رویداد۲۴ ندا جعفری: در ماه‌های گذشته دولت با وعده کاهش قیمت مسکن از مردم خواست فعلا خانه نخرند و خرید خانه را برای ماه‌های بعد بگذارند که قیمت مسکن کاهش خواهد یافت. حالا چند ماه از درخواست دولت گذشته و نه تنها قیمت‌ها تغییری نکرده بلکه دولت در تلاش است صورت مساله «کاهش قیمت مسکن» را با «کاهش متراژ» حل کند!
اخیرا توافقی میان شهرداری و وزارت راه و شهرسازی انجام شده که بر پایه آن قرار است «ساخت خانه‌های نقلی» در مناطق فرسوده شهری و زمین‌های بدون کاربری متعلق به دولت صورت گیرد تا به این ترتیب مشکل مسکن حل شود!
هر چند ظاهر طرح با نام رویایی «ساخت خانه نقلی» نشان می‌دهد دولت در پی پیدا کردن راهی برای خانه دار کردن مردم است، اما واقعیت این است که این طرح چیزی جز نادیده گرفتن کرامت انسانی نیست؛ چه آنکه ساخت خانه‌هایی به اندازه قبر هیچ تناسبی با شأن انسان‌ها ندارد.
بر اساس طرح تفصیلی شهرداری تهران ساخت خانه‌های زیر ۴۰ متر در تهران ممنوع است اما نویسندگان این طرح قصد دارند خانه‌هایی با متراژ ۳۰ متر و کمتر بسازند و به نام طرح خانه کردن مردم به متقاضیان بدهند. دلیل جلسه دولت با شهرداری تهران را نیز در همین جا باید جستجو کرد؛ چه آنکه این دو نهاد به دنبال راهی هستند که چگونه بتوان طرح تفصیلی شهر تهران را دور بزنند.
طرح خانه‌های کوچک نخسین بار توسط «والتر گریپیوس» در مکتب «باهاوس» در اروپا ایجاد شد که در آن هر گونه فضایی که ظاهرا اضافی به نظر می‌رسید از معماری و طراحی حذف می‌شود. این تئوری در سال‌های بعد ناخواسته به ابزار برای دامن زدن به اختلاف طبقاتی بدل شد و دولت‌ها برای خانه دار کردن به جای ثبات و کنترل قیمت مسکن به سمت کاهش قیمت متراژ خانه‌ها تمایل پیدا کردند. به این ترتیب کلانشهرها به دو قسمت بالانشین با متراژهای بالا و جنوب شهر با متراژ پایین تقسیم شد. آثار این اقدام هم‌اکنون در خانه‌های کوچک جنوب شهر و ویلاهای اعیان نشین بالای شهر به خوبی هویداست. اکنون البته دولت به ۴۰ متر هم راضی نیست و به دنبال آن است تا با کمتر کردن متراژ مسکن، شرایط سخت‌تری برای زندگی طبیعی مردم ایجاد کند.
آمار‌ها نشان می‌دهد در ۲۲ منطقه شهر تهران، از مجموع سه میلیون واحد مسکونی در حال استفاده (بدون احتساب خانه‌های خالی)، ۳۷۸ هزار واحد مسکونی کمتر از ۵۰ مترمربع زیربنا دارند. این به معنای آن است که دست کم یک دهم مردم در کوچکترین خانه‌ها زندگی می‌کنند و دولت می‌خواهد این تعداد را افزایش دهد.
مهدی سلطان محمدی کارشناس بخش مسکن به رویداد۲۴ می‌گوید: در طرح تفصیلی شهرداری قوانین به گونه‌ای برای ساخت و سازها تعریف شده که اجازه ساخت واحدهای کوچک داده نمی‌شود به خصوص در شهر تهران که خانه حداقل باید دارای یک اتاق خواب و آشپزخانه و سرویس بهداشتی باشد؛ این در حالی است که در واحدهای زیر۴۰ متر کمتر می‌توان همه امکانات را در طراحی کرد ضمن آنکه این واحد حتما باید دارای پارکینگ هم باشند. بنابراین این گونه خانه ها به دلیل قوانین شهرداری در تهران کمتر ساخته می شود.
این کارشناس مسکن ادامه می‌دهد: در اکثر شهرهای بزرگ دنیا مانند پاریس، تورنتو و لندن و ... به خصوص در بافت های مرکزی نزدیک به دانشگاه ها و در محل کارخانه‌های کوچک و بازارها بزرگ این مسکن‌های با متراژ کم دیده می‌شود که اغلب برای افراد کم جمعیت و تک نفره طراحی شده است مثلا دانشجویان، افرادی که جدا شده‌اند و نمی‌خواهند در خانواده قبلی‌شان زندگی کنند متقاضیان این مسکن‌ها هستند.
قلی الله قلی زاده نماینده کلیبر و عضو کمیسیون عمران مجلس به رویداد۲۴ می‌گوید: دولت قرار است در بخش تامین مسکن نیازمندان در بافت فرسوده اقداماتی انجام دهد به عنوان مثال طرحی در منطقه ۲۲ انجام شد که ظاهر آن بسیار دلنشین بود اما واقعیت این بود که هیچ امکاناتی برای آن منطقه دیده نشد؛ در آن منطقه خانه‌های کوچکی ساخته شد که حتی فاقد فضای سبز مناسب و خدمات عمومی شهری بود و حتی حمل و نقل عمومی و تعداد مدارس برای دانش آموزان به تعداد خانوار طراحی نشد و هزینه گزافی را به مردم این منطقه تحمیل می‌کند.
به گزارش رویداد۲۴ ساخت خانه‌های نقلی ۲۵ و ۳۰ متر برای اسکان موقت کارگران یا دانشجوها توجیه دارد اما این طرح را به هیچ عنوان نمی‌توان به مثابه راهی برای خانه‌دار کردن مردم دانست و در حقیقت با آنچه به نام خانه دار کردن مردم از سوی دولت مطرح شد، از زمین تا آسمان تفاوت دارد. اگر خانه‌های مسکن مهر در کیفیت مصالح و نحوه ساخت مشکل داشتند، این بار قرار است علاوه بر کیفیت پایین مصالح، کم کردن متراژ خانه‌ها نیز انجام شود تا طرحی انجام شود که همچنان فقرا را در تنگنای بیشتری قرار دهد و پول سرشاری نصیب پیمانکارانی کند که به نام بخش خصوصی قرار است این واحدها را بسازند و با سود سرشار آن در شمال شهر، متراژ خانه‌های خود را گسترش دهند.