رویداد۲۴ یک شنبه گذشته، آمریکا در اقدامی کم سابقه، پنج مرکز استقرار یکی از گروههای شبه نظامی عراقی را در عراق و سوریه هدف قرار داد. سه مرکز در عراق و دو مرکز در سوریه بودند. در جریان این حمله، که گروه «گردانهای حزب الله عراق» را هدف گرفت، حداقل ۲۵ نفر کشته و ۵۵ تن زخمی شدهاند.
لحظاتی قبل از حمله، وزیر دفاع آمریکا در تماسی تلفنی با نخست وزیر عراق، وی را از حمله به حزب الله آگاه کرد. عادل عبدالمهدی نیز سعی کرد این امر را به اطلاع حشدالشعبی برساند، اما دیر شده بود. حمله به سرعت انجام شد. پس از حمله، عبدالمهدی آن را به شدت محکوم کرد و برای گرامیداشت یاد شهدای حمله، سه روز عزای عمومی اعلام کرد.
روز جمعه گذشته، حداقل ۱۱ موشک بر نیروهای آمریکایی در پایگاه نظامی «k-1» (کی وان) در کرکوک عراق فرود آمد. یک پیمانکار آمریکایی که با پنتاگون همکاری میکند، کشته شد و چندین سرباز آمریکایی دیگر زخمی شدند. تاکنون هیچ گروهی مسئولیت این حمله را برعهده نگرفته است. با این حال، مقامات آمریکا مدعی شدند گروههای مورد حمایت ایران در عراق عامل این حمله بودند و بر اساس همین ادعا، به گردانهای حزب الله عراق حمله کردند.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، حتی از این هم فراتر رفته و ایران را عامل کشته شدن پیمانکار آمریکایی دانست. وی در توئیتی نوشت: «ایران، یک پیمانکار آمریکایی را کشت و بسیاری را زخمی کرد. ما قویا پاسخ دادیم و همیشه این کار را خواهیم کرد. اکنون ایران در حال تدارک حملهای به سفارت آمریکا در عراق است. آنها کاملا مسئول خواهند بود. علاوه بر این، ما انتظار داریم که عراق از نیروهایش برای محافظت از سفارت استفاده کند و اخطاری در این خصوص داده شد.»
گفتنی است که روز سه شنبه، در اعتراض به حمله اخیر آمریکا، تعدادی در برابر سفارت این کشور در بغداد تجمع کردند که البته این تجمع به تنش کشیده شد.
پایان بازی پشت پرده
با وجود اینکه آمریکا پس از حمله تلاش کرد این اقدام را صرفا واکنشی به کشته شدن پیمانکار نظامی در کرکوک نشان دهد، اما شدت و گستره حمله موجب شد که برخی محافل نزدیک به محور مقاومت از شکل گیری مرحله جدیدی از نزاع با آمریکا سخن بگویند. مرحلهای که به گفته سران حشد الشعبی، بازی در آن دیگر پشت پرده باقی نخواهد ماند.
ابو آلاء الولائی، رئیس گردانهای «سید الشهدا» عراق، در توئیتی با اشاره به محاصره شدن سفارت آمریکا در بغداد، اعلام کرد ملت عراق «بزودی پادگانهای کشت و کشتار آمریکا در امتداد خاک عراق را محاصره خواهد کرد.»
برخی محافل رسانهای نزدیک به محور مقاومت بر این باور هستند که حمله آمریکا به گردانهای حزب الله فراتر از یک حمله انتقامجویانه است. روزنامه الاخبار لبنان، با اشاره به همین نکته، اعلام کرد حمله اخیر آمریکا، یک نقطه عطف خواهد بود که تبعاتی خواهد داشت. به نوشته این روزنامه، آمریکا میتوانست در جاهای دیگری از خاک عراق به حزب الله حمله کند، اما عامدانه منطقه حساس مرزی عراق و سوریه را هدف قرار داد. امری که نشان دهنده ورود به یک مرحله تغییر استراتژیک در منازعه میان دو محور است.
