رویداد۲۴ آمار‌های رسمی دولت چین در هفته گذشته حاکی از آن است که شیوع کروناویروس جدید در این کشور روند کاهشی به خود گرفته است. این کاهش آمار مبتلایان در چین موجب شده است که شماری از استان‌های این کشور، سطح هشدار اضطراری خود را کاهش داده و مردم نیز در حال بازگشت به شرایط عادی خود هستند. اما کارشناسان نسبت به عواقب این کاهش محدودیت‌ها در چین ابراز نگرانی کرده و هشدار دادند که این وضعیت ممکن است منجر به بروز فاجعه‌ای خطرناکتر در این کشور و حتی در سطح جهانی شود. خبرگزاری سی ان ان آمریکا، طی گزارشی به بررسی این موضوع پرداخته است.
همه با این احساس آشنا هستند؛ روز ششم استفاده از آنتی بیوتیک در یک دوره دو هفته ای، احساس خیلی بهتری دارید. شما آماده بازگشت به حالت عادی هستید، قادر به فعالیت بیشتر و هر چیزی را که می‌خواهید، می‌توانید بدون نگرانی میل کنید، بدون اینکه درباره زمان دقیق مصرف قرص‌های خود حساسیت داشته باشید.
اما همانطور که اکثر مردم می‌دانند، متوقف کردن مصرف آنتی بیوتیک‌ها در این مرحله، بدترین اقدام ممکن است که خطر بازگشت عفونت یا ایجاد اختلال در سیستم دفاعی بدن را به طور بالقوه افزایش می‌دهد و فرد را در معرض خطر بزرگتری قرار می‌دهد. با این حال بسیاری از مردم هنوز هم این کار را انجام می‌دهند، زیرا وقتی احساس می‌کنید که همه چیز به حالت عادی برگشته است، ادامه دادن محدودیت‌های پزشکی، به ویژه مواردی را که بر زندگی روزمره ما تأثیر می‌گذارد، کار واقعا دشواری است.
این روز‌ها خبر‌های مربوط به شیوع کروناویروس جدید توجه تمام جهان را به خود معطوف کرده است. در حالی که روز به روز شیوع این ویروس ناشناخته در جهان، افزایش نگران کننده‌ای پیدا می‌کند، آمار‌های ابتلا در خاستگاه این بیماری رو به کاهش است و خبر‌ها حاکی از تثبیت و کنترل وضعیت این مناطق و در عین حال آمادگی برای بازگشت به زندگی عادی خود است. به ویژه در چین، آمار‌های رسمی نشان می‌دهد که تعداد موارد جدید گزارش شده در هفته گذشته، به ویژه در خارج از هوبی، استانی که شیوع از آن آغاز شد، افت زیادی داشته است. این امر باعث شده است که برخی مناطق محدودیت‌های مسافرتی را کاهش داده و روند آهسته بازگشت به کار را آغاز کنند.
بر اساس گزارش رسمی دولت چین، «لیائونینگ»، استانی در شمال شرقی چین که با کره شمالی هم مرز است، اولین استانی بود که در روز شنبه، سطح هشدار اضطراری به کروناویروس را از بالاترین سطح - سطح ۱ - به سطح ۳ کاهش داد. متعاقب این اقدام دولت محلی استان لیائونینگ، استان‌های شانشی، گوانگدونگ، یوننان، گانسو و گوئیژو نیز سطح هشدار در برابر کروناویروس را کاهش دادند که در مجموع جمعیتی بالغ بر ۳۰۵ میلیون نفر را تشکیل می‌دهد.
در شهر خودمختار هنگ کنگ نیز که پیش از این توانسته بود با بحران شیوع بیماری کشنده سارس در سال ۲۰۰۳ به خوبی مواجهه کند، به تدریج احساس آرامش بیشتری در میان مردم دیده می‌شود. اگرچه تا کنون دو نفر در اثر کروناویروس جدید در هنگ کنگ جان باخته اند و تعداد موارد تایید شده ابتلا همچنان رو به افزایش است – در حال حاضر بیش از ۹۰ مورد گزارش شده است - تعداد فزاینده‌ای از ساکنان این شهر، آرام آرام در حال خزوج از خانه‌های خود و حضور بیشتر در مکان‌های عمومی هستند. حتی تعداد افرادی که ماسک به صورت دارند، در این شهر به طرز محسوسی کاهش یافته اند.
