واکاوی حمله به مراکز دیپلماتیک ایران در عراق
«سردسته حمله به سفارت ایران در نجف "عدنان الزرفی" استاندار پیشین نجف است که در حال حاضر الزرفی نماینده مجلس عراق و عضو فراکسیون «النصر» به رهبری حیدر العبادی نخست وزیر سابق عراق است.
رویداد۲۴ گروهی از معترضان عراقی در شامگاه چهارشنبه شش آذر به کنسولگری ایران در شهر نجف یورش برده و این مکان را آتش زدند. به گفته پلیس عراق، کارکنان کنسولگری ایران قبل از این حادثه تحت حفاظت‌های امنیتی، ساختمان را تخلیه کردند. مقام‌های عراقی همچنین مقررات منع رفت و آمد را در این شهر به اجرا گذاشته‌اند.
معترضان بیرون از کنسولگری ایران پس از به آتش کشیدن آن، شعار می‌دادند: «ایران برو بیرون، عراق آزاد است» (به عربی: «ایران برة برة، عراق حرة حرة»). معترضان پتوها، جعبه‌های مقوایی و لاستیک‌هایی را که با خود آورده بودند آتش می‌زدند و سپس به سمت ساختمان پرتاب می‌کردند.
بیشتر بخوانید:
این سومین حمله به کونسولگری‌های ایران در عراق طی یک سال اخیر است. پیش از این معترضان عراقی در تاریخ ۱۲ آبان نیز به کنسولگری ایران در شهر کربلا حمله کرده بودند. به گفته شاهدان، معترضان در کربلا با بالا رفتن از دیوار کنسولگری پرچم ایران را پایین کشیدند و به جای آن پرچم عراق را بالا بردند.
سال گذشته نیز در بصره اتفاق مشابهی رخ داد.
دولت عراق روز پنجشنبه حمله به ساختمان کنسولگری ایران در شهر نجف را محکوم کرد. وزارت خارجه عراق با انتشار بیانیه‌ای تصریح کرده است که هدف از این حمله «ضربه به روابط تاریخی عراق با ایران و دیگر کشور‌ها بوده است.»
در ادامه این بیانیه آمده است که دولت عراق "اماکن دیپلماتیک در عراق" را محترم می‌شمارد و اقدام معترضان عراقی بازتاب دهنده موضع بغداد نیست.
عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز در واکنش به حمله چهارشنبه شب در نجف ضمن ابراز "انزجار" از این رویداد خواستار برخورد "مسئولانه، قاطع و موثر" دولت عراق با مهاجمان شد.
برخی گزارش‌ها حاکی است که در جریان حمله چهارشنبه شب به ساختمان کنسولگری ایران در نجف ۴۷ نیروی امنیتی عراق مجروح شده اند. مقامات عراق به دنبال این حمله مقررات منع رفت و آمد در نجف وضع کردند.
حمله به اماکن دیپلماتیک ایران در عراق ناشی از چیست؟ معترضان عراقی می‌گویند دخالت‌های ایران باعث گسترش فساد و ناکارآمدی در این کشور شده است. آیا این ادعا درست است؟ ریشه‌های خارجی ماجرا چیست؟
امیر موسوی تحلیلگر مسائل خاورمیانه، کارشناس مسائل نظامی و استراتژیک و مشاور وزیر پیشین دفاع درباره چرایی حمله به کنسولگرای‌های ایران در عراق به فرارو گفت: «این اتفاقات پیش بینی می‌شد چرا که جمهوری اسلامی ایران کار‌های اساسی در عراق انجام داده است. ایالات متحده آمریکا با همکاری رژیم صهیونیستی و مرتجعین عرب سه حرکت در عراق سازماندهی کردند و تاکنون هم کمی موفق شدند. آن‌ها سه رکن اساسی را برای تضعیف هدف گرفتند، اول؛ مرجعیت عراق، دوم؛ حشد شعبی و سوم؛ جمهوری اسلامی ایران.»
