رویداد۲۴ از هفته گذشته با سخنرانی کاپیل میشرا رهبر حزب بی جی پی (حزب نارندرا مودی نخست وزیر هندوستان)، تظاهراتی که از ماه‌ها پیش علیه لایحه و سپس قانون تابعیت شهروندی جدید آغاز شده بود، شکل جدید و ناراحت کننده‌ای به خود گرفته است. همزمان با شکل گیری یک تظاهرات سراسری در هندوستان، سرکوب وحشیانه پلیس نیز شدت گرفته است.
بسیاری از سازمان‌های بین المللی از جمله کمیسیون آزادی مذاهب بین المللی در آمریکا این سرکوب‌ها را محکوم کرده‌اند.
جریان هندوستان در این روز‌ها سه بخش اصلی دارد؛ اعتراض‌ها از کجا آغاز شده و قانون تابعیت جدید چیست؟ سخنرانی تفرقه افکنانه کاپیل میشرا چه بود؟ لایحه ملی ثبت نام شهروندان چیست؟
پاسخ به این سه سوال‌ها باید ذیل درگیری‌های مذهبی که از زمان روی کار آمدن یک حزب با شاکله ملی گرایی هندو در هندوستان ایجاد شده، تجزیه و تحلیل شود.
آذرماه امسال با تصویب متمم قانون شهروندی در مجلس هندوستان موجی از اعتراض‌ها را در کشور به همراه داشته است. قانونی که به شهروندان هندوی سه کشور هم جوار هند اجازه میدهد تابعیت هندوستان را دریافت کنند. ایالت‌های شمال شرقی هند به دلایل متعدد با این قانون مخالفند و مهمترین آن‌ها برهم خوردن نظم سکولار جمهوری هندوستان است. نظمی که هندوستان جدید پس از استقلال بر پایه آن بنا نهاده شده است.
بر اساس لایحه جدید قانونی که به CAA معروف است، اتباع غیر مسلمان سه کشور افغانستان، پاکستان و بنگلادش قادرند تابعیت هندی دریافت کنند.
مسلمانان در هندوستان به ویژه ایالات هم جوار نظیر آسام معتقدند این کار به تدریج دموگرافیک منطقه را برهم زده و مسلمانان را تضعیف خواهدکرد.
سخنرانی کاپیل مینشرا چه بود؟
کاپیل مینترا رهبر حزب بی جی پی هند هفته گذشته سخنرانی‌ای داشته که در نهایت به کشته شدن ۴۲ تن و زخمی شدن ۲۰۰ تن در دهلی منجر شده است.
۲۷ فوریه کاپیل مینشرا در جمعی از معترضان به قانون جدید تابعیت در هند حاضر شد و به پلیس دهلی اولتیماتوم داد. او خطاب به پلیس گفت یا این معترضان را جمع کند یا مسیر‌ها را ببندد یا او و طرفداران حزب بی جی پی خودشان این کار را خواهند کرد.
نیویورک تایمز در گزارشی نوشته ظرف چند ساعت بعد بدترین درگیری میان هندوها و مسلمانان در هند در سال‌های اخیر اتفاق افتاد. گروه‌های هندو و مسلمان با قمه و شمشیر به جان هم افتادند، مغازه‌های مسلمانان را به آتش کشیدند.
این رسانه نوشته بسیاری از هندی‌ها از جمله هندو مذهب‌ها معتقدند حزب بی جی پی حامیانش را برای این وضعیت مسلح کرده است. در کشوری که دولت ناسیونالیست هندو بر سر کار است و به قاتلان مسلمانان اجازه میدهد بدون هیچ مجازاتی به زندگی شان ادامه دهند، نگرانی‌ها از بابت افزایش خشونت گروه‌های هندوی افراطی تشدید شده است.
در منطقه مسلمان نشین دهلی مغازه‌ای در پی مغازه دیگر نابود شد و همه مارکت‌ها در آتش سوخت. مسلمانان ساکن در این مناطق معتقند پلیس منفعلانه به این صحنه نگاه میکرده است.
قانون ثبت نام ملیت چیست؟
اما موضوع به همینجا ختم نشده است. آنچه آتش خشم مسلمانان را در هند شعله ور نگه داشته احتمال تصویب قانون ثبت نام ملیت شهروندان موسوم به NRC است.
بر اساس این قاعده که پیش‌تر در ایالت آسام هند نیز اجرایی شده است، افراد باید مدارکی درباره تبار هندی خود از تاریخ مارس ۱۹۷۱ ارائه کنند. مدارکی نظیر شرکت درانتخابات در این تاریخ تا ثابت کنند قبل از این تاریخ نیز تبعه هند بوده‌اند.
بیشتر بخوانید:
زجرکش کردن مسلمانان توسط هندوها در دهلی
در ایالت آسام که هم مرز با بنگلادش است، ساکنان این ایالت باید ثابت کنند که اجداد آن‌ها در هند زندگی میکردند. هنوز کاملا مشخص نیست که چه مدارکی میتواند در این فرآیند کمک کننده باشد. اما در کشوری که به طور کلی مدارک هویتی یک مقوله نادر به شمار می‌رود و سند‌ها به درستی ثبت نمی‌شوند، اجرای سراسری این قانون میتواند مشکل زا باشد.
