غایبان احتمالی انتخابات ۹۸/ چه کسانی از نماینده بودن انصراف دادند؟ +جدول

رویداد۲۴ درنظرخواهی از ۶۲ نماینده مجلس دهم درباره کاندیداتوری آن‌ها در انتخابات اسفندماه ۹۸، اغلب نمایندگان از قصد خود برای شرکت در انتخابات گفتند و البته شمار قابل‌توجه دیگری نیز یا هنوز تصمیم قطعی نگرفته اند یا قصد حضور مجدد در انتخابات را ندارند.

هر چهار سال یکبار افراد، طیف‌ها و جریان‌های سیاسی ذیل عناوین و لیست‌های رنگارنگ در برابر یکدیگر صف‌آرایی می‌کنند تا خود را در معرض آرای ملت قرار دهند. تعرفه‌های رای که به صندوق‌ها انداخته می‌شوند، سرنوشت چهارساله پارلمان و نامزد‌های انتخابات مشخص می‌شود.

در این میان برخی هستند که عنوان «وکیل المله» بودن را چندین دوره یدک می‌کشند، عده‌ای دیگر هم حضورشان همان یک دوره می‌شود و بس. افرادی هم هستند که خودخواسته میل به ادامه حضور در ساختمان هرمی بهارستان ندارند، یا به کرسی استادی دانشگاه یا شغل پیش از نمایندگی شان باز می‌گردند یا به دنبال رویای سیاسی دیگری بیرون از بهارستان هستند.

در هر دوره نیز تعدادی انگشت شماری از نمایندگان به دلیل کهولت سن، برای تداوم حضورشان منع قانونی دارند و باید به اجبار ردای وکالت از تن درآورند و بر صندلی بازنشستگی تکیه بزنند.

دوره کنونی مجلس نیز از این قواعد مستثنا نیست. درحالی‌که حدود ۶ ماه به برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی در اسفندماه باقی‌مانده است، به نظر می‌رسد که باید انتظار غیبت برخی از چهره‌ها کنونی در انتخابات ۹۸ را داشت. برخی خود خبر انصراف از وکالت در مجلس یازدهم را اعلام و تائید کرده‌اند. گروهی دیگر نیز تنها به طرح احتمال انصراف خودبسنده و یا آن را مشروط کرده‌اند. معدود نمایندگانی نیز به‌واسطه کهولت سن مجال حضور نخواهند داشت. در این میان هستند نمایندگانی نیز که بعید به نظر نمی‌رسد زیر تیغ ردصلاحیت‌ها بروند.

غایبان بزرگ احتمالی در انتخابات اسفندماه

شاخص‌ترین چهره‌ای که احتمال غیبت او در انتخابات پارلمانی اسفندماه مطرح است، علی لاریجانی، رئیس سه دوره اخیر مجلس شورای اسلامی است. لاریجانی در حاشیه روز خبرنگار، در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا قرار است دیگر از حوزه قم نامزد نشود گفت: «بنده هنوز درباره اینکه کاندیدا انتخابات مجلس و یا اینکه از حوزه انتخابیه قم کاندیدا شوم تصمیم نگرفته‌ام این ظاهراً که شما می‌گوید از کجا می‌دانید؟» رئیس مجلس، اما وقتی با سوالی درباره احتمال ائتلافش با دیگر طیف‌های اصولگرا روبرو شد به ابهامات درباره کاندیدا نشدنش بیشتر دامن زد، آنجا که گفت «هنوز درباره حضور در انتخابات تصمیم نگرفته‌ام که موضوعاتی درباره ائتلاف مطرح باشد.»

چهره شاخص دیگری که ممکن است دیگر شاهد حضور پررنگ و نطق‌های پرحرارت او در مجلس آینده نباشیم، علی مطهری است. او در گفتگو با شفقنا و در پاسخ به پرسشی درباره نامزدی برای دوره آتی ریاست جمهوری می‌گوید که نامزد شدن یا نشدنش برای انتخابات اسفندماه بستگی به شرایط دارد، اما درعین‌حال احتمال نامزدی را هم رد نمی‌کند.

