رویداد۲۴ «عباس عراقچی» معاون وزیر امور خارجه ایران روز سه‌شنبه با شبکه خبری «راشاتودی» مصاحبه‌ای درباره موضوعات مختلف منطقه‌ای انجام داد.
وی که این مصاحبه را در حاشیه کنفرانس عدم اشاعه هسته‌ای مسکو انجام می‌داد، درباره اهمیت این کنفرانس گفت: «این کنفرانس در بحبوحه حوادث و موضوعات بین‌المللی مهمی برگزار می‌شود که یکی از این موضوعات عدم اشاعه هسته‌ای است که موضوعی بسیار مهم در روابط بین‌المللی است. تحولات حول برنامه جامع اقدام مشترک نیز از موضوعات مهم دیگر است. بحث‌هایی نیز درباره تحولات شبه جزیره کره انجام شده است. این کنفرانس با توجه به این موارد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. کارشناسان و تحلیلگران عدم اشاره هسته‌ای نیز در این کنفرانس حضور داشتند و درباره موضوعات عدم اشاعه هسته‌ای صحبت کردند.»
غربی‌ها حق هسته‌ای دیگر کشورها را قبول ندارند
معاون وزیر امور خارجه ایران اضافه کرد: «سه موضوع مهم وجود دارد که آن عدم اشاعه هسته‌ای، خلع سلاح هسته‌ای و استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای است که باعث تاسف است که کشورهای غربی تنها بر یکی از این موضوعات تمرکز کرده‌اند و آن خلع سلاح و کاهش سلاح‌های کشتار جمعی است و هرگز حق دیگر کشورها در استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را قبول ندارند. اما معتقدم که این سه موضوع باید به صورت همزمان به جلو برده شود و کشورهای بزرگ نیز باید به خلع سلاح هسته‌ای خود بپردازند.»
سلاح هسته‌ای جایگاهی در ایدئولوژی ایران ندارد
عراقچی در پاسخ به این سوال که برخی ایران را متهم می‌کنند که به دنبال دستیابی به تسلیحات هسته‌ای است، گفت: «سیاست‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی کاملا آشکار و شفاف است. سلاح هسته‌ای از دیدگاه ما سلاحی حرام و ممنوع است و هیچ جایگاهی در ایدئولوژی کشور ما از دیدگاه امنیتی ندارد. ایران تا کنون به تمامی تعهدات خود پایبند بوده است و ما در مذاکراتی که 10 سال به طول انجامید به تمامی سوال‌ها و ابهام‌ها درباره برنامه هسته‌ای خود پاسخ داده تا نگرانی‌ها درباره آن را از بین ببریم و پرونده پی‌ام‌دی که درباره ابعاد احتمالی برنامه هسته‌ای ایران بود نیز بسته شد و با تمام حسن نیت نیز به تعهدات خود در توافق هسته‌ای با قدرت‌های جهان پایبند بود اما شرکای ما به اجرای کامل تعهداتشان پایبند نبودند و از زمان امضای این توافق، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بارها پایبندی کامل ایران به توافق هسته‌ای را تایید کرد.»
کاهش تعهدات هسته‌ای برای حفاظت از برجام است
وی افزود: «پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای، یک سال صبر راهبردی در پیش گرفتیم تا به دیگر اعضای برجام فرصت دهیم تا کاستی‌هایی که با خروج آمریکا از برجام ایجاد شده بود را جبران کنند. کشورهای اروپایی از ایران خواستند تا در برجام بماند و گفتند که به دنبال راهکار جایگزینی هستند تا ایران از مزایای توافق هسته‌ای بهره‌مند شود اما باعث تاسف است که تلاش‌های این کشورها موفقیت آمیز نبود و پس از یک سال از خروج آمریکا از برجام در تاریخ 8 ماه مه (18 اردیبهشت) تصمیم گرفتیم که تعهدات خود در برجام را کاهش دهیم و گام به گام و به تدریج این تعهدات را کاهش دادیم تا به دیپلماسی فرصت دهیم. کاری که الان انجام می‌دهیم کاهش تعهدات ما در برجام است که در واقع در راستای محافظت از همین توافق و نه نابودی آن است. در بند 36 برجام اذعان شده در صورتی که دیگر طرف‌های برجام به تعهدات خود پایبند نباشند ایران می‌تواند به طور کامل یا به صورت جزئی تعهدات خود را کاهش دهد.»
برجام برای ایران فایده‌ای نداشته باشد در آن نمی‌مانیم
عراقچی در ادامه مصاحبه با راشاتودی گفت: «تا کنون ایران 4 گام در کاهش تعهدات خود برداشته و دو ماه دیگر به دیپلماسی فرصت می‌دهد تا طرف‌های دیگر به تعهدات خود در برجام عمل کنند. درباره حسن نیت ایران که با تسلیحات هسته‌ای مخالف است هیچگونه تردیدی وجود ندارد و نباید در تصمیم ایران برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای نیز تردیدی بوجود آید. ایران به مسیر خود ادامه خواهد داد و در صورتی که این توافق برای ایران فایده‌ای نداشته باشد در آن باقی نخواهیم ماند.»
