چرا اندروید در دنیای خارج از تلفن‌های هوشمند موفق نیست؟

رویداد۲۴ از عرضه اولیه اندروید بیش از ده سال می‌گذرد. امروزه اندروید بزرگ‌ترین سیستم‌عامل دنیا است و بیش از ۲/۵ میلیارد دستگاه فعال به‌صورت ماهانه از آن بهره می‌برند. امروز گوگل حاصل ده سال کاشتش را درو می‌کند.

اما با گسترش سلطه‌ی اندروید بر بازار موبایل، گوگل در گسترش این سیستم‌عامل و تکرار موفقیت آن فراتر از گوشی‌های همراه‌با شکست موجه شده است؛ امری که اپل با iOS موفق به انجام آن شده است.

طی سال‌ها، گوگل اندروید را برای طیف گسترده‌ای از دستگاه‌های متفاوت عرضه کرده و امید داشته تا بتواند سلطه خود بر بازار را به لطف سیستم‌عامل متن‌باز و منعطف خود بیشتر کند. اما با تمام تلاش‌ها اندروید هنوز نتوانسته پا فراتر از گوشی‌های هوشمند و در قلمرو ناشناخته‌ها بگذارد.

تبلت‌های اندرویدی در نقطه بحرانی قرار دارند و پوشیدنی‌های اندرویدی نیز تقریبا در برزخ به سر می‌برند. سهم تلویزیون‌های اندرویدی از بازار در حال لغزش است و پلتفرم اینترنت اشیا مبتنی بر اندروید موسوم به Android Things عملا مرده به حساب می‌آید.

جادوگری با یک جادو؟

ارقام به ما نشان می‌دهد که گوگل تا چه میزان برای جاافتادن اندروید در سایر دستگاه‌ها تقلا می‌کند. در ایالات متحده، اندروید تی‌وی پس از سیستم‌های عامل اختصاصی سامسونگ و ال‌جی در رتبه‌ی سوم قرار دارد. هردو این شرکت‌ها از سیستم‌های غیراندرویدی استفاده می‌کنند. علاوه بر آن، آمازون و روکو (Roku) هفتاد درصد صنعت ساخت دستگاه‌های استریم را در دست دارند. ور اواس (Wear OS) نیز با شکافی قابل‌توجه دستگاه‌های سامسونگ و اپل را تعقیب می‌کند. نیمی از بازار تبلت‌ها نیز در دست اپل است.

با قرار دادن تمام این موضوعات در کنار هم، سؤالی بزرگ پیش می‌آید: آیا اندروید جادوگری است که تنها یک جادو بلد است؟

محصولی که باعث می‌شود گوگل در همه دستگاه‌ها و زمینه‌ها ظاهر شود گوگل اسیستنت است نه اندروید!
گوگل با این موضوع مخالف است. این شرکت طی دو سال اخیر چند سرمایه‌گذاری بزرگ در حیطه‌ی سخت‌افزار انجام داده‌است. اهالی مانت ویو به‌تازگی فیت‌بیت (Fitbit)، شرکت فعال در حوزه پوشیدنی‌ها را به قیمت ۲/۱ میلیارد دلار خریداری کرده تا فعالیتش را در حوزه‌ی ساعت‌های هوشمند دوچندان کند.

در همین زمان اندروید سوار خواسته‌های گوگل شده است. گوگل برخلاف اپل و آیفون، همواره یک شرکت فارغ از پلتفرم بوده‌است. اندروید اولویت این شرکت نیست. کسب‌وکار تبلیغاتی گوگل سودآورترین بخش این شرکت است. در گزارش‌های مالی گوگل، سود مربوط به گوشی‌های پیکسل و اندروید در بخش «سود‌های دیگر گوگل» ذکر شده و گوگل حتی آن‌ها را به‌طور مستقل ذکر نکرده‌است.

