رویداد۲۴ توقف تولید پراید و پژو ۴۰۵ که دو محصول پرتیراژ و محبوب ایرانی هاست شاید در ظاهر کار آسانی باشد، اما در عمل با توجه به انتخاب جایگزین این دو محصول، پازل پیچیده‌ای است که اگر قطعاتش با احتیاط کنار هم چیده نشود عواقب سنگینی را بر
صنعت خودروسازی و بازار خواهد گذاشت.
پروژه توقف تولید پراید و پژو ۴۰۵ به عنوان محصولات پرتیراژ سایپا و ایران‌خودرو قرار است به زودی کلید زده شد. صحبت‌ها پیرامون جایگزین‌های احتمالی این دو خودرو زیاد است و تاکنون گزینه‌های مختلفی به عنوان جایگزین اعلام شده است. هر چند که در این میان برخی خودرو‌هایی که اعلام شده قرار است، جای پراید و ۴۰۵ را بگیرند قیمت‌های متفاوتی دارند و تردید‌ها بر سر تیراژ این جایگزین‌ها نیز قوت گرفته است.
ترسیم جدیدی از توقف تولید پراید و پژو ۴۰۵
توقف تولید پراید در حالی خبرسازشد که مدیرعامل سایپا می‌گوید: «از بهمن‌ماه سال گذشته برنامه‌ریزی دقیق برای پایان دادن به تولید این محصول آغاز شد و از ابتدای امسال نیز با افزایش تدریجی سهم سایر محصولات سایپا این برنامه را به مرحله اجرا درآوردیم، اما برای جلوگیری از وارد شدن التهاب به بازار این موضوع را در آن زمان رسانه‌ای نکردیم».
سید جواد سلیمانی افزود: «برنامه توقف عرضه پراید به بازار داخلی را در ماه‌های گذشته و در جلسات مختلف غیرعلنی با مدیران ارشد کشور و اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی اعلام کردیم و همین موضوع نشان می‌دهد که سایپا برای توقف تولید این محصول برنامه داشته است. مهمترین نکته در اجرای برنامه کاهش و توقف تولید خودرو پراید، موضوع جایگزینی محصولات در خطوط تولید و البته بازار است که این بخش از برنامه نیز به طور کامل در حال اجراست و محصولات تیبا، کوییک و ساینا جایگزین محصولات خانواده پراید شده و می‌شوند و برای پراید هیچ جایگزین دیگری وجود ندارد، اما توسعه محصولات بر روی پلت‌فرم‌های جدید و اختصاصی سایپا انجام خواهد شد که به زودی جزئیات آن را اعلام می‌کنیم».
همان‌گونه که وزیر صنعت، معدن و تجارت هم اعلام داشت تولید پراید مدل۱۳۲ تا پایان دی‌ماه ۹۸، پراید مدل۱۱۱ تا پایان اردیبهشت ۹۹ و پراید مدل۱۳۱ تا پایان تیرماه ۹۹ به پایان خواهد رسید.
محصولات خانواده پراید به دلیل مصرف پایین سوخت، قیمت رقابتی و هزینه پایین نگهداری، استهلاک پایین و خدمات پس از فروش ارزان در مقایسه با محصولات سایر خودروسازان، در برخی بازار‌های صادراتی گروه خودروسازی سایپا متقاضی دارد که به همین دلیل تولید محدود این خودرو برای صادرات ادامه خواهد داشت و با قیمت بسیار بالاتر از قیمت فروش این خودروها در ایران به فروش می‌رسد.
توان تولید جایگزین برای پراید و پژو وجود دارد
«سایپا در حال کار کردن روی یک پلتفرم جدید برای جایگزین پراید است که درسال ۹۹ عرضه شود. خودروسازان خودرویی که قرار است از خط تولید خارج شود را اعلام و در مقابل خودروی جایگزین برای خط تولید را معرفی می‌کند و قطعه سازان جهت تامین قطعات مورد نیاز تولید، به حرکت خود ادامه می‌دهند».
رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی بابیان این مطلب گفت: درحال حاضر تولید خودرو توسط خودروسازان داخلی به دلیل بالابودن هزینه‌های تولید با ضرر و زیان‌های زیادی صورت می‌گیرد.
محمدرضا نجفی‌منش در خصوص علل توقف تولید پراید و پژو ۴۰۵ گفت: با توجه به استقبال مردم از این نوع خودروها، اما باید در نظر داشت که همین مردم از خودرو‌هایی مانند پراید و پژو ۴۰۵ خسته شده‌اند و باید خودرو‌های جدید با تکنولوژی نو جایگزین این محصولات شوند.
تامین نقدینگی برای جایگزین‌های پراید و پژو
رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی در خصوص توقف خط تولید پراید و پژو ۴۰۵ گفت: توان تولید در زنجیره صنایع خودروسازی بر کسی پوشیده نیست، اما این باور را باید پذیرفت که برای تولید خودرو‌های جایگزین، تامین نقدینگی بالاترین انتظار است که این مطالبه نه تنها از سوی قطعه سازان بلکه از سوی صنایع خودروسازی مطرح می‌شود.
به اعتقاد رئیس کمیسیون بهبود محیط کسب و کار اتاق تهران، توان تولید خودرو‌های جایگزین در زنجیره خودروسازان بالاست، اما شرط اصلی آن تامین نقدینگی مورد نیاز تولید قطعات خودرو است که با احتساب زیان انباشته این صنعت بدون حمایت دولت بعید است که طرح جایگزین خودرو با موفقیت اجرایی شود.
عضو هیات نمایندگان اتاق تهران در خصوص جایگزین پراید گفت: کوییک و تیبا دو خودرویی هستند که قطعا توان جایگزینی پراید را دارند، خودرو‌های جدید ممکن است به قیمت پراید نباشند، اما قطعا مردم توان خرید آن‌ها را دارند.
وی تصریح کرد: با توقف تولید پراید، سایپا تیراژ خودروی تیبا را برای پوشاندن جای خالی افزایش خواهد داد ضمن اینکه مدل کوییک نیز برای پوشش‌دهی بازار وجود دارد.
جایگزین‌های گران‌تر از پراید و پژو
به گفته نجفی منش، قیمت خودرویی که جایگزین پراید خواهد شد قطعا از نمونه فعلی گران‌تر است، اما رقم آن هنوز مشخص نیست. علاوه بر این امکان اجرای استاندارد‌های جدید ۸۵ گانه به صورت کامل روی این دو خودرو وجود ندارد.
رئیس کمیسیون بهبود محیط کسب و کار اتاق تهران ادامه داد: تاکنون برخی از استاندارد‌های خودرویی بر روی خودرو‌های نام برده اعمال شده است، اما به دلیل تامین قطعات مورد نیاز هنوز به اجرای استاندارد‌های ۸۵ گانه خودرویی دست نیافته ایم.
نجفی منش به جایگزین‌های پژو ۴۰۵ هم اشاره کرد و گفت: در مورد ایران خودرو اطلاعات دقیقی وجود ندارد هر چند که امکان افزایش تیراژ تولید سمند و دنا وجود دارد. اما در هر صورت این محصولات تفاوت قیمتی با ۴۰۵ دارند. سمند و دنا خودرو‌هایی هستند که می‌توانند جایگزین مناسبی برای این خودرو باشند.
خودرو‌های جایگزین پراید و پژو کدامند؟
وی تصریح کرد: ضمن اینکه خودروی پژو ۳۰۱ قرار است توسط ایران خودرو به تولید برسد. باید به این نکته توجه داشت که به این زودی خودروی جدیدی به جای پراید یا پژو ۴۰۵ نمی‌آید هر چند که ایران‌خودرو و سایپا خودرو‌های مشابهی دارند.
رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی در خصوص توقف تولید پراید و پژو ۴۰۵ گفت: برای جایگزین خودرو‌های جدید باید شرایط صنایع خودروسازی به گونه‌ای فراهم شود که هیچ شوک قیمت و عرضه به بازار وارد نشود.
با توقف تولید پراید و پژو ۴۰۵ بدهی قطعه سازان پرداخت می‌شود؟
به گفته نجفی منش این صنعت در سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶ حدود ۳۰ درصد کاهش تولید داشته است و در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ این رقم به حدود ۴۰درصد کاهش تولید رسیده است.
این در حالی است که عضو هیات نمایندگان اتاق تهران مدعی شد: کل مطالبات زنجیره تامین داخلی از خودروسازان به بیش از ۲۳ هزار میلیارد تومان بالغ شده است.
رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی ادامه داد: بزرگترین مساله قطعه‌سازان، کمبود نقدینگی است.
تامین نقدینگی قطعه سازان برای جایگزین پراید و پژو
نجفی منش با تاکید بر اینکه برای تامین قطعات مورد نیاز خودرو به ویژه خودرو‌های جایگزین پراید و پژو ۴۰۵ باید شرایط برای تولید فراهم باشد گفت: قطعه سازان ۵۵۰ هزار پرسنل فعال دارند که اگر با توجه به شرایط نقدینگی این صنعت هرچه سریعتر به بهبود وضعیت بدهی قطعه سازان نرسند سرنوشت این کارگران مشخص نخواهد بود از این‌رو در موج بیکاری به وجود آمده، ۲۸۰ هزار نفر از کل ۵۵۰ هزار نفر شاغل در صنعت قطعه سازی، تعدیل یا تعلیق شده‌اند.
این در حالی است که عضو هیات نمایندگان اتاق تهران مدعی شد: کل مطالبات زنجیره تامین داخلی از خودروسازان به بیش از ۲۳ هزار میلیارد تومان بالغ شده و مطالبات معوق به بیش از ۹ هزار میلیارد تومان رسیده است.
نجفی‌منش افزود: طی نامه‌ای به سران سه قوه درخواست کمک برای تامین نقدینگی صنعت قطعه سازی را داشته ایم.
رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی یکی از راهکار‌های پیشنهادی برای جبران این زیان را چنین می‌گوید: اصلاح فوری قیمت قطعات از سوی خودروسازان بر اساس نرخ واقعی نهاده‌های تولید، به نحوی که در صورت تغییر نرخ نهاده‌های تولید، قیمت‌ها بلافاصله اصلاح شوند و جبران کسری نقدینگی و زیان انباشت معوقات در همین رابطه جبران شود.
پراید و پژو باشد یا نه، توان مالی قطعه سازان از بین رفت
وی یکی از راهکار‌های اساسی برای توسعه صنعت قطعه و خودرو و جلوگیری از بروز مشکلات بعدی را واقعی‌سازی قیمت‌ها دانست و گفت: باید به سمت و سویی رفت که خودروساز و قطعه‌ساز تولیدات خود را با زیان نفروشند و حال آنکه به دلیل برخی سیاست‌ها، خودروسازان، خودرو‌های تولید شده را با زیان فروختند و این زیان سبب شد که این صنایع، توان مالی خود را از دست بدهند.
به گفته نجفی منش، برخی از مشکلات موجود نیز خارج از مجموعه تحت مدیریت وزارت صنعت است که می‌توان به تسهیل ثبت سفارش و تخصیص ارز، انتقال بدهی دولتی قطعه‌سازان و تجمیع و انجماد یکساله بدهی‌های دولتی صنعت خودرو به سازمان تامین اجتماعی و سازمان امور مالیاتی و از همه مهمتر، انجماد اصل بدهی بانکی خودروسازان و قطعه‌سازان به نظام بانکی و چندین موارد دیگر که تاکنون برای برطرف شدن آن تلاش‌ها بی حاصل بوده است اشاره داشت.