مقصر گرانی شیر کیست؟/ سرانه مصرف محصولات لبنی از ۱۱۰ به ۵۰ کیلو رسیده است

رویداد۲۴ مقصر گرانی شیر کیست و آیا می‌توان به کاهش قیمت آن در آینده نزدیک امیدوار بود؟ گرانی شیر و محصولات لبنی در حالی است که امروز بخشی از این محصولات به خارج از کشور صادر می‌شود و در عین حال بازار مصرف آن در داخل کشور به دلیل افزایش قیمت آن کاهش یافته است.

چندی پیش علیرضا رفیعی‌پور، رییس سازمان دامپزشکی کشور از موافقت کشور مالزی برای صادرات محصولات دامی از ایران خبر داده و گفته بود: در بازرسی‌های انجام شده توسط تیم کارشناسی مالزی از ایران زیر ساخت‌های بهداشتی ایران مطلوب ارزیابی شده و بر این اساس مجوز واردات محصولات لبنی از ایران صادر شد.

موافقت مالزی برای صادرات محصولات ایران به این کشور در حالی است که هنوز چالش‌های پیشین میان دامداران، صنایع لبنی و دولت با تمام قوت خود برقرار است. از طرفی دامداری‌ها می‌گویند قیمت شیر درب دامداری‌ها بر اساس نرخ مصوب دولتی و برای صنایع لبنی قیمت مناسبی است و بهانه‌های صنایع لبنی از گرانی شیر به این دلیل است که آن‌ها به دنبال واردات شیر خام هستند تا چوب لای چرخ تولید داخل بگذارند.

صنایع لبنی، اما معتقدند که بالاتر رفتن هزینه‌های تولید، افزایش ۶۰ درصدی قیمت شیر از سال گذشته تا امسال و کمبود شیر باعث شده است تا این صنایع نتوانند از ظرفیت خود برای تولید استفاده کنند و همه این مسائل باعث شده تا این صنایع از تولید خود سودی نداشته باشند.

غبار این دعوا، اما به حلق مصرف‌کنندگان و به خصوص طبقات پایین جامعه فرو رفته و گرانی بیش از پیش محصولات لبنی قدرت خرید مردم را به شدت پایین آورده است و همین پایین آمدن قدرت خرید بازار داخل سبب شده است تا کارخانه‌های صنایع لبنی راه صادرات محصولات لبنی را پیش رو خود باز ببینند و محصولات خود را در بازار کشور‌های دیگر به فروش برسانند.

مهدی هدایت‌نیا، مدیرعامل شرکت تعاونی کارخانجات فراورده‌های لبنی پاستوریزه خراسان در گفتگو با اقتصاد۲۴ با انتقاد از صادرات محصولات لبنی به کشور‌های دیگر تاکید کرد: در حال حاضر ما به بسیاری از کشور‌های اطراف صادرات محصولات لبنی داریم و اخیرا چربی حاصل از شیر یا همان خامه را نیز به کشور روسیه صادر می‌کنیم، اما این در حالی است که سرانه مصرف محصولات لبنی به شدت در ایران پایین آمده است.

وی افزود: اخیرا با یکی از معاونان وزیر صنعت، معدن و تجارت صحبتی داشتم و گفتم که شما دارید کاری می‌کنید که مردم ایران لبنیات مصرف نکنند و سرانه مصرف سال به سال پایین‌تر می‌آید و میزان تولید شیر هم بالاتر نرفته؛ محصولات لبنی هم برای صادرات می‌روند و کسی جوابگوی این مسئله نیست.

هدایت‌نیا از کاهش سرانه مصرف محصولات لبنی در کل کشور خبر داد و گفت: از سال ۹۲ تا امروز سرانه مصرف محصولات لبنی از ۱۱۰ کیلو در سال به ۵۰ کیلو در سال رسیده است، اما گویی سیاست کشور این است که صادرات محصولات لبنی در دستور کار باشد.

مدیرعامل شرکت تعاونی کارخانجات فراورده‌های لبنی پاستوریزه خراسان، در ادامه از ممنوعیت صادرات برخی محصولات لبنی مانند شیر خشک ابراز خرسندی و اظهارکرد: صادرات محصولاتی مثل شیر خشک ممنوع شده است چرا که این صادرات این محصول بسیاری از حجم شیر را به خود اختصاص داده بود یعنی برای یک کیلو شیر خشک ۱۰ کیلو شیر نیاز است و ممنوعیت‌های اینچنینی بسیار خوب بوده است.

هدایت‌نیا ادامه داد: با این حال، اما صادرات برخی محصولات بسیار خوب بود که دولت بی‌هیچ دلیل آن‌ها را ممنوع کرد برای مثال صادرات “آب‌پنیر” را ممنوع کرد که بی دلیل بود چرا که آب‌پنیر در کشور ما مصرف بسیار کمی دارد و ارز حاصل از صادرات این محصول به پنج میلیون دلار می‌رسید که درآمد ارزی خوبی بود، اما سال گذشته جلو آن را گرفتند و ۶ ماه آن قدر دوندگی کردیم تا صادرات این محصول ضایعاتی دوباره آزاد شد وقتی که ممنوعیت رفع شد تنها در استان خراسان دو هزار و ۵۰۰ تن موجود آب پنیر بود که برای کشور ما محصولی ضایعاتی است.

