رویداد۲۴ شادی مکی: ارائه خدمات غیرمرتبط با کرونا و همچنین تشخیص اولیه این بیماری در حال حاضر برعهده مطب‌ها، درمانگاه‌ها و بیمارستان‌های خصوصی است. این مراکز که قرار است از بروز و ظهور سایر بیماری‌ها در افراد جلوگیری کرده و حتی در صورت ابتلا به درمان آن‌ها بپردازند در حال حاضر خود با مشکل بزرگی مواجه هستند.
مشکل عدم تامین امکانات بهداشتی و ایمنی و حفاظتی در برابر کرونا، در حال حاضر امکانات لازم از سوی وزارت بهداشت در اختیار این مراکز قرار نمی‌گیرد و تلاش‌های این بخش برای اقناع نهاد‌های مسئول و وزارت بهداشت در راستای تهیه ملزومات تاکنون به نتیجه نرسیده است.
کادر درمانی بخش خصوصی برای تامین ملزومات خود از بازار آزاد نیز به دلیل نبود لوازم در بازار با مشکل روبروست. از سوی دیگر مراجع قضایی و درمانی نیز در مواردی هشدار داده‌اند که در صورت تعطیلی مطب‌ها و مراکز درمانی آن‌ها را مورد پیگرد قانونی قرار می‌دهند.
چنین وضعیتی می‌تواند به ابتلای افراد بیشتر در این مراکز، از طریق انتقال ویروس از ناقلان احتمالی به سایر مراجعان و کادر پزشکی و ادامه یافتن چرخه ابتلا در جامعه منجر شود. ادامه این روند ممکن است این مراکز را تبدیل به کانونی برای شیوع بیماری کند.
دکتر بابک پورقلیچ مدیرکل حوزه ریاست سازمان نظام پزشکی به رویداد۲۴ می‌گوید: کادر درمان در کشور به دسته‌های مختلف تقسیم‌بندی می‌شوند. یک دسته نهاد‌ها و بخش‌های خاصی مانند ارتش و نیرو‌های مسلح هستند که زیرمجموعه خود را مدیریت می‌کنند، بخش دیگر مرتبط با جامعه عمومی کشور مانند بیمارستان‌های دولتی است که وزارت بهداشت آن‌ها را مدیریت می‌کند، بخش دیگر بخش خصوصی است که شامل مطب‌ها، درمانگاه‌ها و بیمارستان‌های خصوصی می‌شود.
او می‌گوید: اگرچه اعضای سازمان نظام پزشکی در تمام این بخش‌ها حضور دارند و فعالیت می‌کنند و سازمان نظام پزشکی صیانت و حمایت از همه اقشار زیرمجموعه خود را در برنامه خود دارد، اما در این برهه زمانی و با توجه شرایط بحرانی بیشتر به آن بخشی که متولی خاصی نداشته و زیرمجموعه دولت یا نهاد‌های خاص نیستند توجه می‌شود که شامل سه بخش مطب‌ها، بیمارستان‌های خصوصی و درمانگاه‌های خصوصی می‌شود و سازمان نظام پزشکی می‌کوشد حامی آنان باشد.
۸۰ درصد مبتلایان به کرونا به بخش خصوصی هدایت می‌شوند
مدیرکل حوزه ریاست سازمان نظام پزشکی با اشاره به امکاناتی که در کشور برای توزیع ملزومات ایمنی و جلوگیری از بیماری در بیمارستان‌های دولتی و مراکز درمانی استفاده می‌شود، اظهار می‌کند: به دلیل محدودیت منابع این امکانات در اختیار بخش خصوصی قرار نگرفته است. یعنی اولویت اول نظام توزیع این محصولات تنها مراکزی است که به صورت رسمی اعلام شده است می‌توانند بیماران مبتلا به کرونا را پذیرش کنند.
او با بیان اینکه براساس آمار ۸۰ درصد مبتلایان به کرونا دارای علائم سبک تا متوسط هستند و علائم به صورت طیفی از سرماخوردگی خود را نشان می‌دهد، می‌افزاید: این افراد براساس پروتکل‌ها نباید به بیمارستان‌ها مراجعه کنند بلکه باید به نزدیک‌ترین مرکز درمانی مراجعه کرده و توسط پزشک ویزیت شده و براساس جدولی که وجود دارد این افراد درمان شوند. در صورت وجود علامت حاد یا مثبت بودن تست‌های آزمایشگاه آن زمان افراد به بیمارستان‌های مشخص شده ارجاع شوند که این گروه افراد داخل ۲۰ درصد افراد دارای علائم حاد بیماری هستند.
