رویداد24- مدیرگروه بهداشت محیط دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه گفت: حدود دو میلیون هکتار کانون غبار در اطراف کشور ما وجود دارد که منشاء ریزگردها است.
دکتر مقداد پیرصاحب با بیان اینکه طی هفت تا 10 سال اخیر افزایش ریزگردها را در استان و کشور شاهد بودیم، گفت: این افزایش هم در تعداد روزهای غبارآلود است و همه در غلظت گرد و غبار.
وی در خصوص دلایل افزایش ریزگردها طی چند سال اخیر، مهمترین عامل را خشکسالی‌هایی دانست که خاورمیانه را در بر گرفته و باعث شده کانون‌های گرد و غبار تشدید شوند.
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه استفاده نامطلوب از منابع آب و خاک را نیز عامل مهم و اثرگذار دیگری بر افزایش ریزگردها دانست و تاکید کرد: کشورهای همجوار از جمله ترکیه جلوی آب‌های خود را گرفتند و این امر باعث ایجاد هورهای عظیم در منطقه خصوصا در کشورهای "عراق" و "سوریه" شده که منشاء برخاستن ریزگردها است.
به گفته این استاد دانشگاه، مهار آب‌ها باعث شده نقاطی که سال‌ها دریاچه و محل تجمع رسوبات رودخانه‌ها بودند، امروز به منبع خاک‌های "رس" و عامل اصلی بروز ریزگردها تبدیل شوند.
حرکت خودروهای جنگی در عراق هم به ریزگردها دامن می‌زند
پیرصاحب جنگ عراق را نیز عامل مهم دیگر بروز ریزگردها برشمرد و گفت: حرکت ادوات و ماشین‌های جنگی بر روی خاک کشور عراق خصوصا در مناطق غربی که دشت‌های پهناور وجود دارد بافت خاک را از بین برده و باعث شده با کوچکترین بادی خاک به هوا بلند شود.
وی معتقد است، کاوش‌های نفتی در شرق عربستان هم اثری مشابه بر بافت خاک داشته است.
مدیرگروه بهداشت محیط دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه با اشاره به روند رو به رشد بیابان زایی در منطقه خصوصا در عراق، سوریه و عربستان، عنوان کرد: عدم وجود پوشش گیاهی باعث می‌شود رطوبت خاک از بین برود و خاک به یک سرچشمه برای خیزش ریزگردها تبدیل شود.
مالچ‌پاشی دو میلیون هکتار کانون گرد و غبار هزینه‌بر است
پیرصاحب در خصوص راهکارهای مقابله با وقوع ریزگردها نیز گفت: اولین عامل ثبات حکومت‌ها و برقراری آرامش در منطقه است.
وی در خصوص شیوه مالچ پاشی نیز یادآوری کرد: این کار هزینه زیادی دارد و نمی‌توان همه کانون‌های موجود را با مالچ پوشاند، زیرا در مجموع سه کشور عراق، سوریه و عربستان حدود دو میلیون هکتار کانون وقوع ریزگردها را داریم که مالچ‌پاشی همه آنها میسر نیست.
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه بیابان زدایی و کاشت بوته‌های تطابق یافته با محیط را از دیگر اقداماتی دانست که می‌تواند رطوبت خاک را افزایش و از بروز ریزگردها جلوگیری کند.
به گفته این مسئول، این روش هم زمان زیادی حداقل تا 10 سال نیاز دارد و البته هزینه آن هم بالا است.
پیرصاحب در ادامه در پاسخ به این پرسش که چقدر از ریزگردهایی که وارد استان کرمانشاه می‌شود منشاء داخلی دارد، اظهار کرد: منشاء اصلی ریزگردها در خارج از کشور است و هر اقدامی هم که در داخل انجام شود فقط 10 تا 15 درصد ریزگردها را کنترل می‌کند و مابقی از خارج کشور وارد ایران و کرمانشاه می‌شود.
پیامد ریزگردها از سرطان تا کوچ مردم
وی به پیامدهای ریزگردها برای انسان، گونه‌های گیاهی و جانوری اشاره کرد و افزود: عمده ریزگردهایی که وارد کشور می‌شود دانه‌های ریز هستند، زیرا دانه‌های درشت پیش از ورود به کشور رسوب کرده‌اند و این دانه‌های ریز به راحتی می‌توانند وارد عمق سیستم تنفسی ما بشوند.
این استاد دانشگاه بیماری‌های مزمن تنفسی، قلبی و ریوی و در بلندمدت سرطان را از پیامدهای ریزگردها برای انسان دانست و تاکید کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد ریزگردها می‌توانند تاثیر ژنتیکی هم داشته باشند.
پیرصاحب یادآوری کرد: گاهی ذرات گرد و غبار حتی حاوی مواد آلاینده، ترکیبات نفتی و فلزات سنگین هستند که پیامد آنها را دو چندان می‌کند.
به گفته دانشیار دانشگاه علوم پزشکی، ریزگردها حتی بر کاهش دید و افزایش تصادفات هم اثر دارد.
پیرصاحب اظهار کرد: ریزگردها بخش کشاورزی ما را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد و کاهش تولیدات را در پی دارد و به علاوه بر دامداری، زنبورداری و ... هم اثرگذار است.
وی تصریح کرد: از سوی دیگر منابع طبیعی و خصوصا جنگل‌های زاگرس هم از این ریزگردها متاثر است و نتیجه آن وقوع آفات در جنگل‌های زاگرس است.
وی نتیجه نهایی وجود این همه ریزگرد را مهاجرت افراد دانست که از مناطق در معرض گرد و غبار کوچ می‌کنند.
فعلا محافظت تنها راه است
پیرصاحب معتقد است، تا زمانی که اقدام مناسبی برای مقابله با ریزگردها صورت گیرد مردم باید بیشتر از خود محافظت کنند، در زمان گرد و غبار شدید از خانه بیرون نروند و مانع خروج کودکان و افراد مسن شوند و در صورت اضطرار حتما از ماسک استفاده کنند.
وی استفاده از تهویه مناسب در اماکن عمومی و فضای منزل را نیز توصیه کرد و گفت: اگر مردم از کولرهای آبی استفاده می‌کنند، باید مدام پوشال آن را عوض کنند.