مشکل اصلی اینجاست که افرادی که نتوانند ثابت کنند نیاکان آن‌ها تابع هند بوده اند، به کمپ‌های خارجی‌ها منتقل خواهند شد.
در این باره با صباح خان دانشجوی دکترای علوم سیاسی در دانشگاه جامیا دهلی که یکی از کانون‌های درگیری مسلمانان با پلیس و جریان افراطی هندو در دهلی بوده است گفتگو کردیم.
خان در گفتگو با رویداد۲۴ درباره قانون تابعیت جدید هندوستان گفته: دولت هند میگوید میخواهد به همه اتباع افغاانستان، پاکستان و بنگلادش که سالهاست به هند رفت و آمد دارند تابعیت بدهد به جز اتباع مسلیمان این کشورها. این یعنی همه ادیان از جمله هندو، جینی و اخیرا مسیحیان این کشور شامل قانون تابعیت و شهروندی جدید هندوستان خواهند شد.
او درباره قاعده ثبت ملیت اضافه کرد: این قانون در آسام اجرا شده است. البته دولت گفته وضعیت آسام با بقیه ایالات فرق میکند. اما هر چه هست به زودی به نظر می‌رسد قرار است این قاعده در دولت به تصویب برسد.
خان میگوید: علت تظاهرات روز‌های اخیر همین قاعده NRC است. آن‌ها بر طبق این قاعده از مردم مدارک طلب میکنند، ولی مشخص نیست این مدارک چه چیز‌هایی را میتواند شامل شود. همه اتباع هند کارت ملی دارند، اما آن‌ها به کارت ملی اکتفا نمیکنند و باید ثابت کنید چندین سال (که مشخص هم نیست چند سال مد نظر آنهاست) در هند زندگی کرده اید.
او اضافه کرد: مردم باید میزان قابل توجهی مدارک با جزییات کامل ارائه کنند تا ثابت کنند هندی هستند. این اتفاق در ایالت آسام رخ داده است. اما مشکل زمانی است که شما این مدارک را نداشته باشید. اتفاقی که در آسام افتاده بود این بود که اگر فردی حتی یکی از مدارکی که درخواست شده بود را ارائه نمی‌کرد حتی زمان کافی برای ارائه مجدد نداشت و مستقیما به کمپ خارجی‌ها منتقل میشد.
خان با بیان اینکه این قانون برای مسلمانان با سخت گیری قایل توجهی اجرا شده است گفت: در آسام هندو‌هایی که مدارکشان کامل نبوده موفق شدند نامشان را در سامانه ثبت کنند، اما مسلمانان بی درنگ به کمپ منتقل شده اند. همین مساله مسلمانان را نگران کرده است. در نتیجه اگر قانون تابعیت هندی با ثبت ملیت همراه شود بسیار خطرناک است.
ایران به دلیل روابط تجاری قوی با هند و اینکه در دوران تحریم‌های پی در پی، هند یکی از تنها مشتریان نفتی ایران بوده سبب شده ایران در واکنش به توحش دولت هند علیه مسلمانان کج دار و مریز رفتار کند. این بدان معناست که عمدتا دولت ایران واکنشی به اقدامات دولت هند علیه مسلمانان هند و کشمیر نشان نمی‌دهد و تنها تریبونی که علیه این اقدامات واکنش نشان میدهد، تریبون رهبری است.
آیت الله خامنه‌ای روز‌های گذشته بیانیه‌ای صادر کرده و در آن از مسلمانان هند حمایت کرده است. در این بیانیه گفته شده قلب مسلمانان جهان از کشتار مسلمانان در هند جریحه‌دار است. دولت هند در مقابل هندو‌های افراطی و احزاب طرفدار آن‌ها بیاستد و با توقف کشتار مسلمانان از انزوای خود در جهان اسلام جلوگیری کند.
کاهش روابط تجاری ایران و هند در تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران، دست دستگاه سیاست خارجی کشور را در واکنش به این خشونت‌ها باز کرده است.
ظریف در توییتر خود به این خشونت‌ها واکنش نشان داده و روز دوشنبه در حساب توییتر نوشت: «ایران موج خشونت سازمان‌یافته علیه مسلمانان هند را محکوم میکند. ایران، قرن‌ها دوست هند بوده است. از مقامات هند می‌خواهیم که رفاه «همه» هندی‌ها را تضمین کنند و اجازه ندهند این آدم‌کشی بی‌معنا ادامه یابد، مسیر پیشِ‌رو باید بر اساس گفتگو و حاکمیت قانون باشد.» توییت ظریف البته بی‌جواب نمانده و وزارت خارجه هند سفیر ایران را احضار کرد.
به گزارش خبرگزاری نور‌نیوز دیپاک میتال، مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه هند، در دیدار با علی چنگی، سفیر ایران در هند، "مراتب ناخشنودی" مقام‌های هندی نسبت به موضعگیری محمدجواد ظریف را به او اعلام کرده و خواستار «اعلام سریع این موضع» به دولت ایران شده است. سفیر ایران هم «اطمینان» داده که «نظرات طرف هندی را به تهران منتقل» کند.
روز گذشته تجمعی اعتراضی از سوی گروهی از دانشجویان و طلاب در مقابل سفارت هند در تهران برگزار شده است.