به گفته او "این سه رکن به مقابله با نقشه‌های شوم آمریکا، رژیم صهیونیستی و مرتجعین عرب در عراق پرداختند. آمریکا و متحدانش هزینه‌های زیادی در عراق کرده اند، آن‌ها بعد از سرنگونی رژیم صدام دو هدف اساسی داشتند که محقق نشد. اول تقسیم عراق به سه قسمت (کردنشین، سنی نشین و شیعه نشین)، دوم استقرار دائمی در عراق و خارج کردن این کشور از چرخه مقاومت، این حرکت با حضور موثر جمهوری اسلامی ناکام ماند و حالا عراق به واسطه حضور حشد شعبی تهدید کننده جدی رژیم صهیونیستی است. در حال حاضر بیش از یک میلیون نفر بسیجی در عراق فعال هستند. "
این کارشناس مسائل استراتژیک در ادامه با اشاره به اعتراض‌های صورت گرفته در عراق اظهار کرد: «این اعتراضات به حق است. مردم عراق به دنبال محاکمه مفسدین و بازگرداندن ثروت‌ها چپاول شده، محاکمه مسئولان فاسد و ایجاد تغییرات جدی در ساختار سیاسی عراق بودند، اما به سرعت اعتراضات منحرف شد. دلیلش هم روشن است عربستان سعودی و امارات به اسم جامعه مدنی سه هزار سازمان درعراق ایجاد کرده اند. آن‌ها رسانه‌های خیلی زیادی در اختیارشان است یک نمونه آن الحره وابسته به آمریکا وارد میدان شده و تحرکات در عراق را سازماندهی می‌کند.»
موسوی این تحرکات را به دنبال نابودی مرجعیت دانست و گفت: «دیشب بعد از کنسولگری ایران در این شهر شعار‌هایی علیه مرجعیت عراق با عنوان برخورد با"فتنه شارع الرسول" داده شد. خیابان الرسول مقر مرجعیت در نجف است. شب گذشته عده‌ای به سمت مقر مرجعیت حرکت کردند که مجاهدین حشد شعبی از شهر حله وارد نجف شدند و در مقابل منزل حضرت آیت الله سیستانی تجمع کردند. این نشان می‌دهد این اقدامات مردمی نیست. مرجعیت جایگاه ویژه‌ای در دل مردم عراق دارد و این اتفاقات هدایت شده است.»
به گفته او این کینه از زمانی ایجاد شد که مرجعیت عراق فتوای تشکیل بسیج مردمی را علیه داعش صادر کرد، حشد شعبی شکل گرفت و ایران این گروه را آموزش داد و همین گروه باعث شکست داعش در عراق شد.
عامل حمله کیست؟
امیر موسوی گفت: «سردسته حمله به سفارت ایران در نجف "عدنان الزرفی" استاندار پیشین نجف است که در حال حاضر الزرفی نماینده مجلس عراق و عضو فراکسیون «النصر» به رهبری حیدر العبادی نخست وزیر سابق عراق است. این فرد کاملا آمریکایی است و چهره‌ای بسیار شناخته شده است. او مردم را علیه مرجعیت، حشد شعبی و ایران تحریک می‌کند.»
او افزود: "من تصور می‌کنم روند حرکتی این فرد و دارودسته اش ادامه خواهد یافت. شرایط در عراق به گونه‌ای است که این افراد جولانگاهی برای خود یافته اند. شما ببینید فرماندهان حشد شعبی به چه طرز فجیعی در خیابان‌ها کشته می‌شوند، این نشان از وجود کینه‌ای بزرگ است. "
چرا شیعیان؟
موسوی در پاسخ به این سوال که این اقدامات توسط شیعیان عراق انجام می‌شود و اینکه چگونه در شعیان عراق نفوذ صورت گرفته است؟، گفت: «متاسفانه در مناطق شیعه نشینی ضعف فرهنگی وجود دارد. شرایط تحصیل سال هاست برای مردمان این مناطق فراهم نیست، صدام محرومیت‌های سنگینی در این مناطق ایجاد کرد، بورسیه‌های دانشگاهی همه در مناطق سنی نشین بوده است پس از آن هم تا مدت‌ها عراق درگیر جنگ داخلی و حضور اشغالگران آمریکایی بود و در نهایت هم مدتی داعش این کشور را درگیر خود کرد به این ترتیب فرصتی برای کار بر روی وضعیت فرهنگی مناطق شعیه نشین عراق ایجاد نشده است.»
