رویداد۲۴ قصد داریم بدون مقایسه ادوار مختلف به لحاظ سیاسی، اقتصادی و اجتماعی با شرایط خاص امروز، از نظر ریاضی سطح مشارکت مردم در انتخابات را بررسی کنیم.
پس از پیروزی انقلاب تاکنون ۳۶ انتخابات را در کشور شاهد بوه‌ایم و در سه انتخابات اخیر، طی یک روز ۲ انتخابات برگزار شده است؛ در انتخابات سی و یکم و سی و دوم، ریاست‌جمهوری یازدهم و شورای شهر و روستای چهارم همزمان در خرداد ۹۲ برگزار شده است.
در انتخابات سی و سوم و سی و چهارم، پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری و دهمین دوره مجلس دهم در اسفند ۹۴ برگزار شده است. همچنین در انتخابات سی و پنجم و سی و ششم در اردیبهشت ۹۶ هم دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری و پنجمین دوره شورای شهر و روستا برگزار شد.
میانگین مشارکت مردم در این ۳۶ انتخابات رقمی بالغ بر ۶۶.۹۳ درصد بوده است.
گفتنی است، میانگین مشارکت مردم در این ۳۶ انتخابات رقمی بالغ بر ۶۶.۹۳ درصد بوده است.
سطح مشارکت مردم، که بیش از میانگین ۳۶ دوره قبل است، به این ترتیب است:
۱. همه‌پرسی جمهوری اسلامی ۹۸ درصد
۲. دهمین دوره ریاست‌جمهوری ۸۴.۸۳ درصد
۳. هفتمین دوره ریاست‌جمهوری ۷۹.۹۳ درصد
۴. اولین مجلس خبرگان رهبری ۷۷.۳۸ درصد
۵. اولین دوره ریاست‌جمهوری ۷۵.۲۳ درصد
۶. سومین دوره ریاست‌جمهوری ۷۴.۲۶ درصد
۷. دوازدهمین دوره ریاست‌جمهوری ۷۳.۳۳ درصد
۸. یازدهمین دوره ریاست‌جمهوری ۷۲.۹۴ درصد
۹. پنجمین مجلس شورای اسلامی ۷۱.۱ درصد
۱۰. پنجمین دوره شورای اسلامی شهر و روستا ۶۹.۲۶ درصد
۱۱. اولین دوره ریاست‌جمهوری ۶۷.۴۱ درصد
۱۲. ششمین مجلس شورای اسلامی ۶۶.۷۷ درصد
۱۳. هشتمین دوره ریاست‌جمهوری ۶۷.۳۵ درصد؛ بنابراین هشت دوره‌ای که بیشترین سطح مشارکت عمومی در انتخابات رقم خورده مربوط به انتخابات ریاست‌جمهوری است.
تعیین سقف و کف میزان مشارکت عمومی در انتخابات مجالس گذشتهاز این رو با یک بررسی می‌توان به این نتیجه رسید که بیشترین سطح مشارکت مردم در انتخابات مجالس شورای اسلامی مربوط به انتخابات مجلس پنجم با ۷۱.۱ درصد است که در تاریخ ۷۴/۱۸/۱۲ برگزار شد. همچنین کمترین سطح مشارکت مردم هم در انتخابات مجلس هفتم با ۵۱.۲۱ درصد اتفاق افتاده که در تاریخ ۸۲/۱۲/۱ برگزار شده است.
بیشترین سطح مشارکت مردم در انتخابات مجالس شورای اسلامی مربوط به انتخابات مجلس پنجم با ۷۱.۱ درصد است.
اوضاع خاص سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور اعتراضات گسترده مردمی در آبان‌ماه را در پی داشت. از سوی دیگر سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی و کشته شدن ۱۷۶ مسافر که ۱۴۴ نفر آن‌ها ایرانی بودند، زمینه نارضایتی مردم را دوچندان کرد. به همین دلیل احتمال مشارکت مردم در انتخابات مجلس یازدهم کاهش یافته است.
همچنین رد صلاحیت‌های گسترده یک طیف فکری سیاسی در انتخابات پیش رو، افرادی را مأیوس کرد که ممکن بود بخواهند در این انتخابات به نامزد هم‌سلیقه سیاسی خود رأی بدهند.
به همین خاطر ابوالفضل موسوی بیوکی، نماینده مردم یزد و عضو کمیسیون عمران مجلس دهم در این باره می‌گوید: «به نظر می‌رسد میزان مشارکت مردم در انتخابات مجلس یازدهم حدوداً ۴۶ درصد در کشور است که با بررسی دقیق‌تر می‌توان این عدد را بین ۴۲ درصد تا ۵۰ درصد تخمین زد.»
عضو فراکسیون امید مجلس دهم همچنین تاکید می‌کند: «یکی از دلایل مشارکت خوب مردم در انتخابات میزان رقابتی بودن آن است که برای انتخابات مجلس یازدهم، این رقابت دیگر ممکن نیست.»
این عضو کمیسیون عمران مجلس توضیح می‌دهد: «بنابراین اگر بخواهیم میزان مشارکت مردمی را بالا ببریم، مشوق‌های سیاسی و اجتماعی و اقتصادی دیگری باید به جامعه تزریق کنیم.»
ابوالفضل موسوی بیوکی، نماینده یزد در مجلس: اگر بخواهیم میزان مشارکت مردمی را بالا ببریم، مشوق‌های سیاسی و اجتماعی و اقتصادی دیگری باید به جامعه تزریق کنیم.
بیشتر بخوانید: انتخابات مجلس؛ چه کسی برنده می‌شود؟
پیش‌بینی میزان مشارکت مردم در سیزدهمین انتخابات ریاست‌جمهوری
موسوی بیوکی می‌گوید: «در مورد رابطه بین مشارکت مردم در انتخابات مجلس شورای اسلامی و ریاست‌جمهوری می‌توان پیش‌بینی کرد مشارکت مردم در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری حدوداً ۶۰ درصد خواهد بود؛ یعنی بعد از ۲۵ سال میزان مشارکت مردم پای صندوق‌های رأی افت پیدا می‌کند. مگر آنکه صحت انتخابات و شرایط کاملاً تغییر کند.»
موسوی بیوکی بیشترین میزان مشارکت مردم را مربوط به پنجمین دوره مجلس شورای اسلامی با ۷۱.۱۰ درصد و مجلس ششم با مشارکت ۶۷.۳۵ درصد می‌داند؛ چراکه به گفته او امکان حضور برای نامزد‌ها بیشتر از دوره‌های دیگر فراهم بوده است؛ بنابراین به نظر می‌رسد طی دوره‌های مختلف، هر چقدر شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی برای مردم بازتر باشد، سطح مشارکت بیشتر است؛ اما اگر به دلایلی اعتماد عمومی نسبت به مسئولان مخدوش شود بر همه امور اثر منفی می‌گذارد و مثلاً منجر به قهر مردم از انتخابات می‌شود. پس هر چقدر اعتمادعمومی به مسئولان و شرایط اقتصادی و سیاسی و اجتماعی در سطح مناسب‌تری قرار داشته باشد، میزان مشارکت عمومی در انتخابات تقویت خواهد داشت.