گوگل شرکتی است که اولویت آن در سرویس‌های آن است. برخلاف اپل که iOS را با توسعه سرویس‌های مبتنی بر محتوا توسعه داده‌است، هرچه کاربران بیشتری از سرویس‌های گوگل استفاده کنند، این شرکت موفق‌تر است. اندروید هم‌چنان محدود مانده و به‌نظر می‌رسد گوگل هم می‌داند که آینده برای این سیستم‌عامل نیست.

محصولی که باعث می‌شود گوگل در همه‌ی دستگاه‌ها و زمینه‌ها حضور داشته باشد، گوگل اسیستنت است نه اندروید. با اینکه اندروید نقشی حیاتی برای گوگل ایفا می‌کند، اما این دستیار صوتی گوگل است که با حضور در اندروید، آیفون و ... در دسترس کاربران بیشتری قرار دارد.

در رویداد گوگل در ماه گذشته، این شرکت از محصولات جدید خود پرده برداشت. تنها یکی از این محصولات، پیکسل ۴ با اندروید بود؛ اما به‌طور جالبی تمام این دستگاه‌ها از دستیار صوتی گوگل بهره می‌برند. در نمایشگاه CES ۲۰۱۹ نیز گوگل شعار «Hey Google» را که مرتبط با گوگل اسیستنت است، تبلیغ می‌کرد.

گوگل اسیستنت ستون فقرات تقریبا تمام چیز‌هایی است که گوگل امروزه انجام می‌دهد. حتی هنگامی که اندروید نیز در پس‌زمینه بوده و محو می‌شود، گوگل اسیستنت کارا می‌ماند. این دستیار صوتی همیشه روشن است و همیشه به فرامین شما گوش می‌دهد. کافی است تنها یک دستور به زبان آورید و منتظر اجرای آن باشید.

گوگل اسیستنت برای تحقق بخشیدن ایده‌ی «رایانش فراگیر» (آینده‌ای که در آن تمام سرویس‌های گوگل در هر زمان و هر مکان در دسترس باشد) نیز بسیار مناسب است. نسل بعدی این دستیار صوتی اولین گام به سوی این هدف و تلاش برای ازبین‌بردن موانع دسترسی به دستیار صوتی در هر زمان است. در نسل بعد دیگر نیازی به صدا زدن اسیستنت برای آماده‌سازی آن نخواهیم داشت. گوگل همچنین در تلاش است تا اسیستنت را به وب آورده و به‌زودی استفاده از آن در کاربری‌های اینترنتی را فراهم کند؛ قابلیت‌هایی نظیر رزرو بلیط اتوبوس.

آینده اندروید

با همه این‌ها اندروید به چه سویی می‌رود؟ آیا گوگل باید اکوسیستمی از دستگاه‌های مبتنی بر اندروید مشابه اپل پدید آورد؟ گوگل هم‌اکنون این هدف را رها کرده و بیشتر به‌دنبال ساخت پلتفرمی است که گوگل اسیستنت در مرکز آن قرار دارد.

چند دلیل برای این تصمیم گوگل می‌تواند وجود داشته باشد. با این حال محتمل‌ترین آن‌ها این است گوگل متوجه شده که اندروید محدود است و گوگل اسیستنت شانس بالاتری برای برآوردن خواسته‌های آتی این ابرشرکت دارد. اندروید دیگر مرکز پروژه‌های گوگل به‌شمار نمی‌رود و حال تنها بخشی از آن است.

گوگل در حال بازسازی ساختار بخش سخت‌افزار خود از پایه است و انتظار می‌رود که این شرکت طی سال‌های آتی در این حوزه به‌خصوص پوشیدنی‌ها فعال‌تر شود. باید منتظر بمانیم و ببینیم که گوگل به استفاده از اندروید یا سیستم‌های عاملی مبتنی بر آن ادامه می‌دهد یا فرصت را به سیستم‌های عامل جدید و تازه‌ای مانند کروم اواس خواهد داد.