مدیرعامل شرکت تعاونی کارخانجات فراورده‌های لبنی پاستوریزه خراسان با بیان اینکه صادرات محصولات لبنی به چند کشور دنیا در حال انجام است، تصریح کرد: زمینه صادرات داریم، ولی اینکه کشور باید این کار را انجام دهد یا نه نظر من منفی است، اما از طرفی قیمت محصولات لبنی بالا رفته است و قدرت خرید مردم مانند گذشته نیست.

وی افزود: در حال حاضر ۴۰ کارخانه محصولات لبنی در استان خراسان رضوی تعطیل هستند و واحد‌های دیگر هم با کمتر از ۴۰ درصد ظرفیت خود کار می‌کنند و با این وضعیت صادرات هم داریم. یعنی شیر به اندازه ظرفیت کارخانه‌ها نداریم، ولی صادرات داریم و بخشی از این صادرات به این علت است که مردم توان خرید محصولات لبنی را ندارند و کارخانه‌ها مجبور به صادرات شدند.

مدیرعامل شرکت تعاونی کارخانجات فراورده‌های لبنی پاستوریزه خراسان، در بخشی دیگری از صحبت‌های خود به مشکلات خرید شیر اشاره کرد و گفت: چند ماه است که با چالش قیمت شیر مواجه هستیم. دولت از سال گذشته تا امروز قیمت شیر را ۶۰ درصد افزایش داده و از طرف دیگر دامدار‌ها نیز زیر بار قیمت دولت نمی‌روند و شیر خود را گران‌تر از قیمت مصوب می‌فروشند.

هدایت‌نیا در ادامه قیمت مصوبه دولتی شیر صنعتی درجه یک را دو هزار و ۳۹۰ تومان خواند و گفت: دولت این قیمت را از ۲۰ تیرماه تصویب کرده است، اما در حال حاضر قیمت شیر صنعتی درجه یک حدود دو هزار و ۸۰۰ تومان است.

مدیرعامل شرکت تعاونی کارخانجات فراورده‌های لبنی پاستوریزه خراسان همچنین بیان کرد: از طرفی واحد‌های تولیدی صنایع لبنی هم باید محصولات خود را براساس قیمت مصوب دولتی یعنی همان دو هزار و ۳۹۰ تومان بفروشند که چنین چیزی اصلا ممکن نیست و کار را سخت‌تر می‌کند که ما باید شیر گران بخریم و محصول را به قیمت دولت بفروشیم.

وی با بیان اینکه صنایع لبنی نسبت به قیمت شیر به دولت اعتراض کردند، گفت: جلساتی هم در تهران رفتیم و دنبال این هستیم که قیمت شیر به نقطه متعادلی برسد، اما دولت می‌گوید که قیمت دولت هم خوب است گاودار‌ها حق ندارند گران بفروشند و اگر قیمت شیر بیش‌تر از نرخ مصوب است کارخانه‌های صنایع لبنی خود می‌خواهند گران بخرند”، ولی نکته اینجاست که کارخانه‌ها اگر روی دست هم بلند می‌شوند دلیلش این است که شیری وجود ندارد یعنی ظرفیتی که در مملکت ایجاد شده شیر نیست و کارخانه‌های لبنی تعطیل هستند.

هدایت‌نیا افزود: برای مثال تولید شیر در استان خراسان سه هزار تن در روز است و این در حالی است که نیاز صنایع لبنی این استان به شیر به ۶ هزار تن در روز می‌رسد و این یعنی صنایع لبنی دو برابر تولید شیر دامدار‌ها ظرفیت دارند.

این فعال صنایع لبنی با اشاره به ضرردهی و حتی تعطیلی برخی از کارخانه‌های این صنعت بیان کرد: سود کارخانه‌های لبنیات در بورس چقدر است؟ سود پنج ساله از کارخانه‌های لبنی که در بورس حضور دارند یک و ۹۶ دهم است و این نشان می‌دهد که صنعت لبنیات وضعیت خوبی ندارد.

هدایت نیا همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا در آینده نزدیک قیمت محصولات لبنی پایین می‌آید، تصریح کرد: قیمت محصولات لبنی پایین نمی‌آید و باید دوباره بالاتر هم برود. قیمت شیر از دو هزار و ۳۹۰ به دو هزار و ۷۰۰ تومان رسیده است و دولت یا باید قیمت شیر را پایین بیاورد یا قیمت محصول را بالا ببرد. البته دولت بحثی دارد که این است که می‌گوید نرخ سبوس را پایین بیاوریم و وزارت صنعت، معدن و تجارت هم می‌گوید قیمت شیر خام پایین بیاید تا صنایع لبنی هم قیمت محصولات خود را پایین بیاورند.

وی افزود: اگر قیمت سبوس دوباره به ۸۵۰ تومان هم برسد قیمت شیر پایین نمی‌آید، چون کسی نیست با دامدار‌ها برخورد کند. حتی دامدار‌های دولتی هم نرخ دولت را رعایت نمی‌کنند و شیر خود را با قیمت دو هزار و ۷۰۰ تومان به صنایع لبنی می‌فروشند.