رویداد۲۴ رئیس جمهوری آمریکا برای سومین سال متوالی به نشست مجمع عمومی سازمان ملل رفت و در یک سخنرانی آکنده از لفاظی و ادعا‌های اثبات نشده، اتهامات پیشین را علیه ایران تکرار کرد. او از همان تریبون به کوبا، ونزوئلا، نیکاراگوئه، چین و مخالفان آمریکا انتقادات و اتهاماتی را وارد کرد، اما مسأله ایران، چین و ملی‌گرایی سه موضوعی بود که بیش از همه نظر تحلیلگران و رسانه‌ها را در همان دقایق پس از سخنرانی ترامپ، به خود جلب کرد.
ایرانی‌ها نقطه ضعف ترامپ را یافته‌اند
«باربارا اسلاوین» مدیر بخش «آینده ابتکار ایران» در اندیشکده «شورای آتلانتیک» به بخش ایرانی
سخنرانی ترامپ واکنش نشان داد و آن را تحلیل کرد. اسلاوین اظهار کرد: لحن ترامپ در مورد ایران طبق معمول خشن بود، اما وقتی که گفت بسیاری از نزدیک‌ترین دوستان امروز آمریکا زمانی بزرگ‌ترین دشمنانش بودند، در واقع با یک شاخه زیتون به سخنانش پایان داد.
این کارشناس آمریکایی تناقض رفتاری و کلامی ترامپ در قبال ایران را برجسته کرده و افزود: از وقتی که ترامپ از برجام خارج شد و تحریم‌ها علیه ایران را بازگرداند فرصت مصالحه میان دولت ترامپ و ایران خوب نبوده و حتی به شدت کاهش یافته است. ترامپ خواهان جنگ با ایران نیست، اما آماده نوعی مذاکره با ایران است. نگرانی من این است که وی نمی‌داند چگونه این کار را انجام دهد.
اسلاوین ادامه داد: ایران به روشنی اعلام کرده است که پیش از هر گفت‌وگویی باید تحریم‌ها برداشته شود. ایرانی‌ها که نقطه ضعف سیاسی ترامپ را یافته‌اند، احتمالا تا انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا بر این موضع خود استوار می‌مانند.
«هالی داگرس» پژوهشگر اندیشکده «مرکز اسکوکرافت برای راهبرد و امنیت» هم گفت: سخنرانی ترامپ با اظهاراتی که همواره در مورد توافق هسته‌ای و رفتار ایران داشته است، تفاوتی نداشت. ترامپ هر چند از تشدید تحریم‌ها علیه ایران سخن گفت، اما به نظر نمی‌رسد که با ایده دیدار با ایرانی‌ها مخالف باشد. اما ترامپ، دستکم در حال حاضر، آماده پذیرش پیش‌شرط‌های آن‌ها یعنی برداشته شدن تحریم‌ها قبل از دیدار احتمالی نیست.
ترامپ در مسیر خلاف اروپا
برخی رسانه‌ها راهبرد واشنگتن در قبال ایران را در چارچوب روابط فراآتلانتیکی دیده و نقش اروپایی‌ها را نیز یادآور شدند. در این میان خبرگزاری فرانسه به اختلاف اروپا و آمریکا در راهبردهایشان در قبال ایران توجه نشان داد و نوشت: در حالی که رهبران اروپایی امیدوارند که در لحظات آخر در سازمان ملل پیشرفتی در زمینه کاهش تنش‌ها میان آمریکا و ایران ایجاد شود، ترامپ به تشدید تحریم‌ها علیه ایران تهدید کرد.
این خبرگزاری افزود: قدرت‌های اروپایی در حالی که از ایران انتقاد می‌کنند، می‌خواهند توافق هسته‌ای را نجات دهند. خبرگزاری فرانسه معتقد است که حرف و عمل شخص ترامپ با هم تفاوت دارد و وی «با آنکه سخنان تندی به زبان می‌راند، به غافلگیری‌هایی که به درد تلویزیون می‌خورد، علاقه دارد؛ از جمله آنکه تاکنون سه بار با کیم جونگ اون رهبر کره شمالی دیدار کرده است.»
«ریچارد گووان» کارشناس «گروه بین‌المللی بحران» نشانه‌هایی از تلاش ترامپ برای نزدیک کردن مواضع خود با اروپایی‌ها را یافته است. این کارشناس اظهار داشت: به نظر می‌رسید که او به طور خاص در مورد ایران خواهان ایجاد چارچوبی برای حل این بحران به مثابه یک مساله چندجانبه است. به نظر می‌رسید این سخنرانی بدان منظور طراحی شده بود که مورد توجه اروپایی‌ها قرار بگیرد.
