رویداد۲۴ اطلاعیه ستاد کل نیروهای مسلح آب سردی بر افکار عمومی بود که گمان می‌کردند واقعاسقوط هواپیمای اوکراینی به دلیل نقص در موتور آن بوده است. ستاد کل نیروهای مسلح در بیانیه‌ای اعلام کرد که هواپیما به یک مرکز نظامی حساس نزدیک شده و به اشتباه مورد اصابت موشک پدافند قرار گرفته است.
در بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح آمده که این بیانیه، نتیجه بررسی شبانه‌روزی و دقیق هیات بازرسی متشکل از کارشناسان فنی و عملیاتی، مستقل از سازمان هواپیمایی کشوری بوده است.
نخستین سوال این بود که آیا واقعا به بررسی‌های شبانه‌روزی نیاز بوده است؟ آیا نمی‌شد با یک استعلام ساده یا حتی یک تماس تلفنی فهمید که موشک شلیک شده یا خیر؟
آغاز حاشیه‌های سقوط هواپیمای اوکراینی
چند ساعت پس از سقوط هواپیمای اوکراینی در ایران، نیوزویک به نقل از دو مقام آگاه در پنتاگون خبر داد که سقوط هواپیما به دلیل شلیک موشک بوده است. ترامپ نیز در نشست خبری خود از مشکوک بودن سقوط این هواپیما سخن گفت.
لحظاتی بعد نشست خبری جاستین ترودو در کانادا برگزار شد و او اعلام کرد که اطلاعاتی از هم‌پیمانانش به دست او رسیده که نشان می‌دهد سقوط هواپیمای بویینگ به دلیل شلیک موشک پدافند بوده است. البته او گفت این شلیک غیر عمدی بوده است.
به این ترتیب به جای آنکه این بیانیه در همان لحظات نخست، توسط مقام‌های ایران داده شود، نخستین بار یک مقام خارجی از چند هزار کیلومتر آنطرف به مردم اطلاع داد که حقیقت ماجرا چه بوده است!
این موضوع واکنش‌های متفاوتی را به همراه داشت. در نخستین اقدام، سازمان هواپیمایی کشوری نشست خبری برگزار کرد و رییس این سازمان با اعتماد به نفسی مثال‌زدنی و البته با صدایی لرزان مقابل دوربین‌های تلویزیون ایستاد و در پخش زنده گفت «احتمال اصابت موشک به هواپیما صفر است.»
اطلاعات او البته بسیار ناقص بود و برای کمک، مدیر کل دفتر بررسی سوانح هوایی هم به نشست خبری زنده اضافه شد تا این موضوع را در روز تعطیل به اطلاع مردم برسانند که رسانه‌های غربی و ترودو و ترامپ در حال بازی روانی با ایران هستند و موشکی در کار نبوده است.
لحظاتی بعد فیلمی از آتش سوزی یک هواپیمای بویینگ روی باند در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که در توضیح این فیلم گفته شد موتور بویینگ مشکلات عدیده‌ای دارد و آتش سوزی آن بسیار طبیعی است. خبرگزاری ایرنا بلافاصله اینفوگرافیکی از مشکلات بویینگ و موتور آن منتشر کرد تا همچنان همه با اطمینان از این سخن بگویند که دلیل سقوط هواپیما نقص فنی بوده است.
هشدار مسئولان به دروغگویان داخلی و خارجی!
حمید بعیدی نژاد نیز از انگلستان در سخنانی اصابت هرگونه موشک را رد کرد و گفت «فیلم‌های متعددی وجود دارد که هر کدام دیگری را نقض می‌کنند و بوئینگ‌های متعددی در کشورهای دیگر وجود دارند که آتش گرفته‌اند.»
برای اطمینان بیشتر حسام الدین آشنا در توییت خود مطلبی نوشت و کسانی که از شلیک موشک به هواپیمای اوکراینی می‌نویسند را عاملان رسانه‌های فارسی زبان در خارج کشور نامید و به آنها هشدار داد.
به گزارش رویداد۲۴ همه این اخبار متناقض و اتفاقات مختلف در حالی افتاد که واقعا نیازی به آن نبود. رییس سازمان هواپیمایی کشوری می‌دانست که دلیل سقوط هواپیما چه بوده است؛ همانگونه که حسام الدین آشنا خبر داشت و همانطور که به صدا و سیما اطلاع داده شده بود. علم الهدی امام جمعه مشهد دقیقا همان لحظه‌ای که نشست خبری در سازمان هواپیمایی کشوری برگزار می‌شد، مسافران هواپیمای اوکراینی را شهید نامید: «حادثه ناگوار سانحه هوایی هواپیمایی اوکراینی که در آن هم میهنان ما به شهادت رسیدند نیز متاثرکننده بود. واقعا شهادت بود» این یعنی ظهر همان روز همه مقامات کشور از حقیقت ماجرا اطلاع داشتند اما باز هم با افکار عمومی بازی شد.
بیشتر بخوانید: معمای سقوط/ آیا ایران به هواپیمای اوکراینی شلیک کرده است؟
وقتی سفارت اوکراین در ایران خبر ابتدایی «نقص فنی هواپیما» را از سایت خود حذف کرد، باز هم این اطمینان وجود داشت که محال است ایران هواپیما را با شلیک موشک ساقط کرده باشد زیرا مسئولان آنقدر با اطمینان می‌گفتند «نقص فنی» بوده که واقعا تصور اینکه این جملات را به دروغ گفته باشند، بسیار سخت بود.
