معاون سابق وزارت صمت گفت: بانک‌ها پولی را که خلق می‌کنند در جای مفید هدایت نمی‌کنند. از این رو دست تولید به واسطه نبود به موقع نقدینگی همیشه خالی است و اگر وامی هم به آن تعلق بگیرد با بهره‌های بالا برای جبران کسری بانک‌هاست.
رویداد۲۴ مشکلات صنایع در مسیر تولید در حالی این روز‌ها افزایش یافته است که یکی از اهداف دولت افزایش تزریق تسهیلات بانکی به این بخش‌ها در سایه
کاهش نرخ تورم بود. با این حال مسئولان در وزارت صمت به دنبال راهی برای گذر از مشکلات صنعت هستند. به گفته مدیرعامل سابق سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، باید برای کاهش شدت مشکلات بخش تولید به دنبال پیاده سازی راهکار‌های عقلانی و منطبق بر سیاست‌های اجرایی کشور بود، نه اینکه با ارائه پیشنهادات غیر اصولی تنش در این بخش را شدت داد.
طی چند سال اخیر سایه رکود بر فضای اقتصادی کشور سایه افکنده است و تولید و صنعت کشور را تحت تاثیر تبعات منفی خود قرار داده است به طوری که چرخ صنایع بسیاری در کشور متوقف یا کند شده است تا جایی که باید بگوییم این چرخه کند به یک بحران تبدیل شده است. یکی از تدابیر دولت برای
بهبود اوضاع صنعت و تولید کشور ارائه تسهیلات برای بنگاه‌های کوچک و متوسط در قالب طرح رونق تولید بود.
اگرچه این سیاست در اوایل فعالیت دولت یازدهم به‌صورت اسمی اتفاق افتاد، اما به‌مرور
نرخ تورم افزایش و میزان تسهیلات دهی به صنایع کاهش یافت و تبعات این سیاست، رکود شدید را بر اقتصاد کشور به‌وجود آورد. افزایش نرخ تورم به‌همراه افزایش نرخ دلار عاملی شده تا تولیدکنندگان در شرایط بلاتکلیفی قرار گرفته و حتی در فروش کالا‌ها در بازار با مشکل روبه‌رو شوند.
سیستم بانکی توان تولید را گرفت
این در حالی است که معاون طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت با تاکید بر لزوم ابلاغ سهم ۴۰ درصدی صنعت از تسهیلات می‌گوید: حدود ۲۷ درصد تسهیلات به حوزه صنعت ابلاغ می‌شود.
به اعتقاد سعید زرندی نگاه جدیدی نیز در مجموعه وزارت صنعت، معدن و تجارت برای تامین مالی طرح‌هایی که اعداد بزرگی می‌خواهد و سیستم بانکی توان تامین آن را ندارد شکل گرفته اینکه با هماهنگی بورس و با همکاری استان‌ها درصدد هستیم از ظرفیت بازار سرمایه استفاده کنیم تا بخشی از سرمایه سرگردان مردم را به چرخه تولید بیاوریم.
از سوی دیگر مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران و معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت معتقد است: سهم صنعت و معدن از کل تسهیلات قابل ارائه در کشور برای رونق تولید و اشتغالزایی ۴۰ درصد است. به گفته محسن صالحی نیا مشکل نقدینگی، تأمین مواد اولیه و نوسان‌های نرخ ارز از جمله مشکلات امروز بخش صنعت کشور بشمار می‌رود.
همچنین مدیر کل دفتر امور اقتصادی و سیاست‌های تجاری وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز در خصوص عملکرد بانک‌ها در برابر نیاز نقدینگی واحد‌های تولیدی می‌گوید: درخواست ما اجرایی شدن ماده ۴۶ قانون برنامه ششم مبنی بر تخصیص ۴۰ درصد از کل تسهیلات به بخش صنعت و معدن است.
به گفته احمد تشکینی، کل تسهیلات اعطایی به بخش صنعت و معدن طی دوره ۱۳۹۷-۱۳۹۰ با متوسط رشد ۱۹.۶ درصدی از میزان ۶۳.۳ در ابتدای دوره به ۲۰۸.۹ هزار میلیارد تومان در انتهای دوره رسیده است و این در حالی است که متوسط رشد تسهیلات حقیقی به این بخش منفی ۰.۳ درصد بوده که نشان می‌دهد قدرت خرید تسهیلات پرداختی به بخش صنعت و معدن افزایشی نداشته است.
