رویداد۲۴ سیمون واتکینز در اویل پرایس نوشت: اولویت اصلی وزرات نفت ایران در شرایط کنونی افزایش سرعت توسعه میادین نفتی در منطقه کارون غربی و همچنین میادین نفتی مشترک با عراق است. اولویت دیگر ایران این است که مسیرهای صادرات نفت وابستگی به تنگه استراتژیک هرمز نداشته باشند. تهران در هفتههای گذشته گامهایی را برای پیشبرد این اهداف برداشته است.
ماه گذشته شاهد ورود تجهیزات بهره برداری نفت شامل پمپهای جدید، خطوط لوله ورودی و خروجی، شیرآلات، اتصالات مورد نیاز و سیستمهای کنترلی به میدان نفتی یاران شمالی بودیم. باید به این موضوع اشاره کنیم که توسعه میادین نفتی یاران شمالی و جنوبی بدون کمک شرکتهای خارجی انجام میشود. در چند ماه گذشته شش چاه جدید در این منطقه حفاری شده بودند.
مدیران شرکت نفت ملی ایران معتقدند که چنانچه هر دو میدان نفتی یاران توسط یک پیمانکار توسعه پیدا کنند، از لحاظ مالی و لجستیکی به نفع کشور خواهد بود. علاوه بر این، در سالهای گذشته حضور شرکتهای چینی در این مناطق با مخالفت مردم محلی روبرو شده است.
یکی از مقامات ارشد صنعت نفت ایران در این ارتباط گفت: «چنانچه میادین یاران جنوبی و شمالی به طور هم زمان و یکپارچه توسعه پیدا کنند، امکان بهره برداری از حداقل دو میلیارد بشکه نفت در چاههای این مناطق فراهم میشود. بدین ترتیب میتوانیم در آینده نزدیک بر روی میادین بزرگتر یاداوران و آبادان تمرکز کنیم».
همایون کاظمینی، سرپرست طرح توسعه میادین نفتی یاران جنوبی گفت که سطح تولید میدان یاران جنوبی از ده هزار بشکه در روز به پانزده هزار بشکه در روز افزایش پیدا کرده است. البته در ابتدا حفاری سی چاه و ظرفیت تولید ۶۰ هزار بشکه در روز برای این میدان در نظر گرفته شده بود. اما کاظمینی با اشاره به دادههای اخیر شرح داد که لایه مخزنی فهلیان هیچ ظرفیتی برای تولید نفت نداشته است. به همین خاطر سقف تولید این میدان تا ۲۵ هزار بشکه در روز کاهش پیدا کرد: ۲۱ هزار بشکه در روز برای لایه سروک و ۴ هزار بشکه در روز برای لایه گدوان.
البته کارشناسان پروژه اوایل امسال پیش بینی کرده بودند که میتوان ظرفیت تولید این میدان را تا ۳۰ هزار بشکه در روز افزایش داد. یکی از مقامهای وزارت نفت ایران در این ارتباط گفت: «در صورتی که شرکتهای خارجی حاضر به مشارکت در این طرح باشند، امکان دوبرابر کردن ظرفیت تولید وجود خواهد داشت». بدون شک این ناحیه از پتانسیل بالاتری برخوردار است، زیرا در حاضر حاضر عراقیها در سمت خود در حال تولید تقریبا ۲۰۰ هزار بشکه نفت در روز هستند.
تورج دهقانی، مدیر عامل شرکت مهندسی و توسعه نفت در ارتباط با میدان نفتی آذر در شهر مرزی مهران گفت که اولین فاز توسعه این میدان در انتهای سال جاری تکمیل خواهد شد. پیش بینی میشود که این میدان حداقل ۶۵ هزار بشکه نفت در روز تولید کند. او اضافه کرد که تقریبا ۱۸ چاه تقریبا آماده بهره برداری هستند.
اما مطالعات اخیر سطح ذخایر نفتی میدان آذر را از ۲.۵ میلیارد بشکه به ۴ میلیارد بشکه افزایش داده اند. به همین خاطر عزم ایران برای افزایش سطح تولید در این میدان مشترک بیشتر شده است. البته دست یابی به این هدف کار آسانی نخواهد بود.
بعد از پاک سازی مینهای باقی مانده از دوران جنگ ایران-عراق، حفاری هر چاه در میدان آذر به طور متوسط ۵۰۰ روز طول کشید. بهره برداری از اولین چاه در تاریخ ۱۴ مارس سال ۲۰۱۵ با ظرفیت ۱۵ هزار بشکه در روز انجام شد.
اما استفاده از تکنیکهای حفاری افقی و جهتی به ایران اجازه داد که زمان لازم برای حفاری چاههای جدید را تا ۵۰ درصد کاهش دهد. کاربرد تکنیک اسید کاری چاههای نفت نیز به دو برابر شدن ظرفیت تولید آنها منجر شد.
در حال حاضر ۱۳ چاه در میدان نفتی آذر حفاری شده اند. پیش بینی میشود که در طول چند ماه آینده تاسیسات فرآوری جدید در این منطقه نصب شوند و ظرفیت تولید تا ۶۰ هزار بشکه در روز افزایش پیدا کند. ظرفیت این میدان بعد از تکمیل چاههای باقی مانده تا ۶۵ هزار بشکه در روز افزایش پیدا خواهد کرد.
ایران هم زمان با افزایش ظرفیت تولید قصد دارد که ترمینال صادرات نفت بندر جاسک در دریای عمان را تا انتهای سال ۲۰۲۱ عملیاتی کند. بدین ترتیب ایران میتواند نفت خود را برای اولین بار از طریق دریای عمان صادر کند.
صادرات ایران تاکنون از طریق ترمینال نفت جزیره خارگ انجام شده است. اما نفت کشهای تجاری برای دسترسی به این ترمینال چارهای جز عبور از تنگه استراتژیک هرمز ندارند. هرمز به عنوان مهمترین آبراهه نفتی دنیا در نظر گرفته میشود. تقریبا ۳۵ درصد نفت و یک سوم گاز دنیا از طریق این تنگه به بازارهای جهانی منتقل میشود. در حال حاضر بیش از نود درصد نفت صادراتی ایران در ترمینال جزیره خارگ بارگذاری میشود.
حتی پیش از اعمال تحریمهای نفتی آمریکا نیز ترمینال خارگ به عنوان مسیر ایده آلی برای نفت کشهای تجاری محسوب نمیشد. تحریمهای اقتصادی آمریکا احتمال درگیری نظامی در تنگه هرمز را افزایش داده اند. ایران بارها تهدید کرده است که در صورت برداشته نشدن تحریمها این تنگه استراتژیک را میبندد.
بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران هفته گذشته اعلام کرد که یک خط لوله هزار کیلومتری گوره در استان خوستان را به جاسک در استان هرمزگان متصل خواهد کرد. علاوه براین، قرار است ۲۰ تانکر با ظرفیت ذخیره سازی ۵۰۰ هزار بشکه نفت در جاسک ساخته شوند.