رویداد۲۴ با گذشت بیش از یک ماه از جان باختن ۶۲ نفر از هموطنانمان در مراسم تشییع سردار سلیمانی در کرمان انتشار تصاویری از گواهی فوت جانباختگان این مراسم که در آن علت فوت را «واکنشهای حیوانی و غیرعمدی انسانی» اعلام شده، واکنشهایی را در جامعه به دنبال داشت. گواهیها با سربرگ سازمان ثبت احوال بوده و تنها در بخش توضیحات جمله افتادن زیر ازدحام جمعیت دیده میشود.
یکی از کاربران توییتر در اینباره نوشت: «یعنی اداره ثبت احوال نتوانسته معادلی انسانی برای این واژه پیدا کند؟ حقیقتا باید گریه کرد به حال ما. اگر ما هم در چنین شرایطی از دنیا برویم، در گواهی فوت مینویسند واکنش حیوانی؟»
کاربر دیگر مینویسد: «بیش از ۶۰ نفر در ازدحام ناشی از مدیریت غلط مراسم تشییع پیکر به طرز فجیعی زیر دست و پا جان باختند و بعد در گواهی فوت علت مرگ را واکنشهای حیوانی قید میکنند.»
دیگری هم نوشت: «متوجه منظورشان از واکنشهای حیوانی نمیشوم. هرکس در روزهای اول گواهی فوت را گرفت همین را به عنوان دلیل فوت اعلام کردند.»
عباس آمیان مدیرکل پزشکی قانونی استان کرمان در واکنش به این موضوع گفته بود: «این برگه و گواهی مربوط به ما نیست. علت فوتها مشخص است و این موضوعی که شما گفتید نیست. ما اجساد را بررسی کردیم و علت مرگشان را هم دقیق و علمی و کارشناسی نوشتیم. این موضوع اصلا درست نیست. احتمالا یا خطای خیلی بدی است یا شیطنت است. این علت هرچه باشد غیرواقعی و غیرعلمی است.»
سخنان مدیر کل پزشکی قانونی استان کرمان در حالی مطرح شده که این موضوع شیطنت نبوده و حقیقت داشته است؛ چنانچه سیف الله ابوترابی سخنگوی سازمان ثبت احوال کشور ماده قانونی این موضوع را اینگونه توضیح داده است: «۱۹ علت فوت جهانی داریم که حدود ۳۰۰ زیرشاخه دارد و برخی از این علتها مغایر با فرهنگ ما هستند، به طور مثال ما میگوییم شهادت، اما در علل جهانی به عنوان خشونتهای عوامل انسانی و حیوانی ذکر میشود. بنابراین در ماجرای کرمان از همین بند استفاده شده که ما تمامی گواهیهای فوت شهدای کرمان را همان روز اصلاح کردیم و دستور بازیابی مجدد آنها صادر شد.»
اگر پیگیر نبودیم گواهیها اصلاح نمیشد
برادر یکی از جانباختگان حادثه کرمان که خواهر و خواهرزاده خود را در این حادثه از دست داده است، به رویداد۲۴ میگوید: من خودم گواهی فوت را گرفتم و این موضوع صحت دارد زیرا روی برگه فوت خواهرم هم علت مرگ همین دلیل «واکنشهای حیوانی و غیرعمدی انسانی» درج شده بود.
وی ادامه میدهد: وقتی ماجرا را پیگیری کردم، متوجه شدم که برای صدور این گواهی سامانهای در ثبت احوال وجود دارد که در قسمت علت مرگ چند گزینه از پیش تعیین شده درج شده است و خودشان نمینویسند یکی از این گزینهها همین مورد بوده است برای مسالهای که مربوط به جان باختن این افراد بود تنها گزینهای که میتوانستند انتخاب کنند همین بود.
او خاطرنشان میکند: فردی که گواهی را صادر میکرد نمیتوانست خودش چیزی بنویسد و تنها باید از بین گزینههای موجود نزدیکترین گزینه را به موضوع انتخاب میکرد که همین بود. اما در جواز دفن پزشکی قانونی علت مرگ فشار بر قفسه سینه و خفگی ثبت شده بود.
برادر این جانباخته عنوان میکند: حدود ۱۰ روز بعد که این مساله فراگیر شد و خانوادههای جان باختگان پیگیر موضوع شدند و ماجرا به گوش امام جمعه و نماینده ما در مجلس هم رسید و ماجرا از بالا هم پیگیری شد و حتی رئیس ثبت احوال شهرستان به خانه ما آمد گواهی قبلی را گرفت و در گواهی جدید واکنشهای حیوانی حذف شد. بنابراین باید بگویم اگر پیگیر نبودیم این ماجرا ادامه مییافت.
به گزارش رویداد۲۴ با توجه به اینکه خود مدیر کل ثبت احوال کرمان در جریان ماجرا بوده و حتی به خانه جانباختگان رفته، اینکه ماجرا توسط او کتمان شده و انتشار این سند را شیطنت و اقدامی غیر واقعی خوانده، از عجایب مدیریت در ایران است که گویا عادت کرده به جای توضیح درباره یک موضوع، ابتدا آن را انکار کند یا شیطنت رسانهای بخواند یا بگوید فتوشاپ بوده است!
رویداد۲۴ برای بررسی شرایط گواهی فوت و جواز دغن با یک یک منبع آگاه در پزشکی قانونی صحبت کرده و او اینگونه توضیح میدهد: «گواهی دفن را هر پزشکی میتواند صادر کند. به شرط آنکه مرگ مشکوک نباشد. مثلا در تصادف و قتل پزشکی قانونی باید جواز دفن صادر کند که با گواهی دفن فرق میکند.»
او ادامه میدهد: ما در پزشکی قانونی آیتمی با عنوان «واکنشهای حیوانی و غیرعمدی انسانی» نداریم و اگر پزشکی قانونی جواز صادر کند علت مرگ را مثلا خفگی ناشی از فشار بر عناصر حیاتی گردن ناشی از ازدحام جمعیت درج میکند. ضمن اینکه هر پزشکی میتواند گواهی فوت صادر کند اما برای صدور جواز دفن ماجرا تفاوت میکند.
به گزارش رویداد۲۴ در حالیکه هنوز برگزار کنندگان این مراسم در کرمان درباره علت حادثه و مقصر اصلی جان باختن هموطنانمان توضیحی ارائه ندادهاند و حتی کنفرانس خبری ستاد برگزاری این مراسم که قرار بود ۲۴ دی ماه درباره ابعاد این حادثه توضیح دهد لغو شده و تا کنون برگزار نشده است، بیان علت مرگ به عنوان واکنشهای حیوانی و غیرعمدی انسانی، نه تنها از رنج خانوادههای جانباختگان نکاست که به ویژه در روزهای ابتدایی بعد از این فاجعه بر آلام خانوادههای عزیز از دست داده افزود.