پورقلیچ تاکید می‌کند: در واقع ۸۰ درصد بیماران مبتلا در کشور را بخش خصوصی شامل درمانگاه‌های خصوصی و مطب‌های پزشکان عمومی و پزشکان عفونی، اطفال، ریه و... مدیریت کرده و بسیاری از این موارد منتهی به بیمارستان‌ها و بستری نمی‌شوند. اما در حال حاضر وقتی این بیماران به مراکز خصوصی مراجعه می‌کنند دو مشکل ایجاد می‌شود. یکی اینکه در این مراکز ممکن است بیماران ویروس را به یکدیگر منتقل کنند، زیرا همه مراجعان مبتلا به کرونا نیستند و بسیاری به دلیل سرماخوردگی یا بیماری‌های دیگر به درمانگاه مراجعه می‌کنند. افراد در بدو ورود به درمانگاه باید ماسک و مواد ضد عفونی کننده دریافت کنند و بروشوری به آن‌ها داده شود که چگونه از خود مراقبت کنند که در صورت ابتلا بیماری را منتقل نکنند.
وی می‌افزاید: مورد دیگر آن است که پزشک و پرسنلی که در این مراکز ارائه خدمت می‌کنند از صبح تا انتهای شیفت به کرات با این افراد در ارتباط قرار می‌گیرند و اگر محافظت نشوند، خودشان بیمار شده و این بیماری عملا باعث کاهش و عدم خدمت‌رسانی به جامعه می‌شود که بار آن مستقیم بر مراکز دولتی مشخص شده برای درمان بیماری اضافه می‌شود. در ضمن این نکته هم مهم است که برخی مراکز در نبود امکانات بهداشتی خود ممکن است باعث گسترش بیماری در جامعه شوند مثلا یک پزشک فوق تخصص قرنیه که مطب دارد لزومی ندارد در این شرایط مطب را باز کند و بیمارانی که ممکن است ناقل کرونا باشند بیماری را به سایر مراجعان هم منتقل کنند.
بازرس انجمن پزشکان عمومی ایران خاطرنشان می‌کند: «برای حل این معضل راهکار وجود دارد و آن هم این است که تجهیزات ایمنی را به این مراکز خصوصی ارائه دهیم تا هم به بیمارانی که مراجعه می‌کنند ارائه شود و هم از پرسنل در برابر بیماری محافظت شده و آن‌ها بتوانند به خدمت‌رسانی خود ادامه دهند.
پورقلیچ با تاکید براینکه با توجه به محدودیت منابع که در حال حاضر در کشور وجود دارد بخش خصوصی دارای اولویت نیست، می‌گوید: افرادی که در بخش خصوصی هستند مجبورند ملزومات خود را با قیمت گزاف از بازار آزاد تهیه کنند آنهم اگر پیدا شود.
او با طرح این سوال که چگونه این ملزومات در اختیار بازار آزاد قرار گرفته، اظهار می‌کند: به نظرم نهاد‌هایی که وظیفه سیاست‌گذاری درباره امنیت سلامت کشور را برعهده دارند باید به این بخش ۸۰ درصد بیمارانی که کنترل و درمان می‌شوند و فشار را از روی مراکز تخصصی برمی‌دارند توجه ویژه کنند.
تجهیزات ایمنی مراکز بستری مبتلایان به کرونا قطره‌چکانی است
مدیرکل حوزه ریاست سازمان نظام پزشکی با بیان اینکه تجهیزات مراکز درمانی مشخص شده برای درمان کرونا هم بسیار کم و قطره‌چکانی است، تصریح می‌کند: اما اینکه این حداقل امکانات را تنها به این مراکز اختصاص دهیم و مراکز خصوصی را رها کنیم و بعد انتظار داشته باشیم مراکز خصوصی خدمات خود را در سطح بالاترین استاندارد‌های بهداشتی ارائه دهند و حتی آن‌ها را از سوی دستگاه قضایی یا معاونت‌های درمان تهدید کنیم که درصورت تعطیلی مطب تحت پیگرد قضایی قرار می‌گیرند کاری از پیش نمی‌شود.
او می‌گوید: با سیاست چکشی و زور نمی‌شود واقعیت را پنهان کرد. این مراکز صورتی که تجهیزات محافظتی و بهداشتی نداشته باشند، توان ارائه خدمت ندارند. بنابراین یا اجازه دهند که هر کس می‌تواند ملزومات خود را از بازار آزاد تهیه کند و اگر نتوانست مرکز درمانی مربوطه را تعطیل کند و تبدیل به کانون انتشار ویروس نشود.
پورقلیچ تاکید می‌کند: با محبوس کردن افراد در یک جا باعث می‌شوند که هم کادر درمان بیمار شده و از چرخه خدمت دور شوند و هم اینکه باعث گسترش بیماری می‌شوند. وقتی امکانات بهداشتی برای این مراکز تامین نشود مراجعه‌کنندگان به درستی تحت درمان بهداشتی قرار نمی‌گیرند. افرادی هم که به آن‌ها ارائه خدمت می‌کنند در معرض بیماری قرار می‌گیرند، یعنی مردم را به جایی راهنمایی می‌کنند که نفعی نبرده و ممکن است ضرر هم بکنند.
