رویداد۲۴- بازار مسکن نسبت به سال‌های گذشته تغییراتی داشته ولی این تغییرات آنچنان محسوس نیست که باعث رونق در بخش مسکن و خرید و فروش آن شده باشد
عضو هیات‌مدیره انجمن انبوه‌سازان گفت: در حال حاضر بسیاری از بنگاه‌ها و مشاوران املاک در شهر جدید پردیس هستند که در این رکود چندساله که بخش مسکن را فراگرفته، رونق قابل توجه و خاصی دارند، در صورتی که در کمتر جایی نشانی از رونق دیده می‌شود. در مکان‌هایی که مسکن مهر ساخته شده، بسیاری از افراد هستند که از دید سوداگرانه به خرید واحدها اقدام می‌کنند.
ایرج رهبر در رابطه با وضعیت بازار مسکن در شهرها و شهرک‌های اطراف تهران گفت: بازار مسکن نسبت به سال‌های گذشته تغییراتی داشته ولی این تغییرات آنچنان محسوس نیست که باعث رونق در بخش مسکن و خرید و فروش آن شده باشد. مساله‌ای که این‌روزها موجب این رکود شده بود، فقدان قدرت خرید مردم بود. عامل دیگر که در رکود مسکن نقش داشت و به تشدید آن دامن زد، گرانی قیمت مسکن بود که اگر این دو مساله حل می‌شد شاید می‌توانستیم به رونق در بخش مسکن امیدوار باشیم.
او افزود: در این راستا دولت از سال گذشته تمهیداتی مانند تسهیلات 40 تا 80 میلیون‌تومانی مسکن را برای توانمندسازی افراد ارائه داده است که می‌تواند مقداری خرید مردم را تقویت کند، البته این به شرطی است که به این موارد رسیدگی شود. به نظر می‌رسد ارائه این تسهیلات تا دو ماه دیگر شروع شود، البته میزان این تسهیلات محدود بوده و بر اساس آمارهایی که تا قبل از عید اعلام شده است تعداد ثبت‌نام‌ها برای این تسهیلات پایین بوده، اما با این حال دولت تسهیلات دیگری با رقم‌های دیگر نیز ارائه داده است که این تسهیلات متنوع مسکن نشان می‌دهد که دولت به مساله توان خرید مردم فکر می‌کند.
او در ادامه بیان کرد: البته این تسهیلات خود مشکلاتی دارند، چرا که پرداخت اقساط این تسهیلات برای بعضی از خانواده‌ها امکان‌پذیر نیست. به هر حال اگر تغییراتی در این تسهیلات و مدت زمان بازپرداخت آن و درصد سود آن ایجاد شود، جای امیدواری است که از این مساله استقبال شود.
او افزود: به هر حال دوران رکود معمولاً هر پنج سال یک‌بار اتفاق می‌افتد و نهایتاً یکی دو سال طول می‌کشد، این در حالی است که رکود بازار مسکن این بار طولانی شده است، این نشان می‌دهد عللی که برشمردیم این بار خیلی بلندتر در این دوره خودش را نشان داده است. حال ممکن است که مردم از نظر روانی احساس کنند که دیگر نمی‌توان صبر کرد، قیمت‌ها از این پایین‌تر نمی‌آید و توقعات خود را با منابع مالی که در اختیار دارند تطبیق دهند و شاید این مساله بتواند به رونق بازار مسکن کمک کند.
او در رابطه با تاثیرات مسکن مهر حاشیه تهران بر بازار مسکن گفت: مسکن مهر در تقاضایی که اقشار کم‌درآمد به بازار داشتند، تاثیرگذار بوده است. به واسطه این طرح اقشار کم‌درآمد و متوسط برای خرید این خانه‌ها ثبت‌نام کردند که این مساله تاثیر بسیاری بر بخش تقاضا در بازار گذاشته است، حتی اگر آن واحدهایی که همچنان تحویل داده نشده‌اند، تحویل داده شوند بازهم در بخش تقاضا و بازار تاثیرات دیگری را نیز مشاهده خواهیم کرد.
او در ادامه بیان کرد: در حال حاضر آنهایی که ثبت نام کردند از بازار تقاضا خارج شده‌اند اما با توجه به اینکه سالانه به یک میلیون تا یک میلیون و 500 هزار واحد مسکونی نیازمندیم، این مساله باعث می‌شود که تقاضا مقطعی باشد به این معنی که موجی از مسکن مهر در بخش مسکن وارد شده و جوابگوی یکسری از تقاضاها بوده، این در صورتی است که تقاضای مستمر که سالانه به آن نیازمندیم، همچنان برقرار است و از طرفی با توجه به اینکه در دو سه سال اخیر تولید مسکن کاهش یافته است، اگر به تولید مسکن توجه نداشته باشیم، باعث می‌شود که تقاضا نسبت به تولید و عرضه بیشتر باشد و در آینده باز هم این موضوع تشدید شود. به نظرم این یکی از هشدارهای خطرناک برای بالا رفتن قیمت‌هاست. چرا که اگر نتوانیم بین عرضه و تقاضا تعادلی به وجود آوریم و فاصله بین تقاضا و عرضه زیاد شود، بسیار خطرناک است.
او گفت: همان‌طور که این جهش‌های غیرمتعارف در بخش قیمت، در سال‌های گذشته دیده شد و دولت برای جلوگیری از وقوع این اتفاقات باید برنامه‌ریزی کند. از این‌رو اگر دولت طرح‌هایی برای تولید نداشته باشد، یا تشویق‌هایی برای بخش خصوصی وجود نداشته باشد، ممکن است که در سال‌های آینده جهش‌های غیرمتعارفی داشته باشیم.