وزارت خارجه مجری تصمیمات شورای عالی امنیت ملی است
خبرنگار راشاتودی در بخشی از این مصاحبه پرسید که چندی پیش در جلسه‌ای در مجلس ایران با حضور «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران از وی انتقاد شد که با غربی‌ها نرم رفتار می‌کرده و وی در پاسخ به این انتقادها گفت که وی درباره سیاست خارجی ایران مسئول نیست، شما چطور این عبارت را تشریح می‌کنید که عراقچی پاسخ داد: «می‌دانید که در همه کشورها وزارت امور خارجه و وزیر امور خارجه مجری سیاست‌های خارجی است اما سیاست‌های خارجی یک کشور در سطوح مختلف تصمیم‌گیری می‌شود ما نیز شرایط مشابهی داریم. ما شورای عالی امنیت ملی داریم و در این شورا موضوعات سیاست خارجی و تصمیم‌گیری‌ها انجام می‌شود و دیپلمات‌ها تصمیم‌های این شورا را اجرا می‌کنند. بنابراین وزارت امور خارجه مسئول اجرای تصمیم‌هاست. ما به اجرای تمامی تصمیماتی که گرفته شده پرداخته‌ایم.»
سیاست ایران صلح، ثبات و آرامش در منطقه است
معاون وزیر امور خارجه ایران در پاسخ به سوالی درباره ابتکار ایران درباره امنیت تنگه هرمز و خلیج فارس و ارسال نامه‌هایی به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس گفت: « اقدامات عربستان سعودی و امارات و برخی کشورهای دیگر که باعث بی ثباتی در منطقه شده و امنیت خلیج فارس دو موضوع هستند. از دیدگاه ما که کشوری مهم در منطقه هستیم امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. سیاست جمهوری اسلامی ایران سیاست صلح، ثبات و آرامش در منطقه است. ما آماده هرگونه همکاری و اقدام مشترک با طرف‌های منطقه‌ای هستیم. امنیت منطقه باید توسط کشورهای منطقه حاصل شود و طرف‌های خارج از منطقه تنها باعث ایجاد و افزایش تنش خواهند شد. بنابراین رئیس جمهور ما ابتکار امنیت در منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز را مطرح کرد. وزیر امور خارجه ایران نیز همچنین طرح عدم تجاوز میان کشورهای منطقه را مطرح کرده است.
با گفت‌وگو می‌توانیم به صلحی جامع در منطقه دست یابیم
وی افزود: «معتقدیم که از طریق گفت‌وگو می‌توانیم به یک صلح جامع در منطقه دست پیدا کنیم. ما حتی به کشورهایی که رابطه دیپلماتیک نداریم نیز نامه ارسال کردیم و آنها را به گفت‌وگو دعوت کردیم. در این چارچوب نیز می‌توانیم موضوعات دیگری نظیر موضوع یمن را نیز حل کنیم. این کشور از بحران و مشکلات انسانی بزرگی رنج می‌برد و کشورهای منطقه باید مسئولیت توقف بمباران و جنگ علیه این کشور را بپذیرند و ما از جانب خود آماده این اقدام هستیم و برای دیگر تحولاتی که در عراق، لبنان و فلسطین می‌گذرد باید برای آنها نیز راه‌حل سیاسی پیدا شود.»
با سعودی‌ها درباره حج ارتباط داریم/ روابط با امارات هیچ وقت قطع نشده است
عراقچی در پاسخ به این سوال که برخی رسانه‌ها از سفر هیئت‌های دیپلماتیک بلندپایه سعودی و اماراتی به تهران خبر داده‌اند، گفت: «درباره ابتکاری که رئیس جمهور مطرح کرده منتظر پاسخ از کشورهای منطقه هستیم. درباره عربستان سعودی در خصوص موضوع حج همواره ارتباطاتی با این کشور داشته‌ایم و این ارتباط برای فراهم کردن امکانات انجام حج همواره وجود دارد. درباره امارات نیز ارتباطات بیشتری با این کشور داریم و دیدارهای مقامات سیاسی وجود داشته و معتقدیم که امکان دستیابی به تفاهم بهتری با این کشور وجود دارد و فضای بهتری در روابط میان ایران و امارات برقرار است. روابط اقتصادی و تجاری میان ایران و امارات از قدیم وجود داشته است و امارات جایگاه مهمی در موضوع تجاری در منطقه خلیج فارس داشته و سال‌های متمادی نیز با ایران روابط اقتصادی دارد اگر چه این روابط فراز و فرودهایی داشته اما هرگز قطع نشده است.»