دانستن موضوع شلیک موشک نیازی به جعبه سیاه نداشت و حداقل کاری که می‌شد انجام داد این بود که نشست خبری به دروغ برگزار نشود، با این حال این اقدام انجام شد. روز نخست که خبرنگار رویداد۲۴ برای بررسی موضوع با سخنگوی سازمان هواپیمای کشوری تماس گرفت و از احتمال اصابت موشک پرسید، متهم به بازی در زمین غرب و آمریکا شد.
واکنش افکار عمومی به پنهانکاری در ماجرای شلیک موشک به هواپیمای اوکراینی
واکنش افکار عمومی به این قضیه هم بیشتر بر این مبنا بود که جمهوری اسلامی حقیقت را به عمد کتمان کرده است. یکی از خبرنگاران در توییت خود نوشته بود «اگر پای کشور خارجی در میان نبود، رسانه‌ها و خبرنگارانی که از احتمال اصابت موشک سخن گفته بودند، به جرم تشویش اذهان عمومی و نشر اکاذیب توقیف و بازداشت می‌شدند.»
یکی از کاربران توییتر نوشته «اگر پای کشورهای غربی و کانادا و اوکراین در میان نبود، هیچگاه حقیقت روشن نمی‌شد و دهان رسانه‌ها بسته می‌شد و ماجرا با گفتن اینکه نقص فنی بوده به پایان می‌رسید.»
یکی دیگر از کاربران نوشت: «باید بررسی کرد تا مشخص شود در این سال‌ها چقدر نقص فنی در این کشور وجود داشته است.»
دیگری نوشته بود: «بی اعتمادی میان ملت و دولت در مفهوم کلان خود بی جهت ایجاد نشده است و حالا دامنه‌دار تر از هر زمان دیگری خواهد بود.»
یکی از کاربران توییتر در مطلبی نوشت: «باید مجموعه دروغگویی مسئولان را گردآوری کرد زیرا به شکل باورنکردنی‌ای واقعی بود و هیچکس گمان نمی‌کرد کسی بتواند به این راحتی دروغ بگوید.»
البته کسانی بودند که از این اقدام حمایت کردند و معتقد بود باید به کسی شلیک کرده، جایزه داد. عطاءالله مهاجرانی در توییتی نوشت: «دولت آمریکا به فرمانده ناو وینسنس که هواپیمای ایران را سرنگون کرد، جایزه داد اما ستاد کل نیروهای مسلح و رییس جمهور از این فاجعه ابراز تاسف کرده‌اند که افراد مقصر محاکمه خواهند شد.»
یکی از کاربران در پاسخ به او نوشته بود: «موضوع این نیست که چه کسی شلیک کرده، موضوع این است که چرا سه روز با افکار عمومی بازی شده و چرا باید حقیقت یک موضوع را از رییس جمهور کشور دیگر شنید.»
مهدی قدیمی خبرنگار نوشت: «این خطاها انسانی نیست، غیر انسانی است». ابراهیم علیزاده نیز در توییتی نوشت: «پس از اینهمه دروغ و بازی با افکار عمومی، انتظار ما از پیگیری وعده‌ها، به درستی یا نادرستی حرف‌های مسئولان رسیده است. دیگر چطور سخنان شما را به مردم منتقل کنیم.»
باشگاه خبرنگاران جوان، سخنان ترامپ و ترودو را شیادی بویینگ برای سود بیشتر خواند و نوشت: «این کار نمونه‌ای مثال‌زدنی از شیادی بازار بورس برای ثبت در تاریخ به شمار می‌رود. با این شعبده هم رسوایی ترامپ در عراق برای چند روزی تحت‌الشعاع قرار گرفت و هم بوئینگ از ورشکستگی نجات یافت.»
وقتی دلیل حادثه مشخص شد، سمت و سوی رسانه‌های نزدیک به نهادهای نظامی و صدا و سیما هم تغییر کرد و به یکباره به یاد آوردند که باید دنبال مقصر بگردند. خبرگزاری فارس رسانه نزدیک به سپاه پس از صدور بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح در گزارشی نوشت: «در کنار خبر شهادت جمعی از هموطنانمان بر اثر قصور، سوء تدبیر عجیب در اعلام دیرهنگام این ماجرا تلخی‌ها را دوچندان کرد. بر این اساس ضمن لزوم برخورد با قاصرین که در بیانیه رسمی ستاد کل نیروهای مسلح و بیانیه رئیس جمهور به آن تصریح شده است، برخورد با افرادی که در ۷۲ ساعت گذشته پنهان کاری کردند نکته مهمی است که نباید به سادگی از کنار آن گذشت.»
ذکر این نکته عجیب در حالی مطرح شده که در بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح دلیل شلیک به هواپیما «نزدیک شدن به مرکز حساس نظامی سپاه» عنوان شده است و تا سه روز پس از این فاجعه هیچکدام از مسئولان سپاه درباره این موضوع صحبتی نکردند.