حمله هواپیمای بدون سرنشین آمریکا که منجر به ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شد و به دنبال آن انتقام موشکی ایران، واشنگتن و تهران را در آستانه جنگی قرار داد که می‌توانست کل منطقه و اقتصاد جهانی را تحت تاثیر قرار دهد.
رویداد۲۴ سابنا سیدیکوی در المانیتور نوشت: حمله هواپیمای بدون سرنشین آمریکا که منجر به ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شد و به دنبال آن انتقام موشکی ایران، واشنگتن و تهران را در آستانه جنگی قرار داد که می‌توانست کل منطقه و اقتصاد جهانی را تحت تاثیر قرار دهد.
بعد از آغاز تنش‌ها، مایک پمپئو، به منظور جلوگیری از وقوع یک جنگ وسیع کشور‌های دیگر را واسطه قرار داد تا به ایران پیغام دهند، یکی از اولین کشور‌هایی که او به سراغش رفت، پاکستان بود.
پمپئو در تاریخ ۳ ژانویه توئیت کرد، رئیس کل ستاد پاکستان، قمر بجوا و من امروز درباره اقدامات دفاعی آمریکا بعد از ترور قاسم سلیمانی صحبت کردیم. اقدامات ایران در منطقه بی ثبات کننده است و عزم ما در محافظت از منافع، پرسنل، امکانات و شرکایمان در منطقه جدی است.
بیشتر بخوانید:
وزیر خارجه پاکستان به ایران سفر می‌کند
مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا نیز در مورد این بحران با بجوا بحث و گفتگو کرد و از ایران خواست تا از تنش و درگیری بیشتر اجتناب کند. دغدغه اصلی بجوا این بود که تنش با ایران روند صلح افغانستان را به خطر بیاندازد چرا که پاکستان مذاکرات بین واشنگتن و طالبان را در دسامبر سال ۲۰۱۸ تسهیل کرده بود. حالا به نظر می‌رسد، یک بحران جدید امکان دستیابی به موفقیت این طرح صلح را کاهش دهد.
عمران خان، نخست وزیر پاکستان تصمیم گرفت میان تهران و واشنگتن میانجیگری کند و به بجوا دستور داد تا به ایران سفری داشته باشد. او ماموریت داشت تا در اوج تنش‌ها با رهبران نظامی ایرانی تماس بگیرد و به آن‌ها اعلام کند پاکستان آماده است تا نقش سازنده خود برای صلح را ایفا کند، او همچنین تاکید کرد که کشورش هرگز نمی‌تواند بخشی از یک جنگ باشد. رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح پاکستان همچنین با تأکید بر لزوم انجام اقداماتی برای کاهش تنش گفت که عمران خان قصد داشته شاه محمود قریشی، وزیر امور خارجه را برای دیدار با همتایان خود در آمریکا، عربستان سعودی و ایران به این کشور‌ها بفرستد. قریشی در ۱۳ ژانویه به تهران سفری داشت و ضمن تقدیم پیام پاکستان به رئیس جمهور حسن روحانی بر لزوم به کارگیری راه حل دیپلماتیک تأکید کرد.
پس از حمله هواپیما‌های بدون سرنشین به دو تأسیسات نفتی سعودی در ماه سپتامبر، عمران خان و بجوا برای میانجیگری بین عربستان سعودی و ایران با این پیش فرض که جمهوری اسلامی پشت این حمله بوده به تهران رفتند. حفظ روابط خوب پاکستان با هر دو کشور به یک سری اقدامات ظریف نیاز دارد. در میان تنش فعلی بین تهران و واشنگتن، اسلام آباد می‌خواهد بی طرف باشد و از وقوع یک درگیری منطقه‌ای جلوگیری کند. بدون شک حل و فصل بحران فعلی به دلایل مختلف به نفع اسلام آباد است.
در مرحله اول، اگر تنش ادامه یابد و منجر به جنگ نیابتی در افغانستان شود، امنیت پاکستان هم به خطر می‌افتد. ایران طی یک دهه گذشته با طالبان رابطه برقرار کرده و با توجه به اینکه افغانستان از قبل بی ثبات بوده، هر گونه اقدام تهران برای حمله به منافع آمریکا می‌تواند برای منطقه این کشور و کل منطقه فاجعه بار باشد.
قابل درک است که حتی دولت افغانستان نیز به سرعت ظرفیت‌های خود برای کاهش تنش بین ایران و آمریکا را به کار گرفت. با وجود همه تلاش‌ها آمریکا هنوز از سوی ایران تهدید می‌شود، همین هفته گذشته اسماعیل قاآنی جانشین سلیمانی در سپاه قدس گفت که آمریکایی‌ها باید منطقه را ترک کنند.
دوم، اگر ایران شروع به استفاده از نفوذ خود در افغانستان کشور کند، این مساله می‌تواند باعث ایجاد شکاف در روند صلح این کشور شود. همانطور که قریشی هم در گفتگو با مقامات ایران تاکید کرده، بحران فعلی تأثیر منفی بر افغانستان خواهد گذاشت و می‌تواند تلاش‌های پاکستان در زمینه صلح با طالبان را مخدوش کند. او همچنین اضافه کرده است: برخی از عناصر سودجو که منتظر چنین لحظه‌ای هستند، ممکن است سعی داشته باشند تا روند صلح افغانستان را مختل کنند. اگر توافق صلح بین دولت رئیس جمهور اشرف غنی و طالبان شکست بخورد، در نهایت برنامه شما برای خروج آمریکا از منطقه هم به تاخیر خواهد افتاد.
سوم، در صورت وقوع جنگ یا تنش در ایران، ممکن است سیلی از پناهندگان از ایران وارد استان نسبتا بی ثبات بلوچستان پاکستان شوند. ارتش پاکستان از اوایل سال گذشته در تلاش است تا مرز ۶۲۰ مایلی خودش با ایران را از گزند گروه‌های تروریستی حفظ کند. هر شرایط اضطراری جدیدی می‌تواند منجر به مشکلات امنیتی در پاکستان شود.
سرانجام، اگرچه شیعیان پاکستان در اقلیت هستند، اما آن‌ها دومین جمعیت شیعه جهان بعد از ایران را دارند. اسلام آباد تمایل شیعیان پاکستان به ایران را به رسمیت می‌شناسد و نمی‌خواهد نارضایتی فرقه‌ای در بین مردم امنیت این کشور را به خطر بیاندازد. پاکستان برای حفظ صلح بین سنی‌ها و شیعیان در خاک خودش سعی می‌کند تا همزمان با ایران و عربستان روابط خوبی داشته باشد.
بنابراین، کاهش تنش فعلی بین آمریکا و ایران بسیار به نفع پاکستان است. سایه ناامنی و تهدیدی که فعلا بر سر منطقه است به ضرر همه کشور‌ها است.