به گفته او "در کنار وضعیت فرهنگی در حوزه نخبگان نیز همیشه شیعیان عراق هر وقت قدرتی پیدا کرده اند با سنی‌ها و کرد‌ها رفتار خوبی داشته اند، اما در نقطه مقابله دیگر گروه‌ها هیچ گاه با شیعیان برخورد مناسبی نداشته اند. حزب بعث و صدام با حمایت شعیان در عراق روی کار آمد، اما پس از آن توسط حزب بعث شعیان زیادی قتل عام شدند. "
او ادامه داد: "تاریخ عراق پر از نوسانات مشابه است. از ابتدا تاکنون، از نحوه برخورد با امام علی (ع) و امام حسین (ع) گرفته تا نحوه برخورد با مختار و... حتی عبدالکریم قاسم رییس جمهور پیش از صدام که با کودتای بعثی‌ها سقوط کرد، وضعیت مشابه است. قاسم به شیعیان و مرجعیت و آیت الله سید محسن حکیم احترام می‌گذاشت. او گرایش سوسیالیستی داشت، اما حاکمی میانه رو بود. ملت عراق متاسفانه برخورد سختی با او کردند و با همکاری حزب بعث، عبدالکریم قاسم را تکه تکه کردند. حالا هم همین برخورد‌ها با کسانی که سرزمین شان را نجات داده و وحدتشان را حفظ کرده اند (یعنی آیت الله سیستانی و حشد شعبی) انجام می‌شود. برخی از فرماندهان حشد شعبی که در جنگ با داعش فداکاری‌های بزرگی از خود نشان دادند حالا در کف خیابان‌ها به بدترین شکل ممکن کشته می‌شوند. "
این کارشناس سیاسی در ادامه درباره ایران نیز گفت: «معترضان می‌گویند ایران از مفسدان حمایت می‌کند و درعراق فساد ایجاد کرده است. این در حالی است که همه این‌ها در عراق امکانات زیادی دارند، مفسدان را بگیرند و محاکمه کنند. مسئله این است که تمام این افرادی که متهم به فساد هستند با رای مردم انتخاب شده اند، ایران چه کار کند؟ همان زمان مرجعیت هشدار داد که مفسدان را دوباره انتخاب نکنید، اما دوباره انتخاب شدند.»
آمریکا به دنبال داعش جدید؟
او افزود: "نکته مهم این است که آمریکا مخالف اصلاحات در عراق است. همه مسئولین کنونی عراق با حمایت آمریکا بر سر قدرتند، چه شیعه، چه سنی و چه کرد. اگر حمایت آمریکا نبود به قدرت نمی‌رسیدند. آمریکا نمی‌خواهد این روند اصلاح شود. آمریکا فقط به دنبال کاستن از نفوذ ایرانی و کاهش اثرگذاری مرجعیت در عراق است. اگر تظاهرات مردم عراق از مسیر اصلی اش منحرف نمی‌شد اصلاحات در این کشور می‌توانست روند روبه جلو داشته باشد و حتی مفسدان هم محاکمه می‌شدند، اما می‌بینید با این همه شورش و آشوب حتی یک نفر در عراق برکنار نشده است. هیچ مفسدی محاکمه نشده است. "
امیر موسوی معتقد است "آمریکا اجازه اصلاحات در عراق را نمی‌دهد. وقتی آمریکا قانون اساسی عراق را وضع کرد و این سیستم ونظام سیاسی را ایجاد کرد، راه را برای فساد باز کرد. وقتی یک نماینده ۵۰ هزار دلار حقوق می‌گیرد، وقتی یک وزیر ۷۰ هزار دلار دریافت می‌کند معلوم است فساد ایجاد می‌شود. "
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه معتقد است: «هدف این است که داعش و یا یک داعش جدید دوباره باز گردد. ۱۱ هزار داعشی از شرق فرات به عراق آمده اند، ۱۴ هزار داعشی در دو پایگاه زیر نظر آمریکا حضور دارند، ۱۵ هزار نفر بسیج الانبار هستند، شش هزار نفر هم در زندانی در ناصریه و الاماره این‌ها حضور دارند که آماده آزاد شدن هستند. داعش در حال حاضر ۴۷ هزار نیرو دارد که می‌خواهند آن‌ها را به جامعه عراق باز گردانند. امکان بازگشت این‌ها وجود ندارد مگر این که سه رکنی که گفتم متزلزل شوند.»
او افزود: "تضعیف این سه رکن در حال انجام است. تا این نیرو‌های داعش با رهبری جدید بعد از بغدادی و شاید هم رهبری تازه‌ای که حتی ممکن است یک شیعه باشد وارد عراق شوند. در میان شیعیان افرادی مثل شیخ صرخی در عراق یا موسوی در بصره، ممکن است رهبری داعش جدید را برعهده بگیرند. این افراد به شدت ضد ایران و ضد مرجعیت هستند. این افراد روابط بسیار خوبی با بعثی‌ها دارند و به عنوان مرجع در میان شیعیان عراق معرفی می‌شوند. این افراد هر روز از شبکه‌هایی همچون العربیه، الحدث و اسکای نیوز و الحره به عنوان رهبران دینی جدید عراق با مردم حرف می‌زنند. "
امیر موسوی درباره ارتباط نیرو‌های ضد ایرانی در بصره، نجف و کربلا با یکدیگر گفت: «هماهنگی‌های این افراد میدانی است. یکی از این افراد "غیث التمیمی" مقیم لندن است، "عدنان الزرفی" استاندار اسبق نجف است که الان خیلی توانمند است و امکانات زیادی در اختیار دارد. چند نفر دیگر هم هستند که رسانه‌های زیادی از آن‌ها حمایت می‌کنند، "رغد صدام" دختر صدام حسین از حامیان مالی اصلی آن‌ها است. او در حال حاضر ساکن اردن است و مبالغ هنگفتی در شورش‌های عراق هزینه کرده است. گفته می‌شود در واقعه دیشب کنسولگری ایران در نجف نیز رد پای مالی او وجود داشته است و فردی که کنسولگری را آتش زده ۲۵۰ هزار دینار عراقی دریافت کرده است. این کار توسط گروه عدنان الزرفی انجام شده است، او در میان حمله کنندگان پول پخش کرده و خودرویی که مبالغ را پخش می‌کرده توقیف شده است.»