این در حالی است که متوسط رشد تسهیلات حقیقی طی دوره مذکور ۴.۹ درصد بوده؛ و این بدان مفهوم که قدرت خرید تسهیلات اعطایی طی دوره مذکور (به دلیل تورم‌های دورقمی) سالانه تنها ۴.۹ درصد افزایش داشته است.
با تمام فرازونشیب‌های مسیر تولید و بر اساس طرح پیشنهادی از سوی متولیان بخش صنعت، معدن و تجارت برای سال‌جاری،۵ اعطای ۱۴۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات برای ۳۵ هزار و ۶۱۰ واحد صنعتی واجد شرایط در نظر گرفته شده است، این در حالی است که سال گذشته در مجموع ۳۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات ارزان قیمت برای بنگاه‌های واجد شرایط در نظر گرفته شده بود.
دریافت تسهیلات یعنی خودزنی تولید!
مدیرعامل سابق سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران در این رابطه با انتقاد از شرایط تسهیلات دهی به واحد‌های صنعتی کوچک و متوسط گفت: تا زمانی که نگاه به بخش تولید کشور یک نگاه ضعیف است چطور از توسعه تولید و رونق آن حرفی به میان می‌آورند.
امیررضا واعظی آشتیانی با تاکید بر پیشنهاد معاون طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت مبنی بر استفاده از ظرفیت اولیه در بازار سرمایه گفت: چطور واحد تولیدی که با دیون بالایی که گریبانش راگرفته توان ورود به عرصه بازار سرمایه را دارد؟! چطور این بازا رمی تواند چنین واحد‌هایی را پذیرش کند؟!
به گفته آشتیانی، اکنون برای گذر از این بحران نباید طرح‌ها و پیشنهادهایی از سوی متولیان این بخش ارائه شود که موجبات تنش بیشتر در روند ناقص و بحران زده تولید شود.
مدیرعامل سابق سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران با تاکید بر اینکه یکی از اتفاقاتی که برای رونق تولید در کشور باید بیفتد بحث هدایت نقدینگی است، گفت: هنوز چنین حرکتی از سوی دولت‌ها میسر نشده است، چرا برخلاف وجود پول زیاد در اقتصاد کشور، بخش تولید دچار نبود تأمین مالی است، این درحالی است که پولی که در اقتصاد وجود دارد به سمت بازار‌های غیر مولد هدایت می‌شود. برای اینکه نقدینگی در بخش تولید استفاده شود از اصطلاح هدایت نقدینگی و هدایت اعتبار استفاده می‌شود و این امر در فرایند نظام بانکی ما دچار اختلال است.
به اعتقاد واعظ آشتیانی، وقتی سیاستگذاران سعی کنند پول‌های موجود از بخش‌های نامولد به سمت بخش‌های مولد هدایت شود، از این فرایند تحت عنوان هدایت نقدینگی نام می‌برند، اما وقتی سیاست گذاران تلاش کنند پول‌های جدیدی که خلق می‌شود به سمت تولید برود، هدایت اعتبار نامیده می‌شود.
مدیرعامل سابق سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران با انتقاد از اینکه بیش از سه دهه می‌گذرد که هیچ کسی صدای بلند تولید را نمی‌شنود در حالی که این بخش می‌تواند تولید ثروت زیادی داشته باشد، اما مجالی به آن داده نمی‌شود.
معاون سابق وزارت صمت ادامه داد: بانک‌ها پولی را که خلق می‌کنند در جای مفید هدایت نمی‌کنند. از این رو دست تولید به واسطه نبود به موقع نقدینگی همیشه خالی است و اگر وامی هم به آن تعلق بگیرد با بهره‌های بالا جهت جبران کسری بانک هاست. حالا تولید با این همه دیون چه کند؟
به اعتقاد آشتیانی در شرایط فعلی تخصیص زمان تنفس به واحد‌های تولیدی مقروض است. استهمال به این معنی است که بانک وامی به مبلغ دو میلیارد تومان با سود ۲۰ تا ۲۲ درصد به صاحب واحد تولیدی می‌دهد که او در سررسید باید دو میلیارد و ۵۰۰ میلیون پس بدهد. در واقع بانک‌ها می‌توانند بدون اینکه چیزی بگیرد سود توزیع کند، چون قدرت خلق پول دارد، اما در جایی که باید همان سود یا پول خلق شده وارد مدار توسعه و به چرخه تولید وارد شود مسیر را تغییر داده اند. این در واقع خودزنی تولید است، اما چاره‌ای ندارد!
به گفته مدیرعامل سابق سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، باید برای کاهش شدت مشکلات بخش تولید به دنبال پیاده سازی راهکار‌های عقلانی و منطبق بر سیاست‌های اجرایی کشور بود، نه اینکه با ارائه پیشنهادات غیر اصولی تنش در این بخش را شدت داد.
