رویداد۲۴ ندا جعفری: قانون هدفمند کردن یارانه ها در سال ١٣٨٨ به تصویب رسید، مطابق ماده ٧ این قانون دولت پس از اصلاح قیمت حامل‌های انرژی، آب، کارمزد جمع‌آوری و دفع فاضلاب، هدفمند کردن یارانه گندم، برنج، روغن، شیر، شکر، خدمات پستی، خدمات هواپیمایی و خدمات ریلی (مسافری)، می‌توانست یارانه‌ای در قالب پرداخت نقدی و غیرنقدی با لحاظ میزان درآمد خانوار نسبت به کلیه خانوارهای کشور به سرپرست خانوار پرداخت کند.
بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران تا مهر ۱۳۸۹، فرم‌های اطلاعات اقتصادی برای دریافت یارانه نقدی از سوی بیش از ۶۸ میلیون نفر در قالب حدود ۲۰ میلیون خانوار تکمیل شد. از آذرماه سال ١٣٨٩ پرداخت یارانه به افراد ثبت نام کننده در طرح آغاز شد. اکنون بیش از ٧ سال از پرداخت نقدی به خانوار‌ها می‌گذرد و اظهار نظر‌های متفاوتی درخصوص تعداد دریافت کنندگان، رقم واریزی و ... وجود دارد.
از ابتدای واریز نقدی یارانه به خانوار‌ها در پرسشنامه طرح آمارگیری هزینه و درآمد خانوار مرکز آمار ایران بخشی به ثبت یارانه نقدی دریافتی خانوار به عنوان یکی از درآمد‌های خانوار اختصاص یافت.
با اینکه در اواخر سال ۱۳۸۹ پرداخت یارانه نقدی به خانوار‌ها آغاز شد، اما به تدریج به جمعیت یارانه بگیر در سال‌های ابتدایی افزوده شد.
بیشتر بخوانید:
ماجرای عدم پرداخت یارانه برخی خانوارهای غیرمتمول در شهریور چه بود؟ +سند
نتایج دریافتی از طرح‌های آمارگیری هزینه و درآمد خانوارهای شهری و روستایی نشان می‌دهد در سال ۱۳۹۰ سهم درآمد یارانه نقدی از کل درآمد یک خانوار شهری و روستایی به ترتیب ۱۱ و ۲۰ درصد بوده است. در حالی که در سال ۱۳۹۱ که جمعیت یارانه بگیر (نقدی) افزایش یافته است، این سهم برای مناطق شهری و روستایی به ۱۲ و ۲۲ درصد افزایش یافته است همان گونه که در جدول شماره یک مشاهده می‌شود این سهم از سال‌های ۱۳۹۲ به بعد روندی کاهشی داشته است. این در حالی است که در سال ۱۳۹۷ سهم یارانه نقدی از کل درامد یک خانوار به طور متوسط در مناطق شهری ۴ درصد و در مناطق روستایی ۸ درصد است.
با توجه به متفاوت بودن درآمد و تعداد افراد دریافت کننده یارانه نقدی در هر دهک سهم یارانه نقدی دریافتی خانوار‌ها در هر دهک نسبت به درامد کل خانوار‌ها در هر دهک نسبت به درآمد کل خانوار همان دهک محاسبه شد.
در سال ۱۳۹۷ در مناطق شهری و روستایی سهم یارانه نقدی در درآمد کل خانوار دهم اول به ترتیب ۱۳ و ۲۹ درصد است. این سهم در دهک دهم در مناطق شهری و روستایی به ترتیب ۱ و ۴ درصد است.
نتیجه اینکه متوسط سهم یارانه نقدی دریافتی از درآمد کل یک خانوار در مناطق شهری و روستایی در سال‌های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۷ روندی نزولی داشته که با توجه به نرخ تورم رسمی کشور این امر بدیهی است. متوسط یارانه نقدی دریافتی خانوار‌ها در دهک‌های درآمدی شهری و روستایی روندی نزولی نشان می‌دهد که با توجه به اینکه درآمد کل خانوار با تغییر دهک به پله‌ای بالاتر افزایش یافته در نتیجه سهم یارانه نقدی نیز کاهش داشته است.