علی مطهری نماینده سه دوره مجلس البته در لیست کاندیدا‌های احتمالی ۱۴۰۰ هم قرار دارد. او حتی این احتمال را هم رد نکرده و تصمیم‌گیری نهایی در مورد حضورش در انتخابات ۱۴۰۰ را وابسته به شرایط آن دوره و افرادی که نامزد می‌شود دانسته است.

محمود صادقی، عضو فراکسیون امید و رئیس فراکسیون شفاف‌سازی اقتصادی مجلس، یکی از جسورترین و جنجالی‌ترین نمایندگان در مجل دهم است. استاد حقوق دانشگاه تربیت مدرس که ردای تدریس را کنار گذاشته و به حقوق‌دان پارلمانتاریست بدل شده است تأکید دارد که هنوز تصمیمی برای حضور در انتخابات پارلمانی ۹۸ ندارد و باید بر اساس شرایط روز تصمیم گرفت. خودش می‌گوید که یک دوره نمایندگی باکیفیت، بهتر از ۱۰ دوره بی‌خاصیت است.

آن‌ها که از وکیل المله بودن انصراف داده‌اند...

جدا از نمایندگانی که آینده آن‌ها در بهارستان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، عده دیگری با صراحت از قصد خود برای حضور نیافتن در انتخابات اسفند خبر داده‌اند.

شاید شاخص‌ترین چهره این گروه حشمت‌الله فلاحت پیشه، رئیس پیشین کمیسیون سیاست‌خارجی و امنیت‌ملی مجلس دانست. او که در دوره ریاست بر این کمیسیون استراتژیک مجلس همواره مشی اعتدالی خود را حفظ کرد در نهایت در انتخابات اخیر هیئت‌رئیسه این کمیسیون به‌دلیل ناهماهنگی ائتلافی اصلاح‌طلبان با مستقلین، کرسی خود را به ذوالنور، از اعضای جبهه پایداری واگذار کرد. فلاحت‌پیشه البته اندکی بعد نیز در گفتگو با برنا اعلام کرد که در مبارزات انتخاباتی دور آتی مجلس شرکت نخواهد کرد. او دلیل این تصمیم را شخصی دانست.

الیاس حضرتی، نماینده اصلاح‌طلب مجلس دهم نیز به خبرآنلاین گفته که بنا ندارد در انتخابات اسفند ۹۸ کاندیدا شود. او می‌گوید: «من شخصا در دوره آینده انتخابات مجلس شورای اسلامی کاندیدا نمی‌شوم هر چند می‌دانم با توجه به پایگاهی که دارم رای خواهم آورد، اما اصلاح‌طلبان بدون تردید شانس بالایی را در انتخابات مجلس خواهند داشت.»

کاظم جلایی نیز بار دیگر ساز جدایی از بهارستان نشینان را کوک کرده است؛ او در انتخابات دوره دهم نیز با انتشار بیانیه‌ای از حضور در کارزار انتخاباتی انصراف داد بااین‌حال به وعده خود وفا نکرد و در لحظات آخر با حضور در وزارت کشور نامش را در میان کاندیدا‌ها به ثبت رساند. جلالی البته دلیل تغییر ناگهانی تصمیمش برای شرکت نکردن در انتخابات مجلس را به آن گفت‌وگوی معروف در عصر یک روز جمعه با علی لاریجانی ارتباط می‌دهد و می‌گوید: «من در صحبت‌هایی که با آقای لاریجانی داشتم التماس کردم که وارد انتخابات نشوم، اما ایشان تاکید کردند که از تهران نماینده شوید.».