وی اظهار می‌کند: تمام کادر درمان اعم از پزشکان، پرستاران، پرسنل علوم آزمایشگاهی و...، چون در تماس با بیماران هستند، احتمال ابتلایشان به ویروس بسیار بالاست همانطور که تعدادی مبتلا شدند، تعدادی جان خود را ازدست دادند، عده‌ای بستری شده و حال خوبی ندارند و عده‌ای هم بهبود پیدا می‌کنند. اما آمار دقیقی از پرسنلی که مبتلا به این ویروس شده‌اند وجود ندارد.
بازرس انجمن پزشکان عمومی ایران درباره واکنش وزارت بهداشت به پیگیری‌های نظام پزشکی برای تامین ملزومات بهداشتی بخش خصوصی توضیح می‌دهد: وزارت بهداشت در این مرحله تنها قول و وعده داده است، اما تا کنون هیچگونه امکانات حفاظتی و بهداشتی در اختیار بخش خصوصی به صورت سیستماتیک قرار نگرفته است. ما این امکان راداریم که در ۲۱۰ اداره نظام پزشکی کشور تجهیزات را براساس ضابطه و به صورت مستدل تقسیم کنیم. اما با وجود مکاتبات و مذاکرات متعدد با تمام نهاد‌هایی که در این زمینه تصمیم گیر هستند، اعم از وزارت بهداشت، نهاد‌های امنیتی و نظامی که اعلام کردند می‌توانند این تجهیزات را تهیه کنند یا مواردی که کشف شده و در انبار‌ها بوده و در اختیار نهاد‌های قضایی قرار گرفته هیچ یک از این لوازم به نظام پزشکی برای توزیع در مراکز خصوصی و تامین امنیت و سلامت ۸۰ درصد بیماری که باید در این بخش‌ها ویزیت و درمان شوند قرار نگرفته است.
او با بیان اینکه بهترین وضعیت بهره‌مندی از لوازم و تجهیزات ایمنی در برابر کرونا را مراکزی دارند که برای خدمات تخصصی و بستری بیماران کرونا معرفی شده‌اند، تصریح می‌کند: در تمام ساعات روز یا در تمام روز‌ها ممکن است شاخص‌های استاندارد را نداشته باشند، اما با این حال نسبت به سایر مراکز بهترین وضعیت را دارند، یعنی اگر قرار است هر چند ساعت یک بار تجهیزات جدید در اختیارشان قرار گیرد ممکن است که با محدودیت مواجه شده و چند ساعت تبدیل به چند روز شود به نحوی که ناچار شوند از جا‌های دیگری امکانات را تامین کنند. به هر حال شرایط کشور به نحوی است که به علل مختلف امکان تامین امکانات حفاظتی و بهداشتی با مشکل رو به رو شده است.»
اعضای خانواده کادر درمانی خصوصی در خطر ابتلا به کرونا
عضو هیات مدیره سازمان نظام پزشکی اسلامشهر عنوان می‌کند: نظام پزشکی اسلامشهر از بازار آزاد توانست با پرداخت قیمت گزاف تعدادی ماسک و مواد شوینده خریداری کرده و در اختیار پرسنل خود قرار دهند تا بتوانند تنها چند ساعت از طول فعالیت روزانه یا چند روز در هفته را از پرسنل و کادر درمانی محافظت کنند. این افراد خانواده و فرزند خردسال و والدین سالمند دارند، و ممکن است بیماری را به خانواده خود منتقل کنند. خانواده چه گناهی کرده‌اند که یکی از اعضایشان عضو کادر درمان بوده و ناچار است در این شرایط در مراکز درمانی کار بکند؟ حداقل آن است که اگر نوشدارو نیستیم، به آن‌ها نیش نزنیم و هر روز اطلاعیه ندهند که پزشکان و مراکز درمانی خصوصی حتما باید فعالیت کنند، هیچکس از فعالیت در این شرایط پرهیز نمی‌کند و مطمئن باشید اگر فردی مطب خود را می‌بندد حتما مشکلی وجود دارد.
پور قلیچ تصریح می‌کند: اجبار به ارائه خدمات درمانی فاقد استاندارد نتیجه عکس خواهد داشت و وقتی امکانات به بخشی نمی‌دهید از سوی دیگر تلاش همکاران ما برای خرید لوازم به دلیل نبود این ملزومات در بازار بی‌نتیجه می‌ماند حداقل آن‌ها را متهم به کم‌کاری و تهدید به برخورد نکنید. نهاد‌های بهداشتی و متولیان سلامت کشور به این نکته توجه کنند که اگر ۸۰ درصدی که در بخش‌های خصوصی خدمات می‌گیرند به دلیل شرایط این مراکز آسیب دیده و به همان مراکز پذیرس و بستری کرونا که به خوبی هم تجهیز نیستند هدایت شوند شاهد فاجعه خواهند بود.