موفقیت خاص شهر هنگ کنگ در مواجهه و جلوگیری از شیوع کروناویروس جدید نسبت به سرزمین اصلی چین و در حال حاضر کشور کره جنوبی، احتمالاً بیشتر به دلیل اثربخشی اقدامات احتیاطی حکومت محلی این شهر از جمله تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها و نگه داشتن مردم در خانه‌های خود با ارائه حمایت‌های مالی و اجتماعی از آن هاست.
اما با گذشت زمان و عادی شدن وضعیت موجود، طبیعی است که مردم با وجود مخاطرات بالقوه، احساس کنند زمان بازگشت به زندگی عادی فرا رسیده است. روز چهارشنبه، دولت هنگ کنگ از یک بسته بزرگ حمایتی اقتصادی برای شهروندان خود به علت مواجهه دراز مدت با کروناویروس جدید، رونمایی کرد. این اقدام احتمالا به طور ناخواسته، این حس را در مردم هنگ کنگ تقویت کند که در حال عبور از وضعیت اضطراری در خصوص شیوع کروناویروس جدید هستند.
بیشتر بخوانید: سکوت نویسنده اسرارآمیز/ داستان کتابی که چهل سال پیش ویروس کرونا را پیش بینی کرده بود چیست؟
پیام‌های متناقض مقامات چین
در حالی که تمایل به بازگشت به وضعیت عادی پس از چند هفته محدودیت‌های تردد و قرنطینه قابل درک است، اما باید توجه داشت که این امر ممکن است زمینه شکل گیری خطری به مراتب بزرگتر از گذشته، خصوصاً در سرزمین اصلی چین را فراهم کند. از زمان آغاز شیوع این بیماری در دسامبر سال گذشته، بیش از ۷۸۰۰۰ مورد در داخل سرزمین اصلی چین به کروناویروس جدید مبتلا شده اند که به بیش از ۲۷۰۰ نفر از این مبتلایان جان خود را از دست داده اند.
این در حالی است که بزرگترین نگرانی‌های جهانی در خصوص صحت و دقت داده‌ها و آمار دولت چین درباره کروناویروس جدید است. این نگرانی به ویژه درباره خارج از استان هوبی-مرکز شیوع کروناویروس جدید- مشهود است چرا که بیشتر امکانات و نیرو‌های دولت چین برای مقابله با ویروس ناشناخته جدید در این استان متمرکز است و این امر با توجه به وسعت و جمعیت بالای کشور چین، ممکن است دقت و صحت آمار‌ها در خارج از استان هوبی را دچار خدشه کند. در واقع ممکن است در نقاط دیگر چین به علت کمبود امکانات مواجه با کروناویروس، بسیاری از ابتلا‌ها به این ویروس به درستی تشخیص داده نشوند و با بیماری‌های دیگر همچون آنفولانزا اشتباه گرفته شوند.
حتی اگر آمار‌های دولت چین دقیق باشد و این کشور توانسته باشد که این بیماری را در حالت تثبیت شده قرار دهد، عادی سازی فعالیت‌های عمومی ممکن است خطری بزرگ را به دنبال داشته باشد چرا که هنوز به درستی دوران نهفتگی کروناویروس جدید به اثبات نرسیده است. اطلاعات اندک ما نشان می‌دهد که کروناویروس جدید می‌تواند برای چند روز در بدن یک فرد نهفته باشد و توسط افرادی بدون علائم مشخص منتشر شود.همچنین کروناویروس جدید می‌تواند دوباره یک فرد بهبود یافته را آلوده کند، امری که هم در چین و هم در کشور ژاپن به اثبات رسیده است.
شاید همین احتمال را بتوان در پشت پرده به تعویق افتادن کنگره ملی خلق چین یافت که قرار بود در تاریخ ۵ مارس در پکن برگزار شود، اما پیام‌های مقامات چینی در خصوص کروناویروس جدید تا حدودی متناقض بوده است. در حالی که رسانه‌های دولتی چین در حال پخش داستان‌هایی از پشتکار و ایثار در مبارزه با ویروس جدید هستند، هر گونه انتقاد از عملکرد دولت در این زمینه سانسور می‌شود. همزمان، بسیاری از رسانه‌های خارجی در چین مسدود شده اند و مقامات این کشور نیز از پوشش اخبار کروناویروس توسط برخی رسانه‌های بین المللی، به شدت انتقاد کرده اند.