اما به نظر می‌رسد که او این بار عزم خود را جزم کرده تا به حضورش در بهارستان پایان دهد. یکی از عواملی که می‌تواند تقریبا غیبت جلالی در مجلس یازدهم را قطعی کند، اخباری است که طی دو ماه گذشته از مسئولیت جدید او منتشرشده است. در اوایل تیرماه چند خبرگزاری به نقل از منابع آگاه از انتخاب کاظم جلالی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس به‌عنوان سفیر جدید ایران در روسیه خبر دادند. در صورت صحت این خبر، جلالی باید با مهدی سنایی، که مأموریت پنج‌ساله خود را در روسیه به اتمام رسانده جایگزین شود و چمدان‌های خود را به مقصد مسکو ببندد.

بازنشستگان مجلس دهم

در این میان برخی از نمایندگان نیز در بهارستان حضور دارند که یا به دلیل اینکه سن آن‌ها از حد مجاز ۷۵ سال برای انتخابات اسفند رد خواهد شد نمی‌توانند در دوره بعد نامزد شوند، یا در مرز رسیدن به محدودیت سنی قرار دارند و پیش‌بینی می‌شود که به دلایل جسمانی و کهولت سن عطای وکالت ملت را به لقایش ببخشند.

عبدالرضا هاشم‌زائی که امسال ۷۵ سالگی را پر کرده است دیگر اگر بخواهد هم نمی‌تواند بر کرسی بهارستان تکیه بزند. ازاین‌رو او از معدود نمایندگانی است که از هم‌اکنون حضورش در انتخابات آتی مجلس منتفی است. هاشم زایی که رئیس سنی مجلس دهم نیز بود سوابقی نظیر استانداری ایلام و مشاور وزیر صنایع در دولت اصلاحات را دارد. او از اعضای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی است.

احمد سالک کاشانی، نماینده پنج دوره مجلس از اصفهان نیز از دیگر ریش‌سفیدان بهارستان به شمار می‌آید که اکنون ۷۳ سال سن دارد و به‌احتمال بسیار قوی در دور آتی مجلس حضور نداشته باشد. او از اعضای کنونی جامعه روحانیت مبارز است.

مصطفی ذوالقدر نیز از دیگر پیشکسوتان پارلمانی است که توانست در مجلس دهم با قرار گرفتن در لیست امید برای پنجمین بار به بهارستان راه یابد. او در نخستین جلسات تشکیل مجلس دهم و پیش از انتخابات هیئت‌رئیسه دائمی، نایب‌رئیس سنی بود. وی همچنین پدر فاطمه ذوالقدر، نماینده تهران در مجلس است.

محمود بهمنی، رئیس بانک مرکزی در دوره دوم دولت محمود احمدی‌نژاد و نماینده پیشین ایران در صندوق بین‌المللی پول را هم باید جزو افرادی دانست که شاید بخاطر محدودیت سنی وارد گود رقابت نشود. اقتصاددان دیروز و وکیل امروز، اکنون ۷۲ سال سن دارد و مشخص نیست به‌مانند دیگر نمایندگان بالای ۷۰ سال، چشم‌اندازی برای حضور مجددش در انتخابات مجلس وجود داشته باشد. او در سال ۹۴ توانست تا از حوزه انتخابیه طالقان، ساوجبلاغ و نظرآباد به مجلس راه یابد.

کاندیدا می‌شوید یا نمی‌شوید؟

خبرگزاری خبرآنلاین نیز در نظرخواهی از ۶۲ نماینده (نزدیک به یک چهارم مجلس) از آن‌ها پرسیده است که آیا قصد کاندیداتوری در انتخابات مجلس را دارند یا نه. اغلب نمایندگان حاضر در این نظرخواهی (۶۳ صدر) از قصد خود برای شرکت در انتخابات گفتند و البته شمار قابل‌توجه دیگری نیز یا هنوز تصمیم قطعی نگرفته اند (۲۹ درصد) یا قصد حضور مجدد در انتخابات را ندارند (۸ درصد).