آشتیانی تاکید کرد: صدای دغدغه تولید را کسانی می‌شنوند که از جنس صنعت و صنعتگر باشد نه اینکه عده‌ای تنها با دریافت مدارک دانشگاهی، اما فاقد تجربه عملی در این بخش استراتژیک، قصد از بین بردن دردسر‌های تولید را دارند. پس بهتر است به دور از هرگونه جناح بندی سیاسی، تنها با حفظ منابع و منافع عمومی اقدام به کسب استفاده از تجربه‌های افراد کارشناس شود.
معاون سابق وزارت صمت تصریح کرد: تولید را به تکه‌های کوچکی تقسیم کرده اند که آن هم به دلیل ضعف‌های ناشی از مدیریت در سیستم بانکی کشور است. صنایع دنیا هر روز به دنبال کشف قسمت دیگری از بدنه خود بوده و در حال رشد هستند، اما در کشور ما با وجود این همه ظرفیت، از حجم تولید کاسته می‌شود و در نهایت رمقی نیز برای کیفیت تولیدات باقی مانده باقی نگذاشته اند. صاحبان کسب و کار دغدغه واحدی دارند و آن رونق تولید و یکپارچه‌سازی پرداخت تسهیلات آن هم از منابع معتبر از سوی وزارت صنعت هستند لذا بهتر است منابعی که از سوی دولت به تولید تخصیص داده می‌شود، در راستای کاهش هزینه‌های کسب و کار‌های کوچک باشد نه در راستای زمین خوردن و از هم پاشیدگی تولید!
سیستم بانکی اعتقادی به حمایت از تولید ندارد
در همین حال یک صنعتگر فعال در حوزه تولید قطعه در یکی از شهرک‌های صنعتی استان تهران نیز با تاکید بر اینکه از دو سال گذشته به دنبال دریافت تسهیلات بانکی جهت فعالیت مجدد واحد صنعتی خود هستم گفت: به اندازه کافی تولید را تکه تکه کرده اند و به گوشه‌ای انداخته اند. معلوم نیست با ارائه طرح‌های غیر اصولی برای این دردسر اقتصادی چه نسخه جدیدی پیچیده اند.
عباس ایروندی گفت: امروز برای تامین نیاز نقدینگی، بانک‌ها با بدترین شکل ممکن پاسخگوی صنعتگر هستند. از اینرو هرچه دولت و وزارت صنعت در تلاش جهت تامین نقدینگی برای تولید باشند بی نتیجه است چراکه سیستم بانکی هیچ اعتقادی به حمایت از تولید ملی ندارد.
این صنعتگر ادامه داد: اگر گشت و گذاری در شهرک‌های صنعتی داشته باشید به این موضوع پی می‌برید که اکنون دیگر زمان تولید نیست و تولید کننده راهی جزء تعطیلی واحد تولیدی خود ندارد کاری که امثال من از سال گذشته انجام داده اند.
ایروندی ادامه داد: در چند سال گذشته سعی بر کنترل تورم تا حد غیر محسوس شد، اما به دلیل رکود حاکم بر بازار، صنایع توانایی فروش تولیدات خود را نداشتند و در تامین سرمایه در گردش خود دچار مشکل بودند و هستند و باید به آن‌ها تسهیلات تزریق می‌شد.
این تولید کننده در خصوص عدم توفیق طرح رونق تولید گفت: در عمده پرداخت تسهیلات به بنگاه‌های تولیدی به این شکل عمل شد که بنگاه‌های تولیدی برای کاهش فشار بانک‌ها مجبور شدند اصل و فرع وام‌هایی که قبلا دریافت کرده بودند را به وام جدید تبدیل کنند.
این صنعتگر فعال در شهرک صنعتی استان تهران با بیان اینکه در برخی از موارد بانک‌ها سود‌های بالایی را در مقابل پرداخت تسهیلات به تولیدکنندگان اعلام می‌کنند، افزود: در این شرایط رکود بازار و مشکلات تولید کدام تولیدکننده توانایی پرداخت سود‌های بالای بانکی را دارد؟
این فعال در بازار تولیدات قطعه با هشدار به ادامه این شرایط گفت: متأسفانه امروز سرمایه لازم برای کار تولیدی چندین برابر شده و هرکس توان تأمین این سرمایه را ندارد. جالب اینجاست مسئولان می‌بینند که منابع مالی از تولید خارج می‌شود، اما توجهی برای جلوگیری از این موضوع نمی‌کنند.