میگویند ظریف کارهای نیست و مشکل ما با سردار سلیمانی است، برای اینکه بدانید دروغ میگویند. وقتی که وزیر شدم با آقای سلیمانی صحبت کردم به سعود الفیصل پیشنهاد کردیم حاضریم راجع به یمن، بحرین، عراق، سوریه و لبنان صحبت کنیم، در همان پیشنهاد پیغام فرستادم اگر فکر میکنید به قول خودتان من ماله کش اعظم هستم، آقای سلیمانی با شما صحبت کند.»