رویداد۲۴ 27 سپتامبر به عنوان روز جهانی گردشگری شناخته میشود. سازمان جهانی گردشگری شعار روز جهانی گردشگری امسال را «گردشگری و اشتغال، آینده بهتر برای همه» قرار داده است.
این در حالی است که در ایران نیز با تصویب مجلس شورای اسلامی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تشکیل شده تا وزارتخانه تحت نظارت مستقیم قوۀ مقننه هم باشد و به تازگی نیز اولین وزیر گردشگری در ایران از پارلمان رأی اعتماد گرفت و مستقر شد.
یادداشت زیر را دکتر منوچهر جهانیان رییس دانشکدۀ علوم گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ در اختیار عصر ایران قرار داده است:
لزوم توجه به اهمیت و توسعه فعالیتهای گردشگری در عرصه بین الملل و اثر گذاری بر فعالیت های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی در کشورهای مختلف جهان، جامعه محور بودن و تاثیرگذاری گردشگری بر ایجاد اشتغال و کارافرینی و توانمندسازی جوامع میزبان ومحلی بواسطه بهره مندی از توسعه فعالیتهای گردشگری؛ به ویژه توسعه فعالیتهای اقتصادی گردشگری را میتوان از عوامل و زمینههایی دانست که سبب شدند سازمان جهانی گردشگری (unwto) روز ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۹ راا به عنوان «گردشگری و اشتغال، آینده بهتر برای همه» بنامد.
با نگاهی به کسب و کارهای گردشگری، ایجاد مشاغل درحوزه گردشگری در مناطق مختلف جهان و مقایسه آن با سایر مشاغل، تاثیر گردشگری بر تحول و پیشرفت جوامع میزبان و محلی را نسبت به سایر مشاغل بر همگان آشکار میسازد.
در سال ۲۰۱۸ بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری بیش از ۱۳ درصد مشاغل جهان (حدود ۳۳۰ میلیون نفر) به صورت مستقیم در بخشهای مختلف گردشگری اشتغال داشته اند.
براین اساس مبلغی بالغ بر ۱۸۰۰ میلیارد دلار را نصیب کشورها ساخته است. امروزه گردشگری یکی از محورهای مهم و تاثیر گذار بر توسعه در مناطق مختلف جهان به حساب میآید و از اولویتها و سیاستهای اصلی دولتها برای رونق کسب و کارهای پایدار و محور کلیدی اشتغال و کارافرینی در جهت درآمد ارزی و رونق اقتصادی است و در کشور ما نیز به تازگی شاهد تشکیل وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بودیم و از این پس متولی امر گردشگری وزیر است و تشکیل وزارتخانه را میتوان به منزله توجه بیشتر نمایندگان مجلس به اهمیت این بخش دانست.
با این حال صرف تبدیل از سازمان به وزارتخانه کافی نیست و لازمه موفقیت در اهداف مورد نظر تبدیل منابع گردشگری به محصول و در کنار آن برنامه ریزی جامع و هدفمند برای معرفی و بازاریابی وتعامل با سایر کشورها، به ویژه کشورهای بازار هدف با اتکاء به منابع درونی و بکارگیری منابع انسانی متخصص و متعهد و مسئولیت پذیر در بخشهای متنوع گردشگری است.
توجه به بهره مندی از فناوریهای نوین و به ویژه اینترنت، موجب بروز تغییرات چشمگیری در شیوههای سنتی سفر و گردشگری شده است. دیجیتال سازی فرایندها، عامل تغییر و تحول بسیاری در سبک تجارت و کسب و کار در زمینه گردشگری شده به گونهای که گردشگر را از عنصری منفعل، به کنشگری کلیدی در فرآیند گردشگری تبدیل کرده است.
فناوریهای نوین همچنین هزینههای سفر را به طرز قابل توجهی کاهش و کیفیت و بهره وری سفر را افزایش داده است. در حقیقت سفر ارزان قیمت یکی از مطلوبترین شیوههای سفر برای نسل جوان کنونی است.
نسلی با امکانات و منابع محدود، اما دانشی گسترده و دسترسی نامحدود به فناوری و اطلاعات، نیازها، خواستهها و سلایق در حال تغییر همین نسل است که امروزه شرکتها و کسب و کارها را وادار به اتخاذ شیوههای نوآورانه و رقابت تنگاتنگ برای افزایش خدمات با کیفیت و بهره وری ساخته است. امروزه خواسته مشتریان پاسخگویی به نیازهای در حال رشد آنهاست و این پاسخگویی از طریق تکنولوژی، بیش از گذشته میسر است.
