رویداد۲۴ فعالان مسکن می‌گویند، این روز‌ها بازار معاوضه ملک داغ شده است و بسیاری از شرکت‌های مشاور املاک در اقتصاد تحریم‌زده ایران به معاوضه مسکن روی آورده‌اند. آن‌ها توضیح می‌دهند که این کار نه‌تن‌ها مشکل نقل و انتقال پول در حجم بالا را حل می‌کند بلکه سود گزافی به جیب مشاوران املاک می‌ریزد.
نرخ تورم سالانه ترکیه درحال حاضر ١٨درصد است. این درحالی است که تورم ایران تا ٤٠درصد گزارش شده است و همین سبقت تورم ایران از ترکیه موجب شده که تعویض ملک ترکیه با ایران برای دلالان سود بالایی داشته باشد.
ایرانی‌ها رکورددار خرید ملک در ترکیه
سال گذشته ایرانیان ٨هزار واحد مسکونی در ازمیر خریداری کرده‌اند. این آمار را یکی از وزارتخانه‌های اقتصادی ترکیه منتشر کرده و توضیح داده است که ایرانی‌ها پس از عراقی‌ها بزرگترین خریداران ملک در ترکیه هستند.
خبرگزاری آناتولی اعلام کرد که بازرگانان و سرمایه‌گذاران ایرانی در صدر فهرست کسانی که برای اخذ شهروندی ترکیه اقدام کرده‌اند، قرار دارند. براساس داده‌های دولت ترکیه، از ١٩ سپتامبر ٢٠١٨ (شهریور گذشته) تا ١١ جولای ٢٠١٩ (٢٠ تیرماه جاری)، دو‌هزار و٧٠٠ نفر از سرمایه‌گذاران کشور‌های مختلف، ازجمله ایران برای اخذ شهروندی ترکیه اقدام کرده‌اند که ٩٨١ تن از آن‌ها به این هدف دست یافته‌اند. از این تعداد ٢٥٣ سرمایه‌گذار ایرانی موفق به اخذ شهروندی این کشور شده‌اند.
مدیر یکی از بزرگترین مشاورین املاک صحه بر این موضوع می‌گذارد و ادامه می‌دهد: «ایرانی‌ها هم با توجه به شرایطی که دارند، دست به چنین اقدامی می‌زنند؛ معمولا قشر مرفه جامعه به شمار می‌آیند و دارای ویلا‌های آنچنانی هستند که می‌خواهند درکشور دیگری هم جایی به‌عنوان پاتوق داشته باشند و جایگاهی برای تفریح خود انتخاب می‌کنند؛ البته این موضوع را نباید از یاد برد که با خرید یا معاوضه ملک می‌توان ویزای اقامت هم دریافت کرد که در ابتدا اقامت‌های یک‌ساله و دوساله وجود دارد و پس از آن، می‌توان اقامت دایم گرفت.»
جالب است که بدانید بسیاری از ایرانی‌ها املاک ترکیه را با هدف‌گرفتن اقامت در این کشور خریداری کرده‌اند، اما پروسه‌گرفتن اقامت از ترکیه آن‌هم با سرمایه‌گذاری در بخش املاک این کشور راهی بسیار دراز و دشوار دارد؛ چراکه ترکیه در ازای خرید ملک، به خریداران اقامت موقت می‌دهد و این اقامت موقت ممکن است در سال‌های آینده تبدیل به اقامت دایم شود. از سمت دیگر ترکیه ویزای اقامت را نه به کل خانواده خریدار ملک، بلکه تنها به همان فرد خریدار می‌دهد.
این موضوع سبب شده است که ایرانی‌های زیادی از خرید ملک در ترکیه پشیمان شوند و در اپلیکیشن‌های مسکن با آگهی‌های زیادی مواجه می‌شوید که ایرانی‌ها خواهان فروش ملک خود در ترکیه شده‌اند. کافی است به سایت دیوار سرکی بکشید تا متوجه این موضوع شوید.
این دسته از افراد یکی از بزرگترین گروه‌هایی هستند که خواهان معاوضه ملک خود با تهران شده‌اند.
با این وجود، محمود زعفرانلو که مالک یکی از بزرگترین بنگاه‌های املاک ایران است، می‌گوید که معاوضه ملک با کشور دیگر، پدیده رایج بازار مسکن در سایر کشورهاست.
زعفرانلو در این زمینه می‌گوید: «معاوضه ملک در جای‌جای جهان وجود دارد، البته با سازوکار‌هایی که برای خود تعریف کرده است. اما کشور ما در گذشته با قبرس و اسپانیا معاوضه ملک را تجربه کرده است، اما اکنون با شرایط اقتصادی موجود بدون شک افراد عادی نمی‌توانند دست به چنین کاری بزنند و این برای قشر مرفه جامعه است که نگران ارزش دارایی‌شان هستند. افرادی که احساس امنیت اقتصادی ندارند، می‌خواهند درکشور دیگری سرمایه‌گذاری کنند.»