حمله آمریکا، در واقع نخستین تقابل علنی و بزرگ میان آمریکا و گروههای نزدیک به ایران پس از شکست داعش است. زمانی که دولت عراق و سپس آمریکا شکست گروه تروریستی داعش را اعلام کردند، برخی ناظران از شکل گیری منازعه جدید در خاورمیانه خبر دادند. منازعهای که طرفین آن، نه ائتلاف بین المللی و داعش، بلکه آمریکا و گروههای نزدیک به ایران هستند. در یک سال گذشته، این منازعه به تدریج شکل گرفت، اما علنی نبود. بارها مراکز حشد الشعبی در عراق به طرز مشکوکی مورد حمله قرار گرفتند، اما هیچ طرفی رسما مسئولیت این حملات را به عهده نگرفت. برخی آمریکا را متهم میکردند و برخی دیگر انگشت اتهام را به سوی اسرائیل نشانه میگرفتند.
به موازات این حملات مشکوک، تلاشهایی برای تصویب قانونی در پارلمان عراق جهت اخراج نیروهای آمریکایی از این کشور انجام شد، اما به دلایل نامعلوم این تلاشها هیچگاه به نتیجه نرسید.
حال سران حشد الشعبی میگویند با حمله علنی آمریکا به گردانهای حزب الله در عراق و سوریه، مرحله «بازی پشت پرده» دیگر تمام شد. الاخبار به نقل از این سران نوشت: «تقابل آشکار با آمریکا، به یک ضرورت تبدیل شده است. از همین رو، تهدیدهای آمریکا هر بار واضحتر شده است.»
سران حشد الشعبی با اشاره به اینکه واکنش آمریکا به مرگ پیمانکار در کرکوک از نظر خسارتهای وارده به حزب الله عراق متناسب نبود، اعلام کردند واکنش حزب الله به آمریکا هم باید غیرعادی باشد و با وسعت تجاوز آمریکا متناسب باشد.
از سوی دیگر، آمریکاییها هم از مرحله جدید و البته متفاوتی سخن میگویند. دولت ترامپ بارها ادعا کرده است که ریختن خون سربازان آمریکایی خط قرمز کاخ سفید است و در صورت کشته شدن سربازان آمریکایی، ارتش آمریکا به ایران و متحدانش پاسخ خواهند داد. به رغم اینکه حشد الشعبی دست داشتن در مرگ پیمانکار آمریکایی را تکذیب کرد، اما آمریکا به این جمع بندی رسید که خط قرمز آن به چالش کشیده شد. در نتیجه، به گردانهای حزب الله عراق، حمله خونباری انجام داد.
تاکید ویژه دولت ترامپ بر این نکته که آمریکا به حملات احتمالی از جانب ایران و متحدانش واکنش قاطع نشان خواهد داد، در واقع بیانگر نگرانی آمریکا از احتمال رویارویی با ایران یا متحدان آن در آینده است. دونالد ترامپ، شخصا بارها گفته است که تمایلی به جنگ نظامی با ایران ندارد.
بعد از کشته شدن پیمانکار آمریکایی در کرکوک، مایک پمپئو و مایک اسپر، وزرای خارجه و دفاع آمریکا، به تکاپو افتادند تا موافقت ترامپ با حمله به گردانهای حزب الله را جلب کنند. ترامپ هم از عمارت مجلل «مار ئه لاگو» خود در ایالت فلوریدا، با درخواست دو وزیر موافقت کرد. ظاهرا، پمپئو و اسپر، به ترامپ گفتهاند که اگر آمریکا اقدامی نکند، حملات به مواضع آمریکاییها در عراق در آینده تشدید خواهد شد. امری که میتواند ترامپ را در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ در موقعیت دشواری قرار دهد.