جشنواره ملی فیلم فجر در چند دوره اخیر وضعیت چندان مناسبی نداشت. مهمترین ضربه به جشنواره، از بین بردن ماهیت این رویداد از یک «مراسم / Ceremony» باشکوه به یک محفل نمایش فیلم است. اگرچه ساختار اکران عمومی فیلمها به هم نخورده اما دیگر خبری از کاخ جشنواره نیست و استانداردهای حداقلی که در جشنواره فجر همچون دیگر جشنوارهها رعایت میشد، به کل از میان رفته و با توجه به علل خاص و پشت پرده چنین تصمیماتی که عمدتاً به نظر میرسد با هدف کاهش حاشیه رخ داده، بعید است دستکم تا زمان تغییر مدیریت جشنواره، شاهد بازگشت جشنواره به شکل استاندارد باشیم.
از بدیهیترین استانداردهای جشنواره که از زمان انتقال جشنواره به برج میلاد و شکلگیری یک کاخ جشنواره رعایت میشد، پخش فیلم در یک سالن برای منتقدان و نویسندگان و اهالی سینما است. در برج میلاد این اکران رخ میداد و صرفاً به واسطه آنکه به برخی اشخاص غیرسینمایی نیز کارت تعلق میگرفت، فضای سینما پرجمعیت و خارج از کنترل میشد. با این حال در همان فضا نیز یک اکران باشکوه را شاهد بودیم که تکلیف فیلمهای سینمایی را مشخص میکرد و جو سالن تعیین میکرد یک کیفیت یک فیلم آبرومند یا فاجعه است.
این فضا برای شماری از فیلمسازان قاعدتاً دلهرهآور بود، به حدی که یکی از فیلمسازان پس از جو منفی سالن در زمان اکران فیلمش، در حالی که آب قند میخورد در کنفرانس خبری حضور یافت. به همین دلیل برخی فیلمسازان مخالفان نمایش فیلمشان در یک اکران یکپارچه برای منتقدان و روزنامه نگاران مشابه استاندارد جشنوارههای برلین، ونیز و کن بودند. هرچند مشخص نیست این تغییر فضا به این دلیل بوده یا دلایلی دیگر همچون حذف فرش قرمز، تفکیک سینماگران از خبرنگاران و قطعه قطعه کردن گروههای رسانهای و منتقدان و اعمال مدیریت بر آنها بوده اما به هر حال در این چند دوره دیگری شوری از جشنواره باقی نمانده است.
مسئولیت این وضعیت قاعدتاً ابراهیم داروغهزاده، دبیر جشنواره ملی فیلم فجر در چند دوره اخیر است. داروغه زاده در دورههای پیشین همزمان با دبیر جشنواره فجر، معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی نیز بود اما اکنون این مسئولیت را ندارد و صرفاً دبیر جشنواره است. از سال گذشته و پس از اجرای طرح منع تصدی مسئولیت بازنشستگان، صداوسیما با تمدید ماموریت کارمندانش در دیگر دستگاهها مخالفت کرد و طیف وسیعی برای پر کردن جای بازنشستگان به صداوسیما فرخوانده شدند که این بحث درباره داروغه زاده نیز مطرح بود؛ مسئلهای که شنیده میشود حل شده است.
ماموریت دبیر جشنواره فیلم فجر تمدید نشده و مدتی است از سازمان سینمایی به صداوسیما بازگشته و به عنوان تهیه کننده در شبکه دوم سیما مشغول شده است.با توجه به آنکه از مدتها قبل بحث عدم تمدید ماموریت ابراهیم داروغهزاده مطرح بود، مشخص نیست چرا از یک سینماگر برای دبیری سی و هشتمین جشنواره فجر استفاده نشد و این وضعیت رقم خورد. هرچند ظاهراً برنامه مشخصی به داروغه زاده سپرده نشده اما در هر حال او نیروی صداوسیما و فعال در شبکه دو است و قاعدتاً باید بخشی از انرژیاش را صرف شغلی کند که برای آن از رسانه ملی حقوق میگیرد.
بیشتر بخوانید: بازگشت بازیگر زن جنجالی با «رویای سهراب» به سینماها
این در حالی است که اگر قرار باشد جشنواره فیلم فجر را جدی گرفت، نه تنها دبیر بلکه تیم اجراییاش باید دستکم از شش ماه قبل از برگزاری به صورت نیروی تمام وقت پیگیر امور مهمترین رویداد سینمای ایران باشند. بنابراین جشنواره فیلم فجر در این دوره در شرایطی برگزار خواهد شد که دبیرش چنین وضعیتی دارد و این در حالی است که وقتی در دورههای پیشین، جشنواره دبیر تمام وقت داشت شاهد اتفاقاتی سویی نظیر حضور فیلم متعلق به مالک اسپانسر جشنواره در بخش مسابقه و سپردن سامانه رایگیری فیلمها با صاحب یکی از فیلمهای جشنواره و برخی حواشی دیگر بودیم که از سوی نهادهای نظارتی رصد شد. با این اوصاف نباید تعجب کرد اگر این دوره از جشنواره فجر آبستن اتفاقات تلخ و بیسابقه باشد.