بررسی آمارها نشان میدهد در سه ماهه گذشته بالغ بر ۲۲۶ دلار بر قیمت اونس طلا افزوده شده و نرخ سکه تمام بهار آزادی نیز حدود دو میلیون گرانتر شده است. این مهم بیانگر آن است که تنها علل داخلی باعث کاهش قدرت پول ملی در ماههای اخیر نبوده و عواملی جهانی بر این مساله اثرگذار بودند.
رویداد۲۴ بازار ارز و طلا این روزها کمتر شباهتی به یک دوره آرام دارند، افزایش قیمت ارز سبب شده تا نرخ دلارحتی از ۱۶ هزار تومان هم بیشتر شود که از افزایش ۳۰ درصدی در سه ماه خبر میدهد و نرخ طلا نیز چنان افزایش یافته که قیمت سکه طرح جدید در بازار امروز به ۶ میلیون و ۱۳۰ هزار تومان رسیده است.
این میان هنوز هیچ مقام مسئولی از دلایل این افزایش قیمت در بازار ارز و طلا به صراحت حرفی نزده است. با این همه وقایعی که در چند هفته اخیر به طور پی در پی رخ داد خود از علل اصلی تکانههای شدیدتر در دو بازار موازی است.
در سه هفته اخیر شیوع ویروس کرونا و رفتن نام ایران در لیست سیاه FATF دو عاملی هستند که در روزهای گذشته اقتصاد ایران را ملتهب کردند.
کارشناسان عتقدند در ماجرای افای تی اف، بازار ارز ایران در اثر ورود به لیست سیاه تاثیری واقعی را پذیرا نشد چرا که پیشتر به دلیل تحریمهای آمریکا اقتصاد ایران تحت فشاری حداکثری قرار گرفت. از این رو این فشار روانی ناشی از اتفاق تازه بود که بازار را تحت فشار قرار داد. لبه دیگر این قیچی نیز در دست ویروس کرونا بود که بازار طلای جهانی را با انفجار قیمتها روبرو کرده بود چرا که با از بین رفتن بخش عمدهای از سرمایهها در بورسهای جهانی و ریزش شدید قیمت نفت، این بازار طلاست که به مامن سرمایهگذاران در جهان بدل میشود.
به بیان دیگر شیوع کرونا از یک سو صادرات به کشورهای همسایه را قطع کرده و هم امکان مسافری و روابط ترانزیتی را دچار اخلال کرده است. این مهم به کاهش ارز حاصل از صادرات و مراودات در اقتصاد ایران میانجامد. همچنین کانون شیوع کرونا کشور چین بود که در روزهای تحریم ایران هنوز هم به نسبت دیگر کشورها با آن روابط گرم اقتصادی هم دارد. این نیز به نوبه خود بر فشار اقتصادی بر ایران بی تاثیر نبوده است.
منفی شدن چشم انداز صادرات غیر نفتی نیز عامل دیگری است که در کنار جو روانی موجود ناشی از ورود ایران به لیست سیاه افای تی اف، به رشد قیمت ارز دامن زده است.
بررسی آمارها نشان میدهد قیمت هر دلار آمریکا در سامانه سنا و روز ۹ آذرماه ۹۸ برابر با ۱۲ هزار و ۲۸۶ تومان بود. این نرخ در نهم اسفند و در همان سامانه سنا به ۱۴ هزار و ۶۵۰ تومان رسیده است؛ نرخی که طبعا کمتر از بازار و سبزه میدان است.
در طول سه ماه گذشته هر گرم طلای ۱۸ عیار ۴۳۰ هزار و ۹۹۷ تومان بود و اکنون ۶۲۴ هزار و ۹۱۱ تومان خرید و فروش میشود. سه ماه قبل نرخ سکه تمام بهار آزادی طرح جدید چهار میلیون و ۳۵۰ هزار تومان بود، ولی اکنون نرخ این سکه در بازار ۶ میلیون و ۱۵۰ هزار تومان است.
در بازارهای جهانی نیز نرخ اونس طلا ظرف سه ماه از هزار و ۴۵۵ دلار به هزار و ۶۸۱ دلار رسیده است.