امروزه کسب و کارهای گردشگری با بهره مندی از این تکنولوژی توانایی شناسایی بهینه نیاز کاربران را دارند. موفقترین کسب و کارهای گردشگری، همواره کاربران خود در فضای مجازی را رصد کرده و برای ان اهمیت ویژهای قائل هستند.
از سوی دیگر دولتها و قانون گذاران نقش بسزایی بر تسریع روند رشد تکنولوژی و نهادینه سازی آن در جوامع دارند. حال که قانون گذاران با تشکیل وزارت گردشگری توجه ویژهای به این عرصه نشان داده اند جا دارد به این مهم هم توجه شود که قوانین و مقررات اعم از قوانین بازدارنده و یا تسهیلگر و تسریع کننده اثرات انکارناپذیری بر روند سرعت تغییرات دارند و میتوانند نفش و اهمیت بسیار تاثیر گذاری بر اشتغال و کارفرینی گردشگری داشته باشند.
گردشگری الکترونیک به معنای دیجیتالی کردن تمامی فرایندها و زنجیرههای ارزش در صنعت گردشگری است که هدف آن، افزایش اثربخشی و بهره وری کسب و کارهای فعال در حوزه گردشگری است. به لطف پیشرفتهای تکنولوژیک، کمتر مقصد یا جاذبه گردشگری ناشناخته باقی خواهد ماند. گردشگران قادرند در مدت زمانی بسیار کوتاهتر از گذشته، مرزها را درنوردیده و از یک سوی زمین به سوی دیگر آن سفر کنند.
اهمیت فن آوریهای دیجیتالی در گردشگری، ارئه فرصتهای خلاق و نوآوری وآماده سازی وتبدیل چالشها وتهدیدات به فرصتهای در جهت رفع نیاز نسل کنونی بشر به واسطه بستر سازی وتوسعه فعالیتهای گردشگری است و اشتغال و کارآفرینی در سایر مشاغل وابسته به گردشگری را تسریع میکند و استفاده از این فناوری موجب میشود شاهد مشاغل جدید و نوظهورباشیم. همانها که با کمترین سرمایه گذاری بیشترین اشتغال و درآمد را نصیب جوامع میزبان و محلی میکنند.
از این رو میتوان گفت روزجهانی گردشگری فرصتی منحصر به فرد برای بالابردن آگاهی از مشارکت واقعی و بالقوه گردشگری در توسعه پایدار است. این روز و برپایی جشن جهانی با شعار"گردشگری و اشتغال، آینده بهتر برای همه" به میزبانی کشور هندوستان و متناسب با آن برپایی جشن روز جهانی گردشگری در همه کشورها و به تبع آن در کشور عزیزمان ایران سرفراز فرصتی را فراهم را فراهم میآورد تا متولیان و دست اندرکارن و ذی نفعان گردشگری به لزوم اهمیت و تاثیرگذاری آن در بخشهای مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی واقتصادی و زیست محیطی بیشتر آشنا شده و با اتکاء به ظرفیتها وپتانسیلهای متنوع و بی نظیر ان در طول سال پیش رو برنامههای محوری را در جهت اشتغال و کارافرینی پایدار در مناطق مختلف کشور و بر اساس منابع درونی ومعرفی جاذبههای کمتر شناخته شده و یا ناشناخته اهتمام ورزند.
سازمان جهانی گردشگری به کارگیری فناوریهای نوین و خلاقیت و نوآوری را به عنوان بخشی از راه حل چالشها و همراهی سایر بخشها با بخش گردشگری پایدار و مسئولیت پذیر را در راستای خلق ثروت و اشتغال پایدار و بهره مندی مردمان جوامع میزبان و محلی در راستای فقر زدایی و رفع محرومیت برای بومیان مناطق مختلف جهان میداند و ضرورت دارد مورد توجه جدی دولت ها، سیاست گذاران، تصمیم گیران و برنامه ریزان حوزه گردشگری قرار گیرد.
توجه به نوآوری و خلاقیت در فعالیتهای توسعه گردشگری فرصتهایی را برای بهبود بخشیدن به مشارکت، توان مندسازی جوامع میزبان و محلی ومدیریت منابع کارآمد در کنار سایر اهداف همانند؛ ایمنی وامنیت، بهداشت وکار آفرینی و حفاظت و صیانت از محیط طبیعی و فرهنگی را در دستور کار توسعه پایدار قرارخواهد داد.
انتظار میرود با برنامه ریزی جامع و هدفمند در حوزه گردشگری با توجه به شعار محوری روز جهانی گردشگری با حضور وهمراهی بخشهای دولتی و خصوصی توسعه فعالیتهای گردشگری در راستای پایداری گردشگری، مشکلات زیست محیطی را کاهش داده، منافع پایدار در راستای کارآفرینی و اشتغال مولد در گردشگری را به همراه آورد.