رویداد۲۴ لارا سلیگمان در فارین پالیسی نوشت: برت مک گورک، نماینده ویژه سابق دولت آمریکا در ائتلاف داعش در تاریخ ۳ آوریل سال ۲۰۱۸ در مراسمی در واشنگتن گفت که آمریکا در آینده نزدیک در سوریه باقی خواهند ماند. او به مخاطبان اندیشکده صلح واشنگتن گفت: «ما برای جنگ با داعش در سوریه حضور داریم. ماموریت ما هنوز پایان نیافته است».
در ادامه این مطلب آمده است:، اما هم زمان با سخنرانی مک گورگ در این مراسم، رئیس جمهور آمریکا در کنفرانس خبری خود در کاخ سفید چشم انداز کاملا متفاوتی را توصیف کرد: «من دوست دارم که از سوریه خارج شویم. ما باید سربازان خود را به کشور بازگردانیم و به فکر بازسازی کشور خودمان باشیم».
همان طور که بسیاری از تحلیلگران در گذشته اشاره کرده اند، شکاف موجود بین مقامات دولت ترامپ منعکس کننده سیاست آشفته و غیرمنسجم کشور در مورد سوریه است. بسیاری از مقامات ارشد امنیتی کشور در سالهای گذشته حرفهای رئیس جمهور را جدی نمیگرفتند. آنها تاکنون تلاش کرده بودند که نیروهای آمریکایی را برای مقابله با گروه داعش و جلوگیری از گسترش نفوذ ایران در سوریه حفظ کنند.
در طول سالهای گذشته گروهی از عناصر ضد ایرانی در سطوح ارشد دولت ترامپ از جمله جان بولتون، مشاور امنیت ملی و جیمز جفری، نماینده ویژه در امور سوریه به طور مکرر تلاش کردند که نظر رئیس جمهور در مورد عقب نشینی از سوریه را تغییر دهند. آنها به نیروهای دموکراتیک کرد وعده داده بودند که آمریکا از آنها در مقابله حمله احتمالی ترکیه محافظت خواهد کرد.
اما در نهایت تلاشهای این مقامات برای جلوگیری از خروج نیروهای آمریکایی از سوریه پایان خوشی به دنبال نداشت. دونالد ترامپ بعد از تماس تلفنی با رجیب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در تاریخ ۶ اکتبر دستور عقب نشینی سربازان آمریکایی از مرز ترکیه و سوریه را صادر کرد. این تصمیم در واقع به عنوان چراغ سبزی به عملیات نظامی برنامه ریزی شده ترکیه تفسیر شد. چند روز بعد ارتش ترکیه عملیات نظامی بهار صلح را علیه نیروهای دموکراتیک کرد شروع کرد. تاکنون صدها نفر از مبارزان و مردم غیر نظامی کشته شده اند و بیش از سیصد هزار نفر نیز از خانههای خود آواره شدند.
اکنون بقای جمعیت کرد در شمال شرقی سوریه به خطر افتاده است. ولادمیر پوتین و رجب طیب اردوغان بعد از شروع این عملیات نظامی در مورد تقسیم بندی مناطق تحت کنترل کردها بین روسیه و ترکیه به توافق رسیدند. مطابق با این توافق، منطقهای به عرض ۷۵ مایل و طول ۲۰ مایل از خاک سوریه تحت کنترل آنکارا قرار میگیرد. کردها نیز برای محافظت از خود مجبور شدند که با رژیم بشار اسد و روسیه مذاکره کنند. با توجه به شرایط کنونی شانس کردها برای تشکیل یک منطقه خودمختار برای خود در آینده کاهش پیدا کرده است.
الیهام احمد، رئیس شورای دموکراتیک سوریه هفته گذشته در مصاحبه با خبرگزاری ما گفت: «آمریکاییها وعدههای زیادی به ما داده بودند. قرار بود آنها تا زمان دست یابی به یک راه حل سیاسی، شکل کامل گروه داعش و تضمین امنیت و ثبات در منطقه شمال شرقی سوریه بمانند. آنها به هیچ کدام از وعدههای خود عمل نکردند».
