داستان ۱۶ روز جنگ مقابل خشونت علیه زنان چیست؟
«در حالی امکان دارد اسامی، محتویات و زمان‌ها مختلف باشند، اما در همه جای زمین چه در موقع صلح و چه در موقع جنگ زنان طعم تجاوز، خشونت جنسی و آزار و اذیت را در زندگی خود می‌چشند.»
رویداد۲۴ ۲۵ نوامبر ۱۹۶۰؛ خواهران میرابل، معروف به پروانه‌ها، کسانی که بخاطر فعالیت‌های سیاسیشان در کشور دومینیک به شکل خشونت‌آمیزی به قتل رسیدند، اتفاقی که آن‌ها را به نماد مبارزات فمینیستی علیه خشونت تبدیل کرد.
همه اقدامات این سه زن باعث شد که ۳۱ سال بعد، روز مرگ خشونت‌آمیز آن‌ها، به روز جهانی منع خشونت علیه زنان نام‌گذاری شود و حالا سال‌هاست این روز به همراه ۱۵ روز دیگر به مناسبت فعالیت علیه خشونت جنسیتی علیه زنان همراه می‌شود. ۱۶ روزی که هر یک به نوعی داستان خشونت علیه زنان را بازگو می‌کند.
بیشتر بخوانید:
سازمان ملل هر سال اسم این روز‌های نارنجی را مرتبط با یکی از مصادیق خشونت علیه زنان می‌گذارد؛ خشونت روانی، زبانی، خیابانی، اقتصادی، خانگی، فیزیکی و ... برای مثال سال پیش موضوع این روز‌ها «خشونت مبتنی بر جنسیت» بود و امسال تجاوز موضوع این ۱۶ روز نارنجی است. در کشورهای مختلفی مثل شیلی، مکزیک، ژاپن، هندوراس، ترکیه و... تجمعات مختلفی در خیابان‌ها برگزار شد که خواهان توجه بیشتر دولت‌ها و توجهشان به موضوع تجاوز به زنان بودند.
اما ما چقدر با این واژه آشناییم؟ چقدر مصادیق مختلف خشونت جنسی علیه زنان را می‌شناسیم و چقدر برای مقابله با فرهنگ غالب تجاوز آمادگی داریم؟
داستان روز‌های نارنجی امسال موضوع «تجاوز» است، داستانی پنهان که حالا چند سالی است کمپین‌های مختلف مثل #MeToo صدای آن را بلند کرده است.
در همین رابطه در بخش زنان سایت سازمان ملل آمده است: «در حالی امکان دارد اسامی، محتویات و زمان‌ها مختلف باشند، اما در همه جای زمین چه در موقع صلح و چه در موقع جنگ زنان طعم تجاوز، خشونت جنسی و آزار و اذیت را در زندگی خود می‌چشند.»
در واقع هدف سازمان ملل از این اقدام پایان دادن کلی به بحث تجاوز به عنوان یکی از مصداق‌های اصلی خشونت علیه زنان است، مصداقی که سازمان ملل در پیامش آن را یک سلاح مهم جنگ تشبیه کرده است.
داستان خشونتی که زندگی را تغییر می‌دهد
به طور کلی، کلمه تجاوز به این شکل تعریف می‌شود؛ شرکت در یک رابطه جنسی خشونت آمیز و اجباری. این رابطه جنسی معمولا از سمت مردان علیه زنان انجام می‌شود.
این رابطه جنسی اجباری فقط به یک خاطره بد محدود نمی‌شود و می‌تواند پیامد‌های وحشتناکی برای ادامه زندگی قربانی داشته باشد، پیامد‌های روانی که شاید هیچوقت حل نشوند. لورنس میلر، روان‌کاو، در این رابطه می‌گوید: «هیچ برخورد جسمی دیگری بین انسان‌ها چنین پتانسیل نامتن‌هایی برای به وجود آوردن خیر و شر ندارد.».
اما شاید انجام برخی اقدامات بتواند، تا حدی این زخم را التیام ببخشد و یا اصلا از به وجود آمدن آن جلوگیری کند.
