رویداد۲۴ شادی مکی: فروردین ماه امسال تعدادی از نمایندگان طرحی به هیات رئیسه مجلس ارائه کردند که در آن تفکیک انتخابات شورا‌های شهر ری از تهران پیش بینی شده بود. در این طرح که به امضای ۴۰ نماینده رسید، پیشنهاد شد که با توجه به جمعیت قابل توجه شهر ری انتخابات شورا‌ها در این شهر به صورت مستقل از تهران برگزار شود.
این طرح مسکوت مدتی ماند اما چند روز پیش سید فرید موسوی نماینده تهران در مجلس در توییتی اعلام کرد که «
جدایی شهر ری از تهران که مطالبه دیرین مردم این شهر بوده است به امضای بخشی از نمایندگان رسیده است.» هر چند مجلس موافق جدایی تهران از شهر ری است اما این ایده در شورای شهر مخالفانی جدی دارد. زهرا نژاد بهرام این تصمیم را ظلم به شهروندان ری دانست و گفته طرح مجلس انتخاباتی است و باعث عدم یکپاچگی تهران، ری و شمیرانات می‌شود بنابراین موضوع از طریق شورای راهبردی پیگیری می‌شود.
محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران نیز از دیگر مخالفان اقدام مجلس است. او گفته این اقدام به صلاح شهروندان شهرری نیز نیست و موجب کاهش بودجه‌ها و منابع مدیریت شهری و امکانات آن‌ها خواهد شد.
از میان اعضای شورای شهر، تنها حسن خلیل آبادی که ساکن شهر ری است، از جدایی تهران و ری حمایت کرده و در توئیتی خطاب به موسوی نوشته نام کسانی که طرح تفکیک شهر ری داده‌اند در حافظه تاریخی مردم شهر ری ماندگار می‌شود.
به این ترتیب طرح جدایی تهران از شهر ری در ابتدای کار باعث ایجاد دو طیف در مجلس و شورای شهر تهران شده است. به گزارش رویداد۲۴ طرح تفکیک ری از تهران در حالی مطرح شده است، که شمیرانات نیز با وجود داشتن فرمانداری جداگانه به عنوان یکی از مناطق تهران شناخته شده و دارای مدیریت شهری مستقل از تهران نیست. اینکه تفکیک این دو منطقه از تهران که در حال حاضر موضوع جدایی یکی از آن‌ها یعنی ری مطرح شده است آیا می‌تواند منافع شهروندان این منطقه را به دنبال داشته باشد موضوعی است که محمد کریم آسایش جامعه‌شناس شهری درباره آن توضیح می‌دهد.
آسایش به رویداد۲۴ می‌گوید: به لحاظ تاریخی و تقسیمات کشوری شهرری بخشی از تهران نیست و دارای شهرستان‌های تابعه و فرمانداری جداگانه است و تهران تنها شهری است که در آن ۳ فرماندار موسوم به فرماندار ری، فرماندار تهران و فرماندار شمیرانات فعالیت می‌کنند.
او با بیان اینکه بر اساس اصل ۱۰۰ قانون اساسی هر شهری که شهرستان دارد باید شورا و شهرداری داشته باشند، ادامه می‌دهد: اما با تبصره ماده ۱۲ قانون تقسیمات کشوری در سال ۹۲، مجلس کلان‌شهر تهران را استثنا کرده است، به این معنی که بر اساس قانون هر جا که فرمانداری و شهرستان دارد طبق قانون تقسیمات کشوری باید شورای شهر و شهرداری داشته باشد. اما کلان‌شهر تهران از این قاعده مستثنی شده و به همین دلیل ری هم با جود داشتن شهرستان‌های تابعه و فرمانداری مستقل در ساختار مدیریتی جزو شهرستان تهران محسوب شده است.
ساختار مدیریت منطقه‌ای شهر راهکار تامین حقوق شهروندان
این جامعه‌شناس شهری با اشاره به روند تاریخی انتخاب نمایندگان شهر‌ها و محلات توضیح می‌دهد: بر در دوران مشروطه جمعیت تهران کم و این شهر دارای ۳۰ محله بود، در قانون انجمن بلدیه مصوب ۱۲۸۶ باید از هر محله یک نفر به عنوان نماینده در این انجمن حضور داشت لذا تعداد نمایندگان انجمن بلدیه نیز ۳۰ نفر بود. بعد‌ها قانون انجمن شهر مصوب شد در این قانون انتخاب نمایندگان انجمن براساس حوزه‌بندی شهری بود و همچنین لحاظ شده بود که بنا بر افزایش جمعیت، هر ده سال تعداد نمایندگان انجمن افزایش یابد.