روابط سیاسی، اقتصادی و تجاری عمیقی میان ایران و عراق وجود دارد
معاون وزیر امور خارجه ایران در پاسخ به سوالی درباره رویدادها در عراق و برخی ادعاها درباره نفوذ ایران بر طبقه حاکم بر این کشور گفت: « عراق یک همسایه بزرگ ایران است و ارتباطات میان این دو کشوربه صورت وسیعی وجود دارد. بخش عمده‌ای از مردم عراق از شیعیان هستند و رفت‌وآمدهای زیادی میان مردم این دو کشور برای زیارت اماکن مقدس وجود دارد. روابط سیاسی، اقتصادی و تجاری میان دو کشور بسیار عمیق بوده و این به معنای آن نیست که ایران بر عراق تاثیر می‌گذارد یا بر عکس و بر اساس احترام متقابل و حسن همجواری با یکدیگر ارتباط داریم. ایران همچنین از نزدیک حوادث و رویدادهایی را که اخیرا در عراق روی داده را پیگیری می‌کند وایران درباره اتفاقاتی که در همسایگی خودش روی می‌دهد حساس است و اگر بتوانیم به ایجاد آرامش در این کشور کمک کنیم دریغ نخواهیم کرد اما این بدان معنا نیست که ما به دنبال مداخله در امور داخلی عراقی‌ها هستیم.
دست‌های مغرضی به دنبال سوء استفاده از اوضاع عراق است
وی افزود: «این حق ملت عراق هست که نارضایتی خود درباره موضوعاتی را مطرح کند و حق هر ملتی است که دیدگاه خود را مطرح کند و ابراز دیدگاه‌ها درباره موضوعات اجتماعی و اقتصادی حق ملت عراق است و دولت عراق نیز باید این خواسته‌ها را مد نظر قرار دهد و نباید این اعتراضات تلفاتی به همراه داشته باشد و این برای ایران بسیار مهم است. اما برخی دست‌های مغرض تلاش می‌کنند از شرایط کنونی عراق سوء استفاده کنند تا روابط میان ایران و عراق را با چالش مواجه کنند اما می‌گویم که این تلاش‌ها موفق نخواهد شد. شاید تعدادی حدود 100 نفر به کنسولگری ایران در کربلا حمله کردند اگر چه این موضوع مهمی است اما باید یادآوری کرد که چند هفته قبل از آن میلیون‌ها ایرانی به کربلا برای زیارت رفتند و مردم عراق بسیار عالی از آنها استقبال کردند. برخی تلاش می‌کنند که از این بحران سوء استفاده کنند. ما روابط تاریخی و قلبی با عراق داریم و روابط برادرانه‌ای با ملت عراق داریم و ادامه خواهد یافت.»
وزیر امور خارجه عراق در ادامه سخنان خود درباره روابط ایران با عراق نیز گفت: «ما معتقدیم که برداشته شدن هزینه روادید میان ایران و عراق به بهبود روابط تجاری میان دو کشور کمک می‌کند و به توسعه و رشد اقتصاد دو کشور منجر خواهد شد. درباره کاهش پروازهای ایران به عراق نیز این موضوع به دلیل پایان ماه‌های محرم و صفر است که زائران ایرانی کمتر به عراق می‌روند از سوی دیگر اعتراضات در این کشور نیز سبب شده تا زائران کمتری در شرایط کنونی به شهرهای مقدس عراق بروند و کاهش پروازهای ایران به عراق هیچ نکته سیاسی در آن وجود ندارد.»
دلایلی بر نقش سعودی‌ها، آمریکا و اسرائیل در ناآرامی‌های عراق وجود دارد
عراقچی در پاسخ به سوالی در این باره که ایران معتقد است که آمریکا،اسرائیل و سعودی‌ها در تظاهرات عراق و لبنان نقش دارند،گفت: «نشانه‌های مختلفی وجود دارد که بر نقش آمریکا،اسرائیل و سعودی‌ها در ناآرامی‌ها تاکید می‌کند. این کشورها به دنبال کشاندن اعتراضات بر خلاف جهتی است که مردم به دنبال آن هستند. می‌بینیم که پیام‌های توئیتری زیادی درباره عراق تولید می‌شود که همگان می‌دانند این پیام‌ها از چه کشوری می‌آیند. بنابراین دلایلی درباره نقش این طرف‌ها در ناآرامی‌های عراق وجود دارد.»
مطمئنیم که آمریکا علیه ایران اقدام نظامی انجام نمی‌دهد
وی در پایان درباره احتمال اقدام نظامی آمریکا و همپیمانانش علیه ایران گفت: «ما کاملا مطمئنیم که آمریکا چنین اقدامی را انجام نمی‌دهد چون در صورت بروز جنگ ما کاملا آماده هستیم. جنگ زمانی روی می‌دهد که آماده نباشیم اما ما کاملا آماده دفاع از کشور خود هستیم و در نتیجه اعتقاد ندارم که در منطقه ما جنگی روی خواهد داد.»