آسوشیتدپرس هم بخشی از گزارش خود را به ایران در سخنرانی ترامپ اختصاص داد و چنین ابراز عقیده کرد که «در حالی که گمانه‌زنی‌ها در مورد دیدار احتمالی ترامپ و حسن روحانی در نیویورک افزایش یافته، رئیس جمهوری آمریکا احتمال پیشرفتی دیپلماتیک را مطرح کرده و اظهار داشت: ایالات متحده هرگز به دشمنان دائمی اعتقاد نداشته است.»
بی‌توجهی به جنگ‌افروزی در خاورمیانه
روزنامه اماراتی نشنال از منظر منطقه‌ای به سخنرانی ترامپ نگریست و نوشت: ترامپ بخش زیادی از خاورمیانه را نادیده گرفت و اشاره‌ای به جنگ در عراق، سوریه، لیبی یا یمن نکرد.
به نوشته این روزنامه انگلیسی‌زبان، ترامپ در سومین سخنرانی خود به شعار ضدجهانی‌گرایی خود یعنی «آمریکا اول» تاکید کرد. لحن او در حوزه سیاست خارجی کمتر ستیزه‌جویانه بود، اما مسیرش را در قبال ایران تغییر نداد.
سخنرانی انتخاباتی در سازمان ملل
«برایان کاتولیس» پژوهشگر ارشد اندیشکده «مرکز پیشرفت آمریکا» بر این باور است که بخش زیادی از سخنرانی ترامپ در سازمان ملل بر پایگاه انتخاباتی‌اش متمرکز بود و رئیس جمهوری آمریکا به انتخابات سیزده ماه آینده چشم دوخته است.
کاتولیس گفت: سخنرانی ترامپ در برخی مقاطع بسیار شبیه تلاش برای انتخاب مجدد در انتخابات بود تا یک دستور کار واقعی در حوزه سیاست خارجی.
این کارشناس آمریکایی اظهار داشت که اشاره‌های ترامپ به مساله سقط‌جنین، حمل سلاح و آزادی مذهبی خطاب مستقیم به پایگاه هواداران محافظه‌کارش در داخل آمریکا بود.
«دانیل شاپیرو» سفیر سابق آمریکا در سرزمین‌های اشغالی به روزنامه نشنال گفت که سخنرانی ترامپ اولویت‌های انتخاباتی ترامپ را نمایان کرد. وی اظهار داشت که سخنرانی ترامپ عمدتا دربرگیرنده موضوعات بومی بود تا سیاست خارجی.
شاپیرو افزود: سخنان تکراری وی در مورد ایران و بی‌توجهی به سایر بخش‌های خاورمیانه پیام روشنی است مبنی بر اینکه ترامپ در حالی که با استیضاح روبرو است و برای انتخاب دوباره در انتخابات ریاست جمهوری تلاش می‌کند، به دنبال یک ماجراجویی تازه در خارج از کشور نیست.
همچنین رویترز در گزارشی درباره سخنرانی ترامپ به این نکته محوری اشاره کرد که وی اساسا به دنبال جمع‌آوری رای برای انتخابات سال آینده است. به نوشته این خبرگزاری، ترامپ در سخنرانی امسال خود سعی کرد در مقایسه با سخنرانی‌های سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ لحنی مهارشده‌تر داشته باشد. او با تلاش‌های تازه‌ای برای استیضاحش روبرو است، اما در عین حال از رای‌دهندگان آمریکایی می‌خواهد که سال آینده وی را برای دور دوم به ریاست جمهوری انتخاب کنند، به همین دلیل سعی کرد که نشان دهد حضوری اطمینان‌بخش دارد.
اشاعه ملی‌گرایی به جای جهان‌گرایی
برخی از رسانه‌ها نیز آن بخش از سخنان ترامپ را که مربوط به نزاع با چین و ملی‌گرایی بود، مورد توجه قرار دادند. وال‌استریت ژورنال از جمله نشریایتی است که به گرایش‌های ملی‌گرایانه ترامپ در برابر رویکرد‌های جهان‌گرایانه و چندجانبه‌گرایی پرداخت و نوشت: ترامپ در سازمان ملل از کشور‌ها خواست تا شهروندان خود را در اولویت قرار دهند و جهان‌گرایان را طرد کنند.
به نوشته این روزنامه، او همچنین از کشور‌های دنیا خواست تا حق حاکمیت آمریکا و حق این کشور در دفاع از خود در برابر هر نوع تهدیدی را به رسمیت بشناسند.