رهبر گفت: در حال حاضر خرید و فروش مسکن مهر به صورت غیررسمی انجام می‌شود. دولت در این راستا اطلاعیه‌ای برای آزادسازی معاملات داده که خرید و فروش این واحدها آزاد شود. این در حالی است که این موضوع رسماً اجرا نشده و خرید و فروش این واحدها همچنان با نوشتن قولنامه‌هایی به صورت غیررسمی صورت می‌گیرد. این کار بسیار خطرناک است و ممکن است مسائلی از قبیل کلاهبرداری و فروش یک واحد به چند نفر و... را به دنبال داشته باشد. بنابراین اگر نمایندگی‌های وزارت مسکن، وزارت راه و شهرسازی، شرکت‌های عمران در شهرهای جدید و وزارت کل در استان‌ها اقداماتی انجام دهند، به طوری که خرید و فروش این واحدهای مسکن مهر رسماً انجام شود، اطمینان بیشتری برای خرید توسط خریداران به وجود می‌آید.
عضو هیات‌مدیره انجمن انبوه‌سازان گفت: به نظرم دولت باید ابتدا به حل مشکلات فعلی که بر سر راه این مسکن‌هاست بپردازد و اگر آنها را رفع کند و وارد عمل شود، آن زمان آزادسازی معاملات صورت می‌گیرد. از جمله مشکلات موجود این است که تعدادی از این واحدها همچنان تکمیل نشده و آنهایی که تحویل داده شده‌اند در حال پرداخت اقساط هستند و دولت ابتدا باید آنها را ساماندهی کند. این مساله به برنامه‌ریزی نیاز دارد و همان‌طور که در ابتدای این طرح سامانه‌ای برای ثبت‌نام طراحی شد، همین سامانه می‌تواند همچنان این عملیات را در وزارت راه و شهرسازی یا سازمان شهرهای جدید، انجام دهد اما چون هنوز دولت به صورت جدی این اقدام را ادامه نداده یا پیگیری نکرده، تکلیف آزادسازی معاملات همچنان مشخص نشده است.
رهبر در رابطه با مشکلات سوداگرایانه در مسکن مهر گفت: در حال حاضر بسیاری از بنگاه‌ها و مشاوران املاک در شهر جدید پردیس هستند که در این رکود چندساله که بخش مسکن را فراگرفته، رونق قابل توجه و خاصی دارند، در صورتی که در کمتر جایی نشانی از رونق دیده می‌شود.
او افزود: در مکان‌هایی که مسکن مهر ساخته شده، بسیاری از افراد هستند که از دید سوداگرانه به خرید واحدها اقدام می‌کنند. که در این صورت ممکن است کنترل از دست دولت خارج شود. از این‌رو مسوولان بایستی طبق برنامه‌ریزی به مردم اعلام کنند که خریدهای غیررسمی انجام ندهند و صبر کنند تا این مساله ساماندهی شود و بعداً اقدام به خرید کنند. اگر دولت بعد از اعلام آزادسازی معاملات، اقداماتی را انجام می‌داد به صورتی که تمامی متقاضیان جدید و متقاضیان در محل رسمی شهرهای جدید و وزارت راه و شهرسازی اقدامات مربوط به تغییر نام سند مالکیت را انجام می‌دادند، سوداگرهایی که در پشت پرده هستند به این مسائل توجه می‌کردند و شاید از میزان این سوداگری‌ها کاسته می‌شد. به هر حال این مساله وجود دارد و برای کنترل آن به برنامه‌ریزی‌های دقیقی نیاز است. اگر دولت راهکار جدی برای این مساله داشته باشد، باعث رونق در خرید و فروش این املاک می‌شود چرا که در حال حاضر خرید و فروش آنها مشخص و شفاف نیست.
رهبر در رابطه با عواملی که سبب ایجاد بازار سیاه در طرح مسکن مهر شده است گفت: طبیعی است زمانی که حجم بسیاری عرضه در مکانی وجود داشته باشد، سوداگران به آنجا هجوم می‌آورند و این اتفاق می‌افتد. به نظرم نباید به این سوداگران زمان بدهند، اگر دولت اعلام کند متقاضیان اصلی و واقعی که می‌خواهند واحدهای مسکونی خود را بفروشند و بالعکس می‌خواهند واحدهای جدید را خریداری کنند، در مراکز خاصی این کار را انجام دهند. در این صورت کسی از سوداگران خرید نمی‌کند. پس هر چقدر که زمان بگذرد این مساله فرصتی می‌شود برای سوداگران که از آن استفاده کنند.
او در پاسخ به این سوال که چرا این نوع املاک به سختی خرید و فروش می‌شوند؟ گفت: برخی مسائل وجود دارد که متقاضی جدید را نگران می‌کند و موجب می‌شود تا خرید و فروش این نوع از املاک سخت باشد. او نگران است آیا انتقال و تغییر نام سند مالکیت در مراجع رسمی صورت می‌گیرد، یا اینکه خرید او غیررسمی باقی می‌ماند و واحد مسکونی او به نام خریدار و متقاضی اولیه باقی می‌ماند. به هر حال اتفاقات گوناگونی در رابطه با اقساط آنها و... وجود دارد که باید ساماندهی شوند و نباید به این صورت باشد. چرا که اگر به این صورت باقی بماند و همین‌طور کج‌دار و مریز و بدون رغبت باشد، ممکن است مشکلاتی را به وجود آورد.
منبع: اقتصاد نیوز