رویداد۲۴ دکتر رفیع پور با اشاره به اینکه تلفات پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله یک بحران بود و تا به حال با آن مواجه نشده بودیم، اظهارکرد: اولین اقدامی که سازمان دامپزشکی انجام داد، بررسی موضوع برای تشخیص اینکه آیا بیماری مشترک بین انسان و یا پرندگان بوده و یا خیر، صورت گرفت.
وی افزود: با بررسیهای صورت گرفته بیماری مشترک میان پرندگان و انسان یعنی نیوکاسل و آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان رد شد.
رفیع پور بیان کرد: در ادامه آزمایشات و نمونه برداریهای انجام شده به این نتیجه رسیدیم که سم بیوتوکسین یا سم طبیعی سبب مرگ پرندگان مهاجر شده است.
وی درباره چگونگی تولید این سم نیز توضیح داد: در مکانهای راکد همچون باتلاق و یا تالاب، بوتههای پوسیده شده و یا لاشه حیوانات آبزی میکروبی به نام کلستروبوتولیوم تولید میکند که آن سبب ایجاد بیماری بوتولیسم میشود.
رئیس سازمان دامپزشکی ادامه داد: در آن تالابها به علت وجود گیاهان پوسیده شده و از سوی دیگر حشرات و کرمهای مدفون در داخل گل و لای به آن میکروب آلوده شده و پرندگان نیز با تغذیه از آنها، مسموم و تلف میشوند.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر دوره مرگ و میر این پرندگان به اتمام رسیده است، گفت: دو درصد از این پرندگان به این علت از بین رفتند.
رفیع پور تصریح کرد: برای برون رفت از این مشکل در سالهای آینده در تالاب میانکاله و سایر تالابها، باید گیاهانی که اکسیژن تولید میکنند، کشت شود.
وی تاکید کرد: از سوی دیگر آب باید در تالابها و باتلاقها به جریان افتد تا سمی که در شرایط بیهوازی تولید میشود دیگر فعال نشود.
تقابل شکارچیان با محیط زیست احتمال مرگ دسته جمعی پرندگان
اسماعیل کهرم، فعال شناخته شده محیط زیست نیز تقابل شکارچیان با سازمان محیط زیست را با مرگ دسته جمعی پرندگان در تالاب میانکاله بیارتباط نمیدانست. وی در گفتگو با «همدلی» گفت: «در خصوص ماجرای میانکاله واقعیت این است که در تالاب سم ریختهاند. برای اینکه ما در آن حوالی شکارچی داریم، صیاد ماهی داریم، گلهدار داریم، گاومیشدار داریم، کشاورز داریم و در این میان البته سازمان حفاظت از محیط زیست هم داریم. اینها وقتی که به دلایلی با یکدیگر به مشکل میخورند و وضعیت پیچیده میشود و برخی اوقات از سوی برخی از آنان چنین اقداماتی صورت میگیرد و در تالاب سم میریزند، مثلا کسی از محیطبانی دلخور است برای جبران کردن دلخوری خود میرود چندین بار اخطار میدهد و بعد تهدید به ریختن سم هم میکند و در نهایت تهدید خود را عملی میکند.»
کهرم با یادآوری اتفاقهای مشابه در سالهای پیش افزود: «البته این نخستین بار نیست که چنین واقعهای رخ داده و چندین بار در گذشته همین تالاب میانکاله تجربه چنین اتفاقی را داشته است، برخی از شکارچیان متاسفانه برای گرفتن انتقام چنین کارهایی را انجام میدهند و این وضعیت را برای پرندگان ایجاد میکنند. حالا وقت آن است که مسئولین به مردم راستش را بگویند، در میانکاله سم ریختهاند، همانطور که در سال ۱۳۷۳ و همچنین در سال ۱۳۸۲ همین کار را در میانکاله انجام دادند. اخباری مانند بوتولیسم یا هر بیماری دیگری درست نیست.»
این فعال محیطزیست با اشاره به سم بوتولیسم که پیشتر برخی از مسئولان آن را دلیل مرگ پرندگان تالاب میانکاله دانستند، تصریح کرد: «بوتولیسم در اثر فاسد شدن گوشت قرمز یا گوشت سفید مانند ماهی بهوجود میآید و یک شبه ایجاد نمیشود و زمانبر است. اکنون چطور میتوان پذیرفت بوتولیسمی که تا الان آنجا نبوده در ظرف دو روز ظاهر شده و حدود هشت هزار پرنده را از بین برده؟ خیر چنین نیست. البته آنجا استخرهای پرورش ماهی هم وجود دارد که هر سال با آهک شستوشو میدهند میشورند و آن آب در تالاب میانکاله سرازیر میشود و آب را مسموم میکند، اما باز میگویم که دلیل اصلی سم است.»
این استاد دانشگاه به تجربه خود در این زمینه اشاره کرد و گفت: «من یک زمانی در اروپا و آمریکا پرندههایی را که مسموم میشدند معالجه میکردم و به نوعی متخصص این کار هستم، موقعی که کار معالجه این پرندههای مسموم را انجام میدادم، باید تمام معده آنها را شستوشو میدادم تا معالجه شوند، البته این برای زمانی بود که هنوز زنده بودند، بنابراین من میدانم پرندهای که مسموم شده باشد چگونه است؛ پرندههای دارای مسمومیتِ با سم، فضلههای زرد رنگ دارند، من اتفاق اخیر را پرسیدهام، تمام این پرندههایی که افتادند دارای فضلههای زرد رنگ هستند.»