مقامات مرکزی تبلیغاتی سیاسی چین حتی پا را فراتر گذاشته و اعلام کردند که به زودی کتابی را به شش زبان منتشر خواهند کرد که درباره مبارزه این کشور با کروناویروس جدید با محوریت نقش موثر و بالای «شی جینپینگ»، رئیس جمهور این کشور است. این کتاب قرار است تحت عنوان «رهبری برجسته، چشم انداز استراتژیک، حس مأموریت و مراقبت برای مردم» به چاپ برسد.
با این وجود و در لابه لای این رشادت‌های «ماموریت انجام شده»، خود شی جینپینگ، روز چهارشنبه هشدار داد که «اوضاع در استان هوبی و پایتخت آن ووهان همچنان پیچیده و ترسناک است و خطر بازگشت مجدد بیماری همه گیر در مناطق دیگر را نیز نمی‌توان نادیده گرفت».
بیشتر بخوانید: سازمان جهانی بهداشت تهدید ویروس کرونا را «بسیار بالا» اعلام کرد
درد‌های اقتصادی ویروس جدید
کروناویروس جدید تاکنون اقتصاد چین را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. بسیاری از کارخانه‌ها تعطیل و مشاغل خرد نیز به طور عمده متوقف شده اند. قرنطینه شهر‌ها نیز به نوبه خود بسیاری از کارمندان بخش خدمات عمومی، به ویژه در استان هوبی را خانه نشین کرد و همین امر منجر به افزایش شدید هزینه‌های دولت گردید. روز چهارشنبه، «مارک ویلیامز»، تحلیلگر اقتصاد سرمایه، اظهار داشت که اقتصاد چین «در سه ماهه سال جاری برای نخستین بار از دهه ۱۹۹۰، به طور کامل منقبض خواهد شد» و بسته‌های محرک دولت چین، به احتمال زیاد نمی‌تواند مانع از کاهش رشد اقتصادی سالانه این کشور شود.
هنگ کنگ نیز در وضعیتی مشابه و در تنگنای اقتصادی قرار دارد. این شهر در پی ماه‌ها اعتراض در سال گذشته، در رکود اقتصادی قرار دارد و شیوع کروناویروس فقط وضعیت را بدتر کرده است. با این که برخی از تحلیلگران معتقدند که پرداخت نقدی که دولت در هفته جاری اعلام کرده است می‌تواند به تحرک اقتصاد کمک کند، اما مقامات رسمی هنگ کنگ هشدار داده اند که این پرداخت‌های نقدی ممکن سه ماه زمان ببرد تا به دست مردم برسد.
اگرچه شیوع کروناویروس جدید در این مرحله اولیه باعث ویرانی اقتصاد چین شده است، اما باید توجه داشت که در صورت عدم توجه، می‌تواند به فاجعه‌ای تمام عیار تبدیل شود چرا که اعتماد به نفس مردم را بیشتر تضعیف کرده و فشار بیشتری به مشاغل وارد خواهد کرد. این موضوع همچنین می‌تواند به طور بالقوه منجر به بروز نارضایتی‌های گسترده از دولت شود چرا که اعتماد مردم به مهار این بیماری توسط دولت را از میان برمی دارد.
مقامات رسمی چین، میلیون‌ها شهروند این کشور را به جهت مبارزه با شیوع ویروس جدید در قرنطینه قرار داده اند و چنانچه بازگشت وضعیت به شرایط عادی، مجددا شیوع گسترده این بیماری را به دنبال داشته باشد، می‌تواند خشم عمومی را به دنبال داشته باشد، چرا که تصور بر این خواهد بود که تمام اقدامات قبلی دولت چین برای هیچ بوده است؛ بنابراین می‌توان تصور کرد که در موج دوم احتمالی شیوع ویروس جدید، دیگر کسی نخواهد پذیرفت که تحت شرایط قرنطینه قرار گیرد و این می‌تواند منجر به فاجعه‌ای بزرگ شود.
بدون شک رهبران چین این خطرات را درک می‌کنند و آن‌ها را با هزینه‌های اقتصادی محدودیت‌های اعمال شده، خواهند سنجید. به نظر می‌رسد تنها می‌توان امیدوار بود که بازگشت تدریجی چین به حالت عادی تبدیل به دریچه‌ای برای شیوع مجدد این بیماری نشود. امری که می‌تواند زمینه شیوع این بیماری را به مراتب بیشتر وضعیت فعلی آن، گسترش دهد و مبارزه با آن را از وضعیت کنونی آن دشوار‌تر سازد.