ترامپ سعی کرد دنیا را اینگونه به تصویر بکشد که احترام بیشتری برای قدرت آمریکا قائل است. او در این راستا، به تلاش‌های خود برای گفتگو با سران کشور‌های کره‌شمالی، ایران و سایر کشور‌های مخالف آمریکا اشاره کرد. او گفت: بسیاری از بزرگ‌ترین دوستان آمریکا کسانی هستند که زمانی بزرگ‌ترین دشمنانش بودند. آمریکا دشمن شریک می‌خواهد، نه دشمن.
ترامپ که خود یکی از منتقدان اتحاد‌های جهانی است امسال در سازمان ملل تلاش کرد تا اتحاد جهانی جدیدی را به منظور مذاکره بر سر یک توافق جدید با ایران ایجاد کند.
ستیز با چین
وال‌استریت ژورنال اظهارات ترامپ در مورد چین را نیز شدیدترین گفته‌های وی در مورد این کشور توصیف کرد و نوشت: او از چین به دلیل سوءاستفاده از عضویتش در سازمان تجارت جهانی انتقاد کرد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس هم به راه وال‌استریت ژورنال رفت و از تقابل رئیس جمهوری آمریکا با جهان‌گرایی نوشت. این خبرگزاری با تاکید بر اینکه «ترامپ به جهان‌گرایی حمله کرد» افزود: رئیس جمهوری آمریکا در حالی که با درخواست‌های فزاینده برای استیضاحش روبرو است در مجمع عمومی سازمان ملل به سخنرانی پرداخت و از ملی‌گرایی دفاع کرد.
رئیس جمهوری آمریکا در این سخنرانی اتحاد‌ها و سازمان‌های فراملی را رد کرد. او گفت: آینده به جهان‌گرایان تعلق ندارد. آینده متعلق به میهن‌پرستان است. آینده به ملت‌های قوی و مستقل تعلق دارد.
خبرگزاری فرانسه هم گزارش داد: ترامپ از چین به شدت انتقاد کرد و وعده داد که در نزاع تجاری با پکن، ایستادگی کند. آمریکا چین را به دزدی مالکیت معنوی و اتخاذ رویکرد‌های تجاری غیرمنصفانه متهم کرده است.
ترامپ اظهار داشت: سال‌هاست که این تخلفات تحمل شده، از آن‌ها چشمپوشی شده و حتی تشویق نیز شده است. از نظر آمریکا، این روز‌ها به پایان رسیده است. وی افزود که آمریکا نحوه برخورد چین با معترضان هنگ کنگ را نیز زیر نظر دارد.
سخنرانی کم‌انرژی
طیفی از رسانه‌ها سخنرانی رئیس جمهوری آمریکا را نپسندیدند. «جیم آکوستا» خبرنگار ارشد شبکه سی. ان. ان در کاخ سفید از جمله افرادی است که سخنرانی ترامپ را «کم‌انرژی» توصیف کرد.
این خبرنگار که هم با خود ترامپ و هم با برخی اعضای تیم رئیس جمهوری آمریکا نزاع‌های لفظی رودررو نیز داشته است، اظهار داشت: در حالی که پرونده موسوم به تحقیقات اوکراین در حال به‌هم ریختن اوضاع است ترامپ همچنان تلاش می‌کند پایگاه هوادارانش را حفظ کند.
هر سه سخنرانی سالانه ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل در سایه تحقیقات در مورد ستاد انتخاباتی و دولت وی ایراد شد. ابتدا تحقیقات بازپرس ویژه «رابرت مولر» در خصوص دخالت روسیه در انتخابات آمریکا و به نفع ترامپ؛ و حالا، تحقیقات درباره رسوایی فشار ترامپ بر رئیس جمهوری اوکراین برای ارائه اطلاعات در مورد «جو بایدن» نامزد انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا.
ترامپ در گفت‌وگوی تلفنی با «ولادیمیر زلنسکی» رئیس جمهوری اوکراین که اواخر ماه ژوئیه (اوایل مردادماه) انجام داد از وی خواست اطلاعاتی را در اختیارش قرار دهد که می‌تواند به وجهه جو بایدن صدمه وارد کند.
این پرونده باعث شده است تا در روزی که، به نوشته رسانه‌ها، رئیس جمهوری برای حفظ رای‌دهندگانش تقلی می‌کرد دموکرات گام بلندی را برای استیضاح و خراب کردن رویای ترامپ بردارند. «نانسی پلوسی» رئیس مجلس نمایندگان در مقابل دوربین رسانه‌ها حاضر شد و گفت که تحقیقات در این خصوص رسما آغاز می‌شود.
اگر ترامپ در نهایت استیضاح شود انتخابات نوامبر سال ۲۰۲۰ شاید پایان ریاست جمهوری و اخراج وی از کاخ سفید باشد؛ و اینجاست که ملی‌گرایی و تنش‌آفرینی به سبک ترامپ فروکش خواهد کرد.