او توضیح می‌دهد: «معمولا کشور‌های توریست‌پذیر بیشتر معاوضه ملک با سایر کشور‌ها را تجربه می‌کنند و ترکیه هم از این ویژگی برخوردار است و هم یک کشور محبوب برای ایرانی‌هاست.»
زعفرانلو درباره شیوه معامله هم می‌گوید: «این دسته از معاملات به صورت تهاتر انجام می‌شود و البته لزومی ندارد که قیمت املاک یکسان باشد و افراد می‌توانند مابه‌التفاوت آن را پرداخت کنند؛ به عبارتی اگر قیمت زمین در تهران ٥میلیون تومان باشد، در استانبول هم حتما نباید ٥میلیون تومان باشد، تهاتر می‌کنند و مازاد آن پرداخت می‌شود.»
او در ادامه با اشاره به این‌که چنین مبادلاتی به صورت دلاری انجام می‌شود، در این زمینه توضیح داد: «باید در نظر داشت که چنین معاملاتی به صورت دلاری انجام می‌شود؛ این مازاد یا نقصان باید به قیمت دلار محاسبه شود.»
قیمت ملک در ترکیه چند؟
حالا که این حجم از متقاضیان زندگی در ترکیه بالا رفته، خرید خانه در ترکیه برای ما چقدر آب می‌خورد؟
قیمت خانه‌های ترکیه تفاوت چندانی با تهران خودمان ندارد و البته اگر بخواهید خانه‌های ارزان‌تری بخرید، ناچارید که به حومه شهر‌ها بروید، اما قیمت مسکن در شهر‌های بزرگ و اصلی ترکیه خیلی با تهران تفاوتی ندارد و برای خرید یک آپارتمان حدود ١٠٠ متری در شهر‌های استانبول، آنکارا، آنتالیا یا آلانیا باید چیزی حدود یک تادو میلیارد تومان پول داشته باشید.
آلانیا یکی از شهر‌های توریست‌پذیر ترکیه است. اگر شما می‌خواهید خانه‌ای در این منطقه داشته باشید که رفاه شما را فراهم کند، به طور متوسط هزینه‌ای که برای خانه ١١٠ متری می‌کنید ١١٣٠٠٠دلار می‌شود؛ یعنی یک‌میلیارد و ٣١٠ میلیون باید هزینه کنید. البته این قیمت‌ها بنا به متراژ و منطقه مورد نظر تغییر می‌کند؛ مثلا اگر بخواهید خانه ٢٠٠متری در آنتالیا خریداری کنید به تناسب متراژ قیمت هم بالا می‌رود و چیزی نزدیک به ٢٠٥٠٠٠ دلار می‌شود؛ یعنی ٢میلیارد و ٣٩٨میلیون تومان می‌شود. اما در خود استانبول قیمت‌ها بالا می‌رود، به طوری که برای خرید آپارتمانی در حال ساخت با ١٢٤ متر مربع ١٤٩١٠٠ یورو یعنی ٢ میلیاد و ٢٣٦میلیون باید هزینه کرد.
خرید خانه به دلار به زیان ایرانی‌هاست؟
فروشندگان ترکیه خانه‌های خود را به دلار می‌فروشند. این در حالی است که ارزش ملک در ایران با تومان سنجیده می‌شود و تبدیل بهای خانه‌های تهران از پول کم‌ارزش ملی به دلار یکی از بزرگترین نگرانی‌های ایرانی‌هاست. آن‌ها می‌گویند که نمی‌دانند این معامله به سودشان است یا نه؟
آیا محاسبه قیمت ملک ترکیه با دلار به زیان ایرانی‌هاست؟ محمود زعفرانلو در پاسخ به این پرسش توضیح می‌دهد: «افزایش قیمت مسکن در ایران جهش دلار را جبران می‌کند».
البته رشد قیمت دلار و مسکن همپای هم نبوده است و در حالی که دلار در سال ٩٧ جهش حدود ١٦٠درصدی را تجربه کرده بود، گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که قیمت مسکن در ایران حدود ١٤٢درصد رشد داشته است. با این حال این اختلاف قیمت از نظر فعالان بازار مسکن قابل چشم‌پوشی است و می‌توان گفت که خریداری ملک براساس قیمت دلار ایرانی‌ها را متضرر نمی‌کند.
البته میزان رشد قیمت مسکن در ترکیه ناچیز است. این در حالی است که رشد قیمت مسکن در ایران رشد سه رقمی است و همین موضوع در درازمدت سود بالایی را نصیب افرادی می‌کند که ملک ترکیه‌شان را با ملک تهران معاوضه می‌کنند.