هم زمان، رژیم بشار اسد و حامیان اصلی اش یعنی روسیه و ایران بر بیشتر مناطق سوریه مسلط شده اند. مقامات آمریکایی نگرانند که تهران از خاک سوریه برای ساختن یک پل زمینی تا نزدیکی مرزهای اسرائیل استفاده کند. مقامات آمریکایی برای جلوگیری از گسترش نفوذ ایران در حال تلاش برای حفظ کردن بخشی از نیروهای آمریکایی در شمال شرقی سوریه در نزدیکی میادین نفتی استان دیرالزور هستند. رئیس جمهور با انتقال چند صد سرباز آمریکایی به این منطقه موافقت کرده است. اما هنوز معلوم نیست که این نیروها برای چه مدتی در این منطقه باقی خواهند ماند.
البته برخی کارشناسان معتقدند که این سناریو اجتناب ناپذیر بوده است. ترامپ از زمان شروع کمپین انتخاباتی خود در سال ۲۰۱۶ به طور صریح برنامه خود برای خاتمه دادن جنگهای بی پایان آمریکا در خاورمیانه را اعلام کرده بود. دولت اردوغان نیز به طور صریح مخالفت خود با حمایت آمریکا از نیروهای دموکراتیک کرد را ابراز کرده است. آنکارا این نیروها را تروریست میداند.
خانم دانا استرول، مقام سابق وزارت دفاع آمریکا معتقد است که دیپلماتها و مقامات امنیتی کشور در موقعیت دشواری قرار داشتند. البته او این اتهام را رد میکند که جیمز جفری و تیم او در مورد برنامههای آمریکا به نیروهای کرد دروغ گفته اند: «جیمز به طور صریح گفته بود که رابطه آمریکا با کردهای سوریه موقتی و تاکتیکی خواهد بود. البته تصمیم عجولانه و غیر ضروری رئیس جمهور در مورد عقب نشینی سربازان کشور باعث غافل گیر شدن همه اعضای تیم دیپلماتیک و نظامی شد».
جیمز جفری در جلسه شنود مجلس در تاریخ ۲۲ اکتبر از رویکرد تیم خود دفاع کرد. او مدعی شد مقامات کشور به طور صریح به کردها گفته بودند که آمریکا در صورت حمله ارتش ترکیه دخالت نخواهد کرد.
برخی تحلیلگران جان بولتون، جیمز جفری و دیگر مقامات ارشد وزارت خارجه و پنتاگون را به خاطر وضعیت کنونی سرزنش میکنند. آنها بدون در نظر گرفتن خواستههای رئیس جمهور طرحی را برای مقابله با داعش و ایران آماده کرده بودند. آرون استاین، مدیر برنامه خاورمیانه در موسسه تحقیقات سیاست خارجی در این ارتباط گفت: «دولت ترامپ هیچ وقت به طور جدی به این موضوع فکر نکرده بود که چه طور برنامهای را برای خروج از سوریه تدوین کند که به طور هم زمان خواستههای رئیس جمهور را برآورده کند و به منافع آمریکا در منطقه ضربهای وارد نکند».
از زمان تصمیم ترامپ برای خروج ناگهانی سربازان آمریکایی از سوریه، سوالات زیادی در مورد آینده منطقه بی پاسخ مانده اند: بازگشت احتمالی اسد به قدرت، نتیجه نهایی کمپین نظامی ترکیه علیه کردها، احیای مجدد گروه تروریستی داعش، مستقل شدن کردهای سوریه و تلاش آمریکا برای گسترش نفوذ ایران در سوریه.
با وجود رویدادهای هفتههای اخیر، مقامات ارشد امنیتی در حال تلاش برای قانع کردن ترامپ هستند تا بخشی از سربازان آمریکایی به حضور خود در سوریه ادامه دهند. رئیس جمهور آمریکا بعد از انتقادات شدید داخلی توانست به پیروزی بزرگی در سوریه دست پیدا کند. ترامپ در تاریخ ۲۷ اکتبر اعلام کرد که ابو بکر بغدادی، رهبر گروه داعش در حمله نیروهای عملیات ویژه آمریکا در شمال غربی سوریه در نزدیکی مرز ترکیه کشته شده است. نیروهای کرد نقش مهمی در موفقیت این عملیات داشتند. نیروهای دموکراتیک کرد دارای جاسوسی در کمپ رهبر داعش بودند که اطلاعات مهمی در اختیار آمریکاییها قرار داده بود.
مقامات دولت و تحلیلگران نظامی هشدار میدهند که آمریکا برای جلوگیری از احیای گروه داعش باید به حضور خود در سوریه ادامه دهد. هنوز مشخص نیست که نیروهای آمریکایی تا چه زمانی به حضور خود در استان دیرالزور ادامه خواهند داد و آیا آنها توانایی جلوگیری از گسترش نفوذ ایران را خواهند داشت.