او با انتقاد از اینکه د رحال حاضر تعداد نماینده‌های شورای شهر متناسب با جمعیت نبوده و نمایندگی به صورت منطقه‌ای نیست، اظهار می‌کند: در سیستم کنونی انتخاب نمایندگان شورای شهر این احتمال وجود دارد که نمایندگان کل تهران همه از یک منطقه باشند؛ لذا سسیستم مدیریت شهری ما ایرادی بنیادین دارد که باعث شده بخش‌های مختلف شهر در شورا نمایندگی نداشته باشند.
آسایش با بیان ا ینکه در حال حاضر به صورت عرفی و نه براساس ساختار قانونی، همواره نمایندگانی از ری در شورا حضور داشته‌اند، می‌گوید: به عنوان مثال اکنون آقای خلیل آبادی در شورا هستند و در دوره گذشته آقای دبیر بودند، اما هیچ یک از این فراد امکان نمایندگی منطقه‌ای را ندراند، زیرا به عنوان نماینده تهران انتخاب شده‌اند و امکان نمایندگی خاص شهر ری را نداشتند.
او با تاکید بر اینکه ری دارای شرایط متفاوتی بوده و منطقه‌ای گسترده با پیشینه خاصی است، عنوان می‌کند: ری شهریت گسترده‌ای داشته و امکان اداره ساختار خود را دارد. ایراد ساختاری مدیریت شهری و شورای شهر فقدان نمایندگی منطقه‌ای است. ما قانونی نداریم که بر اساس آن ری یا سایر مناطق تهران هریک نماینده‌ای در شورا داشته باشند.
این جامعه‌شناس با بیان اینکه در این سال‌ها ری مورد بی‌مهری مدیریت شهری نیز واقع شده است، می‌افزاید: امکان این وجود دارد که با تغییر در ساختار مدیریت شهری بتوانیم هم‌افزایی را به جای مرکزگریزی داشته باشیم. یعنی ساختار شورای شهر را تبدیل به شورای منطقه‌ای کرده و اختیارات منطقه‌ای وجود داشته باشد و شهرداران مناطق توسط مردم مناطق انتخاب شوند.
او می‌گوید: تجربه شورای منطقه‌ای در کشور‌های دیگری نیز وجود دارد به عنوان مثال تا سال ۲۰۰۰ لندن ساختار منطقه‌ای داشت ما شهردار لندن نداشتیم بلکه شهرداران مناطق لندن را داشتیم.
آسایش با بیان اینکه با ساختاری فعلی مدیریت شهری تفکیک ری از تهران به ضرر این شهر نخواهد بود، اظهار می‌کند: اگر اعطای اختیارات منطقه‌ای انجام شده و شورا و شهرداری منطقه‌ای وجود داشته باشد آن زمان می‌توان گفت هم‌پیوندی ری با تهران بیشتر به نفع ری است، زیرا هزینه‌های مدیریت شهری در این منطقه کاهش می‌یابد. اما اکنون این ساختار را نداریم بلکه ساختار متمرکزی داریم که درون تهران حل شده و از اختیارات منطقه‌ای نیز بهره‌مند نیست. در نتیجه مسائل شهرری چندان مورد توجه واقع نمی‌شود.
وی تصریح می‌کند: طبعا اگر شهرری شهردار مستقل داشته باشد بودجه‌ای مستقل خواهد داشت و و در نتیجه درآمد‌های این منطقه صرف خودش می‌شود، و می‌تواند هزینه‌های خود را مستقلا تعیین کند. این درحالی است که اکنون درآمد‌های شهرری صرف این شهر نمی‌شود بلکه این درآمد‌ها وارد بودجه کلی شهر تهران شده و بعد تقسیم می‌شود. یعنی تقسیمات بودجه‌ای مناطق تهران تقسیماتی متمرکز است.
به اعتقاد این جامعه‌شناس شهری بهتر است مجلس به جای اینکه به دنبال جدایی ری از تهران باشد به دنبال اصلاح ساختار شورای شهر بوده و آن را بر اساس شورا‌های منطقه‌ای طراحی و تقسیم کرده و اختیارات شهرداران مناطق را در قوانین مربوطه لحاظ کنند.
آسایش با اشاره به اینکه در قانون سال ۶۱ مردم شورای محله انتخاب را می‌کردند. این شورا، شورای منطقه را انتخاب می‌کرد و شورای منطقه شورای شهر را شکل می‌داد، تاکید می‌کند: این ساختار باعث می‌شود که نظام تصمیم‌گیری از پایین شکل گرفته و پیوند محلات و مناطق با شهر تقویت شود بنابراین راه کلان‌شهری مثل تهران با این گستردگی که با سه فرمانداری و سه شهرستان مواجه است احیای ساختار قانونی سال ۶۱ است. در حال حاضر شورایاری‌های تهران راه رسیدن به این ساختار را تسهیل می‌کند.