لوبلاگ:
ترامپ در گذشته بار‌ها از جنگ‌های پرهزینه آمریکا در خاورمیانه انتقاد کرده بود و خواستار خروج نیرو‌های کشورش از منطقه شده است.
رویداد۲۴ بعد از حضور غافل گیرکننده جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در اجلاس سران جی-۷، این سوال در همه محافل سیاسی مطرح شد که آیا ابتکار دیپلماتیک امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه در مورد ایران میتواند نتیجه‌ای به دنبال داشته باشد.
مطابق با بیانیه‌های منتشر شده توسط مکرون و تیم سیاست خارجی او، پاریس سه هدف عمده از طرح جدید خود دارد: کاهش تنش در منطقه بحران زده خلیج فارس، جلوگیری از خروج ایران از توافق هسته‌ای و برگزاری اجلاسی در آینده نزدیک بین روسای جمهور ایران و آمریکا در راستای از سرگیری مذاکرات.
قرار است دونالد ترامپ و حسن روحانی در ماه سپتامبر در مجمع سالانه سازمان ملل متحد در نیویورک حضور پیدا کنند. بسیاری امیدوارند که تلاش‌های مکرون در هفته‌های آینده نتیجه مثبتی به همراه داشته باشند. در شرایط کنونی رهبران ایران و آمریکا پیام‌های ضد و نقیضی را به طرف مقابل ارسال می‌کنند. روحانی تاکید کرده است که تنها در صورت برداشته شدن تحریم‌های اقتصادی با مذاکره موافقت خواهد کرد. ظریف نیز احتمال ملاقات بین رهبران دو کشور را پایین دانسته است.
تردیدی وجود ندارد که تهران و واشنگتن پیش از شروع مذاکرات مستقیم با خواسته‌های طرف دیگر موافقت نخواهند کرد. به همین خاطر دو طرف باید اعلام کنند که بدون هیچ پیش شرطی حاضر به شروع مذاکرات مستقیم هستند. مقامات دو کشور با دنبال کردن یک فرایند دیپلماتیک خلاقانه و انعطاف پذیر می‌توانند از بن بست کنونی خارج شوند. اما ابتکار عمل مکرون برای میانجیگری بین تهران و واشنگتن مزایای زیادی دارد. همه قدرت‌های اروپایی از طرح دیپلماتیک مکرون حمایت می‌کنند. علاوه بر این، رئیس جمهور فرانسه توانسته است اعتماد ایران و همچنین دونالد ترامپ را جلب کند. به یاد داشته باشید که ترامپ دو ماه پیش از سخنان مکرون در مورد رویکرد واشنگتن در قبال تهران انتقاد کرده بود.
اما تغییر رویکرد ترامپ در اجلاس سران جی-۷ را می‌توان به شکست آمریکا در تشکیل یک ائتلاف بین المللی علیه تهران نسبت داد. کمپین فشار حداکثری ترامپ موجب نزدیک‌تر شدن روابط بین ایران و روسیه شد، به طوری که دو کشور در حال برنامه ریزی برای برگزاری یک مانور نظامی مشترک در خلیج فارس هستند. گسترش همکاری‌های استراتژیک بین تهران و مسکو میتواند منافع واشنگتن در خاورمیانه را به خطر اندازد. علاوه بر این، نباید این واقعیت را فراموش کنیم که ایرانی‌ها می‌توانند در ترافیک نفت کش‌های تجاری در تنگه استراتژیک هرمز اختلال ایجاد کنند. تهران همچنین از گروه‌های نیابتی خود در منطقه به عنوان یک نیروی بازدارنده علیه تهدیدات دشمنان بهره گرفته است. مقامات ایرانی همچنین در هفته‌های اخیر بار‌ها تهدید به خروج از توافق هسته‌ای کرده اند. به همین خاطر رهبران اروپایی تلاش‌های خود را برای کاهش تنش در منطقه تشدید بخشیدند.
با وجود این، این احتمال وجود دارد که در هفته‌های آینده شاهد شروع مذاکرات مستقیم بین تهران و واشنگتن بر اساس طرح پیشنهادی دولت فرانسه باشیم. مطابق با این ابتکار دیپلماتیک، تهران در ازای برداشته شدن تحریم‌های نفتی دوباره به طور کامل از محدودیت‌های توافق هسته‌ای تبعیت میکند و سپس دو کشور در مورد مسائل غیر هسته‌ای گفتگو خواهند کرد. بدون شک مسائل منطقه‌ای همچون جنگ داخلی یمن در مذاکرات احتمالی پوشش داده خواهند شد. البته اروپا و ایران در ماه‌های اخیر جلساتی را با حضور نماینده‌های حوثی برگزار کرده اند. مقامات آمریکایی نیز در گذشته در مورد مذاکره مستقیم با حوثی‌ها ابراز علاقه کرده بودند و می‌توانند در ادامه به این مذاکرات چند جانبه ملحق شوند. ظاهرا مکرون در هفته‌های اخیر توانست ترامپ را قانع کند که توانایی میانجیگری بین تهران و واشنگتن را دارد. ترامپ نیز به نوبه خود در هفته‌های اخیر با لحن ملایم تری در مورد ایران صحبت کرده است و به طور رسمی از ابتکار دیپلماتیک مکرون حمایت کرد.
با وجود این، گزارش‌های اخیر در مورد احتمال دیدار ترامپ با روحانی موجب نگرانی مقامات امنیتی و سیاسی اسرائیل شد. دولت نتانیاهو مخالف مذاکرات مستقیم بین تهران و واشنگتن است. ارتش اسرائیل در روز‌های اخیر دست به حملاتی علیه نیرو‌های مرتبط با ایران در منطقه زد. برخی تحلیلگران هدف از حملات اخیر را شروع یک جنگ منطقه‌ای با ایران و جلوگیری از بدترین کابوس نتانیاهو یعنی دست یابی به یک توافق جدید ارزیابی کرده اند. در صورتی که جنگی در منطقه به راه افتد، بدون شک نیرو‌های آمریکایی مستقر در عراق و خلیج فارس نیز مجبور به مداخله خواهند شد. علاوه بر این، نتانیاهو ماه آینده کار دشواری برای پیروزی مجدد در انتخابات سراسری خواهد داشت. هنوز مشخص نیست که آیا دولت ترامپ توانایی کنترل کردن رفتار دولت نتانیاهو را دارد.
اما بعید به نظر می‌رسد که ترامپ تمایلی برای ایجاد شکاف بین واشنگتن و تل آویو داشته باشد. البته ترامپ در گذشته بار‌ها از جنگ‌های پرهزینه آمریکا در خاورمیانه انتقاد کرده بود و خواستار خروج نیرو‌های کشورش از منطقه شده است. به همین خاطر دولت نتانیاهو و هوادارانش در واشنگتن نمی‌توانند به راحتی ترامپ را برای حرکت به سمت تقابل با تهران قانع کنند. هم زمان، ابتکار دیپلماتیک مکرون فشار بر دولت ترامپ را افزایش داده است. در صورتی که ترامپ تعامل با دولت روحانی را رد کند، این احتمال وجود دارد که اروپایی‌ها تلاش‌های خود برای دور زدن تحریم‌های آمریکا را افزایش دهند. مطابق با گزارش‌های منتشر شده، مکرون در هفته‌های اخیر یک خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری را در چارچوب سیستم اینستکس به ایرانی‌ها پیشنهاد داده است. این سیستم پرداخت مالی به ایران اجازه می‌دهد که تجارت با شرکت‌های اروپایی را ادامه دهد.