هیاهو در نجف؛ پشت پرده حمله به کنسولگری ایرانمقتدی صدر و حیدر عبادی از منتقدان ایران در عراق هستند
رفتار منافقانه سیاستمداران عراقی
این کارشناس مسائل خاورمیانه در پاسخ به این سوال که جدای از توطئه‌های موجود به نظر می‌رسد نارضایتی‌هایی هم از عملکرد ایران وجود دارد سیاستمداران شناخته شده‌ای همچون حیدر عبادی، حکیم، مقتدی صدر از ایران ناراضی هستند، اعتراض‌های آرامی هم نسبت به عملکرد ایران وجود داشته است، این اعتراض‌ها از چه ناشی می‌شود؟، گفت: «این سیاستمداران انتقادشان از ایران به خاطر عملکردش نیست، بلکه به خاطر عدم حمایت ایران از آنهاست. آقای حیدر عبادی چهار سال قبل عاشق ایران بود چرا که ایران از او حمایت کرد تا نخست وزیر شود، اما در مرحله دوم که مورد حمایت قرار نگرفت نتوانست به نخست وزیری برسد. یا آقای سید عمار حکیم ناراحتی اش از ایران به خاطر کمبود حمایت است نه دخالت ایران در امور عراق. این‌ها ناراحتند که چرا ایران به نفع آن‌ها در امور دخالت نمی‌کند. اما ناراحتی دیگران متفاوت است. آن‌ها می‌گویند ایران از سیاستمداران عراقی حمایت می‌کند و آن‌ها را فاسد کرده است.»
او افزود: "انتقاد سیاستمدارانی همچون ایاد علاوی، عدنان الزرفی از ایران با حرف‌های حیدر عبادی و حکیم و دیگران فرق دارد، آن‌ها کلا ضد حضور ایران در عراقند، حتی می‌گفتند به شما چه ربطی دارد که با داعش می‌جنگید. داعش عراقی است و می‌خواهد ما را بکشد به شما چه ربطی دارد. "
به عقیده امیر موسوی "برخی انتقادات سیاستمداران عراقی از ایران دروغ است، چرا که آن‌ها می‌خواهند با آمریکا و عربستان هم روابط خوبی داشته باشند، پس ناچار می‌شوند حرف‌هایی هم علیه ایران بزنند. مثل آقای مقتدی صدر، او روابط خوبی با محمد بن سلمان دارد. در نتیجه از یک طرف ساکن قم است و از طرف دیگر از ایران انتقاد می‌کند. این یک بازی است و متاسفانه باید گفت: رفتاری منافقانه و ریاکارانه است. آقای حیدر عبادی با آمریکایی‌ها و سعودی‌ها ارتباط برقرار کرده پس ناچار است علیه ایران هم حرف بزند در غیر اینصورت کارش پیش نمی‌رود. عمار حکیم هم وضعیت مشابهی دارد. این رفتار منافقانه بر پایگاه‌های این سیاستمداران در میان مردم هم تاثیر منفی گذاشته است. "
این کارشناس مسائل خاورمیانه توضیح داد: «حالا عده‌ای از مردم عراق تصور می‌کنند که ایران در این کشور خرابکاری می‌کند، در حالیکه اینطور نیست ایران جز کمک به عراق کاری نکرده است. عراق بیش از پنج میلیون بشکه نفت در روز می‌فروشد یک سوم آن به آمریکا می‌رسد، ۱۵ درصد آن را کویت غرامت جنگی می‌گیرد. آمریکا شش پایگاه نظامی در عراق دارد نه سرباز عراقی و نه هواپیمای عراقی حق نزدیک شدن به آن‌ها را ندارد. هیچ کس حرفی درباره این‌ها نمی‌زند. اشتباهاتی از سوی مسئولین ایرانی هم هست، اما آنچیزی که گفته می‌شود نیست، توطئه خیلی بزرگ‌تر از این حرفهاست.»