مجلس شورای اسلامی در خرق عادتی آشکار، در استثنایی‌ترین موقعیت اجتماعی اقتصادی کشور کلیات بودجه را رد کرده است.
رویداد۲۴ در حالی رییس مجلس از تصمیم مجلس برای بررسی دوباره بودجه در کمیسیون تلفیق خبر می‌دهد که یک نماینده پیشین مجلس اتفاق رخ داده را اتفاقی استثنایی و بی تکرار در تاریخ پارلمان جمهوری اسلامی ایران می‌داند. وی به تلاش نمایندگان برای موکول کردن بررسی بودجه به مجلس بعدی اشاره می‌کند و می‌گوید غالبا مجلس‌ها تا آخرین روز‌های فعالیت راسا وظایف پارلمان را به جا می‌آورند و نمایندگان در جایگاه نمایندگی ایفای نقش موثر می‌کنند، چه رای آورده باشند چه نیاورده باشند و چه رد صلاحیت شده باشند. از این رو تصمیم اخیر نشانه اعتراض است.
حالا، اما لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی می‌گوید: در جلسه غیر علنی اخیر با نمایندگان درباره اینکه چگونه می‌توان بودجه سال آینده را اصلاح کرد، بحث و تبادل نظر صورت گرفت و بررسی کردیم که راهکار آیین نامه‌ای برای بررسی لایحه بودجه چیست.
وی افزود: بر اساس تبصره ۳ ماده ۱۸۲ آیین نامه داخلی مجلس اگر کمیسیون تلفیق گزارش بودجه را رد کند و سپس مجلس هم آن را رد کند، این لایحه باید به دولت باز گردد و دولت باید لایحه جدیدی ارائه دهد، اما در حالتی که کمیسیون آن را تأیید کرده و مجلس آن را رد کرده است، سکوت آیین نامه‌ای وجود دارد.
رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: لذا بر اساس بررسی‌هایی که ما در هیئت رئیسه مجلس انجام دادیم، به این نتیجه رسیدیم که کمیسیون تلفیق از این ساعت تشکیل جلسه دهد و لایحه بودجه ۹۹ را بررسی و اصلاح کند.
تمرکز بر بخش هزینه‌ای
یک نماینده پیشین مجلس در این خصوص به خبرآنلاین گفت: بهتر است نمایندگان مجلس به جای تمرکز در بخش درآمد‌ها بر هزینه‌ها متمرکز شوند و این بخش را به سمت واقعی‌سازی می‌بردند. هادی حق‌شناس در پاسخ به این سئوال که دلایل اتخاذ این تصمیم چه بود، گفت: بهتر است به ریشه‌های این تصمیم برگردیم و ببینیم چرا چنین اتفاقی رخ داده است. من تصور می‌کنم مجلس تحت تاثیر دو اتفاق چنین تصمیمی را گرفت، یک اتفاق سیاسی بود و دیگری اجتماعی.
استاندار گلستان در توضیح این مطلب ادامه داد: رد صلاحیت برخی از نمایندگان مجلس فعلی و ویروس کرونا از مهم‌ترین دلایل برای اتخاذ این تصمیم بی سابقه از سوی مجلس بوده است.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از نمایندگان انگیزه‌ای برای بررسی بودجه ندارند و ترجیح می‌دهند بررسی بودجه به مجلس بعدی واگذار شود، گفت: با تصمیم امروز احتمالا نمایندگان مجلس در همین شرایط دست به بررسی بودجه بزنند.
حسن روحانی پیش‌تر و در زمان تحویل این لایحه به مجلس سال ۹۹ را سالی سخت برای اقتصاد ایران ارزیابی کرده بود و به نظر می‌رسد با توجه به پیروزی اصولگرایان در مجلس حتی برای مصوبه‌های اقتصادی و لوایح بودجه نیز کار دشوارتر از پیش شود.
رد لایحه بودجه چه تاثیری بر اقتصاد دارد؟
هادی حق شناس درباره آینده اقتصاد کشور پس از رد لایحه بودجه و عدم تصویب آن در شرایط فعلی گفت: سال آینده همچون امسال سال راحتی برای اقتصاد کشور نخواهد بود. البته نبود بودجه سبب می‌شود حتی دولت برای افزایش حقوق نیز با مشکل مواجه شوند.
