رویداد۲۴ پادشاهی عربستان در سال ۱۹۳۲ رسماً پایه‌گذاری و با گذشت حدود ۹ دهه از تأسیس آن، به یکی از ثروتمندترین کشور‌های دنیا تبدیل شده است. عربستان ثروتمندترین کشور خاورمیانه محسوب می‌شود، اما در واقع این کشور ازنظر سرانه ثروت در خاورمیانه، بعد از قطر، کویت و امارات متحده عربی در جایگاه چهارم قرار دارد.
عربستان سعودی که به‌عنوان بازیگر نفتی در خاورمیانه شناخته می‌شود از چندی قبل علناً تصمیم خود برای کاهش وابستگی به نفت را رسانه‌ای کرد، که به گفته کارشناسان، استقلال بودجه عربستان از نفت ملزوماتی دارد که بدون فراهم آوردن آن‌ها اجرای این سیاست ممکن نخواهد بود و از طرفی فراهم کردن شرایط این طرح بزرگ نیاز به بازنگری اساسی در سیاست‌های کلان داخلی و خارجی عربستان دارد.
چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی، برنامه‌ای برای کاهش وابستگی عربستان به نفت و تنوع بخشیدن به اقتصاد آن و توسعه بخش‌های خدماتی مانند بهداشت، آموزش، زیرساخت، تفریحی و گردشگری است. در همین راستا و برای تحقق چشم‌انداز ۲۰۳۰، این کشور مدت‌هاست درصدد پیگیری پروژه‌های توسعه و ایجاد شهر‌هایی جدید با برنامه‌ریزی و طراحی منحصربه‌فرد و مطابق با استاندارد‌های جهانی شهرسازی و اقتصاد و تجارت است.
امروز در شرایط کنونی جهان که تعاملات اقتصادی تحت تأثیر تعاملات سیاسی است کشور‌ها در تلاش‌اند علاوه بر دسترسی به بندر‌های مهم و مطمئن از مطرح‌شدن بنادر رقیب در منطقه جلوگیری کند که در این شرایط نوعی رقابت به وجود خواهد آمد. کشور امارات متحده عربی یکی از پیشروترین کشور‌ها در حوزه جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی در مناطق تجاری و بندر‌های خود است که سرمایه‌گذاری زیادی روی بنادر تجاری خود کرده است، اما در این میان کشور عربستان نیز در این زمان بدون فعالیت ننشسته و در تلاش است با سرمایه‌گذاری و به‌کارگیری طراحی‌های مدرن و موردتوجه جوامع بین‌الملل مطرح‌ترین بنادر و مناطق سرمایه‌گذاری را در شهر‌های مختلف ایجاد کند.
هرچند صنعت گردشگری از صنایع فعال کشور عربستان است که با حضور سالانه میلیون‌ها زائر برای مناسک حج به بخش مهمی تبدیل شده و با حمایت دولت نیز همراه است، اما بزرگترین صادرکننده نفت جهان، در حال برنامه‌ریزی برای پروژه‌های مربوط به افزایش تعداد گردشگران، سرمایه‌گذاران و بالا بردن کیفیت خدمات و... در مسیر برنامه تحول اقتصادی خود است.
دولت این کشور قصد دارد چند منطقه اقتصادی بزرگ با نام‌های خاص که در زمینه‌های مختلف نظیر گردشگری، صنعتی، اقامتی، تفریحی و همین‌طور مالی فعالیت می‌کنند، بسازد تا با تنوع بخشیدن به اقتصاد خود، گامی مؤثر در جهت خروج از اقتصاد نفتی بردارد. به همین منظور این کشور پروژه‌های مختلفی را دنبال می‌کند. یک از این پروژه‌ها، پروژه الفیصلیه است که در غرب مکه اجرا خواهد شد و برنامه‌هایی نظیر احداث واحد‌های مسکونی، فرودگاه، بنادر دریایی، اماکن تفریحی و... را در برمی‌گیرد و پیش‌بینی‌شده تا سال ۲۰۵۰ تکمیل شود.