سازمان ملل در پیامش به مناسبت ۱۶ روز نارنجی در این رابطه نوشته است: «تجاوز، کلمه‌ای که تاثیر مخرب آن ده‌ها سال و یا نسل‌ها را در برمی‌گیرد. کلمه‌ای بدن و روان‌ها را نابود می‌کند. وقتی این کلمه بدون مجازات یا بی‌اهمیت باقی بماند، فرهنگ فراگیری ایجاد می‌شود که در آن خشونت جنسی به اتفاقی عادی تبدیل می‌شوند؛ زنان کم ارزش شده و ملل دچار شکستگی می‌شوند.»
اما نگاهی به آمار تجاوز در سرتاسر دنیا نشان می‌دهد که سال‌هاست که این کلمه در فرهنگ‌های مختلف عادی شده است و چه در کشورهای درحال توسعه و چه در کشورهای توسعه یافته آمار آن زیاد است.
تخمین زده شده است که ۳۵ درصد زنان در طول زندگی خود به نوعی با آزار و اذیت جنسی روبرو شده‌اند، در بیشتر کشور‌ها آمار درستی در رابطه با تجاوز جنسی وجود ندارد. در بیشتر کشور‌ها کمتر از ۴۰درصد زنان که با خشونت جنسی روبرو می‌شوند درخواست کمک می‌کنند و کمتر از ۱۰ درصد این افراد این موضوع را به مقامات قضایی اطلاع می‌دهند.
به طور کلی آمار سال ۲۰۱۹ در رابطه با تجاوز جنسی از این قرار است:
|
ردیف
|
نام کشور
|
آمار تجاوز (از هر صدهزار نفر)
|
|
۱
|
آفریقای جنوبی
|
۱۳۲.۴
|
|
۲
|
بوتسوانا
|
۹۲.۹
|
|
۳
|
لسوتو
|
۸۲.۷
|
|
۴
|
سوازیلند
|
۷۷.۵
|
|
۵
|
برمودا
|
۶۷.۳
|
|
۶
|
سوئد
|
۶۳.۵
|
|
۷
|
سورینامه
|
۴۵.۲
|
|
۸
|
کاستاریکا
|
۳۶.۷
|
|
۹
|
نیکاراگوئه
|
۳۱.۶
|
|
۱۰
|
گرنادا
|
۳۰.۶
|
جالب است بدانید در رده‌های بعدی این فهرست هم کشورهای استرالیا، بلژیک و ایالات متحده قرار دارند. همین موضوع نشان می‌دهد که تجاوز جنسی تقریبا در هر نوع کشوری وجود دارد. البته برخی هم معتقدند که دلیل این موضوع این است، در کشورهای توسعه‌یافته تجاوزها بیشتر اعلام می‌شوند و این دلیلی برای حضور سوئد به عنوان کشور چهارم این فهرست است.
وضعیت در ایران چطور است؟
در ایران هم آمار دقیقی از میزان تجاوز جنسی به زنان وجود ندارد چون زنان به خاطر تابو بودن این موضوع کمتر این نوع از خشونت را گزارش می دهند، اما برخی اطلاعات تایید می‌کنند که میزان خشونت جنسی علیه زنان در کشور بالاست.
رضا جعفری، رئیس اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، در همین رابطه چندی پیش به ایرنا گفته بود: «اولین گروه سنی زنان قربانی خشونت، ۳۰ تا ۳۴ سال، بعد از آن ۳۵ تا ۳۹ سال و سپس ۲۵ تا ۲۹ سال داشتند.»
برای مقابله با تجاوز چه کار کنیم
برای مقابله با تجاوز، نهاد زنان سازمان ملل متحد امسال ۱۶ روش را با توجه به شعار امسال برای مقابله با فرهنگ تجاوز پیشنهاد داده است که شاید بتوانند در این جنگ به زنان کمک کنند.
برخی از این موارد از این قرار است؛ فرهنگ رضایت مشتاقانه یا همان توافق جنسی را ایجاد کنیم، درباره علل اصلی صحبت کنیم، مردانگی را بازتعریف کنیم، سرزنش کردن قربانی را متوقف کنیم، سیاست تسامح صفر اتخاذ کنیم، درک خود از فرهنگ تجاوز را گسترش دهیم، رویکرد چندجانبه و متقاطع اختیار کنیم و ...