وی اضافه کرد: بی‌تردید مجلس آینده نیز راه را برای دولت چندان هموار نخواهد کرد و این مشکل می‌تواند بحران اقتصادی را تشدید نماید. استاندار گلستان ادامه داد: در دو سال گذشته هم رشد اقتصادی کشور منفی بود و هم تورم دو رقمی شد. ولی علی‌رغم این دو اتفاق، اقتصاد همچنان اشتغال‌زایی داشت. این امر همزمان با این خواهد بود که سال با لایحه بودجه آغاز نخواهد شد.
درآمد‌ها غیر واقعی است؟
نماینده پیشین مجلس درباره انتقادات نمایندگان مجلس در مورد غیرواقعی بودن درآمد‌های دولت گفت: البته این نقد می‌تواند درست باشد، ولی کاش نمایندگان مجلس به جای انتقاد از این بخش به بخش هزینه‌ها می‌رفتن و آن را واقعی می‌کردند چرا که وقتی هزینه‌های دولت ۴۸۴ هزار میلیارد تومان اعلام می‌شود دولت هم باید منابع آن را حداقل روی کاغذ اعلام کند. اینکه در لایحه بودجه ۱۲۰ هزار میلیارد تومان از منابع اسناد خزانه تعیین شده و مالیات بیش از ۲۰۰ هزار میلیارد تومان هم از همین ناشی می‌شود.
حق شناس تصریح کرد: هر اقتصادی بعد از دو سال رشد منفی در رکود قرار می‌گیرد و در شرایط رکودی بالا بردن میزان مالیات به هیچ وجه واقع‌بینانه نیست. اما باید پرسید دولت منابع دیگری هم دارد؟ وقتی اقتصاد ایران دیگر امکان فروش نفت را ندارد و سهم نفت در بودجه جاری از ۴۰ درصد به کمتر از ۱۰ درصد رسیده یعنی باید بیش از ۹۰ درصد هزینه از منابعی دیگر تامین شود. راه‌های دیگر هم چیزی جز انتشار اسناد خزانه و مالیات نیست و این دو بخش هم اکنون ظرفیت لازم برای این مهم را ندارند.
او در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه گفته می‌شود ظرفیت مالیاتی دوبرابر مالیات اخذ شده در سال جاری است، گفت: البته که این ظرفیت در اقتصاد کشور وجود دارد، اما در شرایط رکود تورمی این ظرفیت قابل استفاده نیست. افزایش نرخ مالیات در سال رکود عملا به تعمیق آن منجر خواهد شد.
نماینده پیشین مجلس تاکید کرد: به این ترتیب من فکر می‌کنم اگر نمایندگان محترم مجلس به جای تاکید بر غیرواقعی بودن درآمد‌ها بر کاهش هزینه‌ها توجه می‌کرد و در این بخش تعدیل ایجاد می‌کرد نتایجی بهتر از رد کل لایحه بودجه به همراه می‌داشت. حتی نمایندگان مجلس این فرصت را داشتند که منابع درآمدی دیگری برای دولت ایجاد کنند. توجه کنیم که در کمیسیون تلفیق از هر کمیسیونی دو سه نماینده حضور دارد و نمایندگان دولت هم در جلسات شرکت می‌کنند و حتما این اعداد هم مورد بحث قرار گرفته است.
نشان‌هایی از یک اعتراض
حق شناس در رابطه با چرایی اتخاذ این تصمیم از سوی مجلس گفت: این اتفاق کم سابقه به نظر من ناشی از یک فضای معترض در مجلس است. رد صلاحیت‌هایی که از نمایندگان فعلی صورت گرفت و امکان حضور دوباره آن‌ها را در مجلس ناممکن کرد، در کنار بیماری کرونا و مسایل اغلب سیاسی عامل اصلی این اقدام بوده که حداقل من هیچگاه به یاد ندارم در گذشته تکرار شده باشد.