عربستان سعودی در حال حاضر شهر‌های اقتصادی متعددی را تأسیس کرده است که تولید صنعتی بیش از ۹۰ درصد صادرات غیرنفتی پادشاهی را شامل می‌شود. یکی از آن‌ها شهر صنعتی جوبیل است که بر روی هیدروکربن‌ها تمرکز دارد و بیشتر صنعت سنگین پادشاهی کشور است. این شهر میزبان پتروشیمی، پالایشگاه‌های نفت و صنایع فلزی است.
دولت عربستان برای تنوع بخشیدن به اقتصاد این پادشاهی، دو نوع منطقه آزاد را اجرا کرد که هدف اصلی آن جذب شرکت‌های خارجی برای فعالیت‌های صنعتی است؛ شهر‌های صنعتی و شهر‌های اقتصادی از آن جمله‌اند. شهر‌های صنعتی در دهه ۱۹۸۰ تأسیس شده و اکنون مراکز مهم اقتصادی در پادشاهی هستند که در حال حاضر نیز درحال‌توسعه بشمار می‌آیند.
بزرگترین مزیتی که هم در شهر‌های صنعتی و هم شهر‌های اقتصادی وجود دارد این است که به شرکت‌های خارجی مالکیت ۱۰۰ درصدی می‌دهد. در حال حاضر عربستان دارای ۲۸ شهر صنعتی است که همه آن‌ها زیر نظر اداره مالکیت صنعتی عربستان است.
کلان‌شهر‌هایی طراحی‌شده برای یک زندگی مدرن در آینده
کشور عربستان برای رهایی از اقتصاد نفتی و برنامه‌ریزی برای زمانی که نفت این کشور تمام می‌شود، شهر‌های جدیدی را در نظر گرفته است، شهر‌هایی با عنوان شهر اقتصادی که تصمیم دارد زندگی مدرنی را به‌خصوص برای جمعیت جوان طراحی و برنامه‌ریزی کند.
شهر اقتصادی یا منطقه آزاد ملک عبدالله یکی از این شهرهاست که طبق برآورد‌ها قرار است با هزینه ۱۰۰ میلیارد دلاری ساخته شود و به گفته مدیران این پروژه کلان قرار است با پایه‌گذاری این شهر، فعالیت‌های بازرگانی منطقه آزاد جبل علی در دوبی به این منطقه جذب شود چراکه این بندر شرایط و خدمات مدرن‌تری خواهد داشت.
شهر اقتصادی ملک عبدالله، بزرگترین شهر اقتصادی عربستانمنطقه آزاد ملک عبدالله یک پروژه عظیم اقتصادی برای ساخت شهری در سواحل دریای سرخ است. منطقه‌ای با بندر عمیق دریایی که شامل مراکز ورزشی، تفریحی و همچنین بیش از ۶۵۰۰ واحد مسکونی و با سرمایه‌گذاری حدود ۹/۷ میلیارد دلار در حال اجراست. شهر اقتصادی ملک عبدالله با ۱۶۸ کیلومتر بزرگترین شهر اقتصادی عربستان محسوب می‌شود که بر بندر و لجستیک، صنعت و خدمات تمرکز کرده است.
این شهر شامل یک منطقه صنعتی، شامل ۶۳ کیلومترمربع است که به‌عنوان محرک‌های اصلی برای اقتصاد عربستان سعودی شناخته می‌شود. بندر ملک عبدالله منطقه دیگری که برای این شهر در نظر گرفته‌شده، دارای امکاناتی برای رسیدگی به محموله‌های فله و خشک است و به‌عنوان گذرگاهی برای ارتباط بین سه قاره آسیا، آفریقا و اروپا خدمت خواهد کرد. این بندر در سال ۲۰۱۸ در رتبه دوم به‌عنوان پرسرعت‌ترین بنادر جهان قرار گرفت.